«موتور، گیربکس و سیستم انتقال قدرت» که از آنها به عنوان «قوای محرکه» نام برده می‌شود، مهم‌ترین و پیچیده‌ترین مجموعه‌های تشکیل‌دهنده خودرو به شمار می‌روند. افزایش روزافزون قیمت سوخت‌های فسیلی و نیاز مشتریان به داشتن خودروهای کم‌مصرف، ضرورت توجه به داشتن مجموعه قوای محرکه با فناوری بالا را در صنعت خودروسازی دوچندان کرده است. از این‌رو، حرکت به این سمت، نیازمند سرمایه‌گذاری کلان در امر طراحی، توسعه، تولید، آموزش نیروهای متخصص و بالاخره مدیریت تخصصی است.
در همین راستا، ایران‌خودرو به عنوان بزرگ‌ترین خودروساز کشور که بالاترین سهم را در صنعت خودروسازی دارد، با اجرای طرح‌های بهینه‌سازی مصرف و کاهش آلایندگی‌ها گام‌های مهمی برداشته است. این شرکت با افزایش تیراژ موتورهای دارای فناوری بالا و کم‌مصرف، گام مهمی را در زمینه توسعه قوای محرکه برداشته است. از این‌رو، در بین اهداف تعیین شده برای طراحی، توسعه و تولید مجموعه‌های قوای محرکه، «کاهش میزان مصرف سوخت» به عنوان هدفی استراتژیک برای این شرکت خودروساز مطرح است. به‌طوری که توسعه موتورهای دیزلی و هیبریدی، تثبیت سهم خودروهای گازسوز و جایگزینی بخشی از سهم بنزین با دیزل و هیبرید در برنامه سبد سوختی محصولات این شرکت قرار دارد.
توسعه قوای محرکه
کاهش مصرف سوخت و آلودگی ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی در همه کشورهای جهان به عنوان یک هدف استراتژیک مطرح شده است. در کشور ایران این موضوع نیز اهمیت فراوانی یافته است. به‌طوری که سازمان‌های ذی‌ربط با وضع استانداردهایی نظیر میزان مصرف سوخت، نصب برچسب انرژی و اخذ تاییدیه‌های مرتبط در زمینه گواهی‌نامه‌های تاییدیه نوع و تطابق تولید در زمینه مصرف سوخت و آلودگی، این موضوع را به دقت رصد و پی‌گیری می‌کنند. استاندارد اندازه‌گیری مصرف سوخت، استاندارد ملی 4241 است که توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران با همکاری شرکت بهینه‌سازی و مصرف سوخت و وزارت صنعت، معدن و تجارت تدوین شده است. هرچند تدوین این استاندارد دستاورد بزرگی محسوب می‌شود، اما سوخت بنزین عرضه شده در جایگاه‌های سوخت کشور نیز مطابق با استانداردهای مورد نیاز در زمینه کیفیت سوخت نیست.
براساس آنچه گفته شد و باوجود پیچیدگی تکنولوژی و فناوری طراحی و تولید قطعات مجموعه قوای محرکه از یک طرف و شتاب روزافزون طراحی این مجموعه‌ها و همچنین تمایل مصرف‌کنندگان خودرو به داشتن خودرویی با مصرف سوخت کمتر، قیمت مناسب‌تر، عملکرد بهتر، ضمن رعایت استانداردها و مقررات مرتبط، اهمیت این بخش از خودرو را در صنعت خودروسازی دوچندان کرده است. چراکه موتور قلب خودرو است و با استفاده از انرژی موجود در سوخت فسیلی توان مورد نیاز برای حرکت خودرو را فراهم می‌آورد. بنابراین یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین مجموعه‌های تشکیل‌دهنده خودرو «قوای محرکه» آن است که شامل موتور، گیربکس و سیستم انتقال قدرت است.
از جمله عواملی که موجب شده تا خودروسازان ایرانی به ویژه گروه صنعتی ایران‌خودرو، در این زمینه توسعه قوای محرکه گام‌های محکم‌تری بردارند، اینکه کاهش میزان ذخایر سوخت‌های فسیلی و بحران‌های بین‌المللی، آینده مبهمی را در مورد افق استفاده از این سوخت‌ها به نمایش گذاشته است. از سوی دیگر، افزایش روزافزون قیمت سوخت‌های فسیلی، افزایش روزافزون مصرف این سوخت‌ها چه در داخل کشور و چه در عرصه جهانی، تشدید مقررات مرتبط با استانداردهای آلودگی زیست محیطی ناشی از مصرف این سوخت‌ها و اجباری شدن مقررات مربوط به کیفیت سوخت‌های فسیلی خودروسازان را برآن داشته تا در این‌باره چاره‌اندیشی کرده و نسبت به کاهش مصرف سوخت خودروهای تولیدی عزمی راسخ از خود نشان دهند. در همین راستا، شرکت ایران‌خودرو به عنوان بزرگ‌ترین شرکت خودروسازی کشور و خاورمیانه، به منظور پیروی از سیاست‌های اصولی دولت در زمینه کاهش مصرف سوخت و آلایندگی خودروهای تولیدی، در بخش توسعه، طراحی، به‌روزآوری و ایجاد زیرساخت‌های تولیدی مجموعه‌های جدید موتور و قوای محرکه برای اجرای پروژه‌های مختلف اقدام به سرمایه‌گذاری در این زمینه کرده است. به‌طوری که این شرکت بزرگ خودروساز، در سال‌های اخیر با حذف تدریجی تولید خودروهای پرمصرف نظیر «پژو روآ، گازسوز کردن خودروها و تغییر موتور خودروها به انواع کم‌مصرف» سعی در اعمال استانداردهای مصرف سوخت در محصولات خود داشته است.
البته این گام‌ها در فضای پسابرجام مستحکم‌تر شد؛ به‌طوری که شاهد رونمایی نسل جدید موتورهای کم‌مصرف و پرقدرت ایران‌خودرو با حضور حسن روحانی رییس جمهوری در نمایشگاه توانمندی‌های صنعت خودرو در سال جاری بودیم. موتورهای درون‌سوز «توربوشارژ پیشرفته، موتور دیزل سواری که با حضور ریاست‌جمهوری رونمایی شدند، سطح جدید ی از تکنولوژی در صنعت خودرو به‌شمار می‌روند. روندی که با طراحی و تولید آنها گام مهمی در رسیدن به استانداردهای بین‌المللی صنعت خودرو جهان برداشته شده است.
حال با توجه به اینکه صنعت خودروسازی جهان به سمت استفاده از موتورهای سه سیلندر توربوشارژ با قدرت بیشتر همزمان با مصرف سوخت و میزان آلایندگی کمتر حرکت کرده است، از این‌رو، گروه صنعتی ایران‌خودرو با شرکت «ماهله آلمان»، قرارداد طراحی و تولید خانواده‌یی از موتورهای سه سیلندر را به امضا رسانده است. براساس این قرارداد ایران‌خودرو و ماهله آلمان موتور خودرو طراحی و تولید می‌کنند. موتورهایی که براساس این قرارداد 5هزار میلیارد ریالی، طراحی و تولید خواهند شد، 120 تا 160 اسب بخار قدرت و 285 نیوتن بر متر گشتاور و از نظر آلایندگی نیز دست‌کم استانداردهای یورو 6 را خواهد داشت.
از دیگر اقدامات ایران‌خودرو در سال‌جاری در حوزه قوای محرکه راه‌اندازی پیشرفته‌ترین خط تولید گیربکس در شرکت چرخشگر است.
این شرکت گیربکس پیشرفته جی.اچ.کیو (JHQ) را با ظرفیت سالانه 300هزار دستگاه تولید خواهد کرد، که امکان صادرات آن نیز وجود دارد. کاهش مصرف سوخت و ارتقای استاندارد آلایندگی مهم‌ترین ویژگی قوای محرکه ایران‌خودرو است که همواره در کنار عملکرد و قدرت مدنظر بوده است. در مجموع از جمله پروژه‌هایی که گروه صنعتی ایران‌خودرو در دستور کار خود دارد، می‌توان به توسعه خانواده‌های موتور با تکنولوژی بالا و سایزهای کوچک شده با هدف آلایندگی پایین، مصرف سوخت پایین، تنوع سوخت (بنزین، دیزل،
سی.ان.جی)، گیربکس‌های جدید دستی و اتوماتیک، توسعه خودروها با آلایندگی بسیار پایین و یا صفر، خودروهای هیبریدی و خودروهای برقی اشاره کرد.
