زهرا سلیمانی| «سرنوشت کشوری که همواره از آشوب و التهاب در سایر کشورها حمایت کرده، آموزنده است.»این عباراتی است که یکی از کاربران شبکه اجتماعی توییتر در واکنش به عکسی که از سربازان امنیتی امریکا در هنگام استراحت در کنگره ایالات متحده منتشر شده، مطرح کرده است. کشوری که همواره امنیت و آرامش درونی خود را به رخ جهانیان می‌کشید و آن را محصول دموکراسی دوگانه خود عنوان می‌کرد؛ این روزها گرفتار التهاباتی است که حضور یک رییس‌جمهور پوپولیست و حاشیه‌ساز در آن ایجاد کرده است.
بر این اساس و در فاصله کمتر از 10 روز مانده به پایان رسمی عمر دولت ترامپ، سرانجام نمایندگان کنگره امریکا در همان مکانی که ترامپ هفته گذشته طرفدارانش را به فتح وشورش در آن فراخوانده بود، فعال‌سازی متمم25قانون اساسی برای برکناری ترامپ از قدرت را به جریان انداختند. تصمیمی که هرچند اکثریت نمایندگان کنگره از جمله مایک پنس معاون رییس‌جمهوری ایالات متحده به آن رای مثبت دادند، اما مخالفانی جدی نیز هم در میان تحلیلگران و هم در میان نمایندگان داشت. مخالفان این تصمیم با اشاره به اینکه ممکن است ترامپ از این فرصت برای حاشیه‌سازی بیشتر و قرار دادن خود در مرکز افکار عمومی استفاده کنند، پیشنهاد کردند که نمایندگان کنگره از این تصمیم صرف‌نظر کنند، اما روند رای‌گیری روز گذشته نشان داد که اکثریت نمایندگان خواستار برکناری و استیضاح ترامپ، همچنین محروم کردن رییس‌جمهوری از مزایایی بودند که در اختیار روسای جمهوری بازنشسته ایالات متحده قرار می‌گیرد. نخستین‌بار خبرگزاری فرانسه بود که با انتشار خبر تصمیم نمایندگان کنگره امریکا به استقبال موضوع رفت و بلافاصله پس از آن سایر خبرگزاری‌های بین‌المللی نیز ابعاد و زوایای گوناگون آن را تحلیل و ارزیابی کردند.
در این میان برخی تحلیل‌ها حاکی از آن است با توجه به این واقعیت که روند برکناری و استیضاح ترامپ حداقل سه ماه زمان خواهد برد، دموکرات‌ها آن را به صورت فرصتی برای بایدن بدل کرده‌اند تا در صورت عدم اجرای وعده‌هایی که برای حل مشکلات در 100 روز نخست داده است، بتواند از آن برای انحراف افکار عمومی استفاده کند. در این میان کارشناسان معتقدند این رای تاثیر منفی بر شاخص‌های کلان اقتصادی نخواهد داشت، هرچند ممکن است به صورت مقطعی و کوتاه‌مدت برخی نوسانات محدود در فضای اقتصادی ایجاد شود.
پوپولیسم خطری برای ملت‌ها
در شرایطی که ترامپ تصور می‌کرد می‌تواند با استفاده از فرصتی که اعتراضات طرفدارانش در اختیارش قرار می‌دهد، هم موضوع انتخاب بایدن را تحت الشعاع قرار دهد، روند اجرای حوادث به گونه‌ای پیش رفت که نه تنها یک چنین فضایی را برای دارودسته ترامپ ایجاد نکرد، بلکه فرصت‌های آینده ترامپ برای حضور در هیات حاکمه ایالات متحده امریکا را نیز به باد داد. روند برکناری ترامپ طبق متمم ۲۵ قانون اساسی امریکا به این شرح است: معاون رییس‌جمهور و اعضای کابینه باید از کنگره بخواهند که صلاحیت‌های رییس‌جمهور را لغو کنند. پس از آن رییس‌جمهور امریکا چهار روز زمان دارد تا به آن اعتراض کرده و رد کند. پس از آن کنگره طی ۲۱ روز برای حل اختلاف تلاش خواهد کرد و طی این مدت، معاون رییس‌جمهور وظایف رییس‌جمهور را در اختیار خواهد داشت. در صورتی که کنگره نتواند به توافقی درباره لغو صلاحیت‌های رییس‌جمهور برسد، وی تمامی امتیازات و صلاحیت‌های خود را به دست خواهد آورد. پیش از آغاز رای‌گیری نانسی پلوسی، رییس مجلس نمایندگان امریکا در توییتر نوشت: دونالد ترامپ خطری بر امریکا و ملت این کشور است و سوگندی که اعضای کنگره خورده‌اند آنها را ملزم می‌کند به حمایت از قانون اساسی پرداخته و از آن دفاع کنند و این ماموریت ما در این لحظه ناراحت‌کننده است. ترامپ نقض بی‌سابقه‌ای در تاریخ کنگره مرتکب شده است. جلس نمایندگان با ۲۲۰ رای در برابر ۲۰۵ رای مخالف، این قطعنامه را تایید کرد. قانونگذاران از مایک پنس، معاون دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا خواستند وظیفه رییس‌جمهور موقت را برعهده گرفته و ترامپ را به دلیل ناتوانی در انجام کار برکنار کند. نانسی پلوسی، رییس مجلس نمایندگان امریکا گفته بود که پس از تصویب درخواست از معاون رییس‌جمهور برای فعال کردن متمم ۲۵ قانون اساسی، وی باید طی ۲۴ ساعت به این درخواست پاسخ دهد. کمیته قضایی مجلس نمایندگان امریکا هم اعلام کرد، سخنرانی دونالد ترامپ موجب شد طرفداران او فکر کنند روند دموکراسی تهدیدی به شمار می‌آید که باید دخالت کنند، با وجود اینکه ترامپ به طرفداران خود پیشنهاد کرد به صورت مسالمت آمیز به طرف کنگره بروند، اما محتوای سخنرانی او تهدید آمیز بود.
امنیت امریکا روی لبه تیغ
قبل از آغاز جلسه استیضاح ترامپ پلیس آگاهی فدرال امریکا، اف‌بی‌آی، به این نکته اشاره کرد که گروه‌های شبه‌نظامی حامی دونالد ترامپ درصدد برگزاری تجمع‌های مسلحانه در مراکز ۵۰ ایالت امریکا و در آستانه برگزاری مراسم تحلیف جو بایدن هستند. همزمان اعلام شده که تدارکات امنیتی برای برگزاری مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری جو بایدن در حال افزایش است. جو بایدن اما گفته هراسی از برگزاری مراسم ادای سوگند خود در فضای باز مقابل کنگره ندارد. دونالد ترامپ رییس‌جمهوری نیز اعلام شرایط اضطراری در واشنگتن را تایید کرده است. نزدیک به ۱۰ هزار نیروی گارد ملی برای برگزاری مراسم تحلیف بایدن آماده خواهند بود. هر چند آمادگی‌ها در پی استعفای وزیر امنیت داخلی دونالد ترامپ با چالش مواجه شده است. همزمان جنبش جدیدی میان نام‌های بزرگ بخش خصوصی امریکا در حال فراگیر شدن است که هدفش مقابله با سیاست‌‌مداران و گروه‌هایی است که از حمله خونین چهارشنبه گذشته به کنگره حمایت کرده و در پی ستایش از آن بر آمده‌اند.
در همین حال، مخالفت‌ها با اظهارات و رفتار دونالد ترامپ در نپذیرفتن نتایج انتخابات و «تشویق و ترغیب» حامیان افراطی‌اش در داخل کابینه او ادامه دارد. چاد وولف، وزیر موقت امنیت داخلی، جدیدترین عضو کابینه و مقام ارشد دولت امریکاست که روز دوشنبه، ۱۱ ژانویه، با استعفا از مقام خود، آنهم تنها ۹ روز مانده به پایان کار دولت آقای ترامپ، مخالفت خود با رییس‌جمهوری و وقایع چهارشنبه گذشته را اعلام کرد. سربازان گارد ملی امریکا که در خیابان‌های واشنگتن مستقر شده‌اند در یک تغییر وضعیت عمده در آستانه برگزاری مراسم تحلیف جو بایدن به عنوان رییس‌جمهور جدید این کشور از اواخر سه‌شنبه شروع به حمل سلاح کرده‌اند.
سربازان گارد ملی امریکا در اصل برای به عمل آوردن حمایت عمدتا لجستیکی از پلیس واشنگتن به کار گرفته شده‌اند. گارد ملی مجوز اعزام ۱۵ هزار نیرو به واشنگتن را دارد اما تا روز شنبه حداقل ۱۰ هزار نیرو مستقر خواهند شد و ۵ هزار نیروی باقیمانده در حالت آماده‌باش هستند. کارشناسان امنیتی گفته‌اند، صحبت از برگزاری راهپیمایی‌های مسلح و تهدید به خشونت در پایتخت امریکا و شهرهای دیگر این کشور در میان افراطی‌ها و حامیان دونالد ترامپ در رسانه‌های اجتماعی در روزهای اخیر افزایش یافته است.
مانع‌تراشی طرفداران ترامپ در روند انتقال قدرت به بایدن
ترامپ سومین رییس‌جمهور امریکاست که استیضاح می‌شود. پیش از او بیل کلینتون در دهه90 و در سال 1868 هم اندرو جانسون استیضاح شدند. پس از محاکمه اما آرای حدنصاب برای برکناری آنها به دست نیامد. ریچارد نیکسون دیگر رییس‌جمهور امریکاست که در سال 1974 در پی رسوایی واترگیت، پیش از آنکه استیضاح شود، استعفا داد و معاونش جانشین او شد. اما روند استیضاح ترامپ به گونه‌ای است که تحلیلگران برگزاری آرام آن را بعید می‌دانند. در شرایطی که برخی خبرهای حاکی از واکنش طرفداران ترامپ به برکناری احتمالی او و حاشیه‌سازی در جلسه تحلیف بایدن است، وزارت دادگستری امریکا نسبت به انجام حملات بیشتر در شرایطی که رییس‌جمهوری منتخب برای به دست گرفتن قدرت آماده می‌شود، هشدار داد. به گزارش سایت شبکه اسکای نیوز، جفری روزن، جانشین وزیر دادگستری امریکا در حالی این هشدار را مطرح کرده که امریکا شاهد گذار قدرت از دونالد ترامپ به جو بایدن، رییس‌جمهوری منتخب است. او از شهروندان خواسته هرگونه اطلاعات درباره حملات احتمالی یا تهدیدات دیگر قبل از انتصاب بایدن در ۲۰ ژانویه را گزارش دهند. او گفته نسبت هرگونه خشونت قبل از انتصاب بایدن مدارا نخواهد داشت. مقامات امریکا ۱۵ هزار نیروی گارد ملی را قبل از انتقال قدرت به بایدن به واشنگتن فراخوانده‌اند که برخی از آنها مسلح هستند. این در حالی است که حصاری اطراف منطقه ساختمان کنگره ایجاد و تدابیر دیگری لحاظ شده است.
اعضای کنگره در خصوص برکناری ترامپ چه گفتند؟
جیم مگ‌فورن (دموکرات): ترامپ آزادی امریکا را به خطر می‌اندازد/ هر چه ترامپ بیشتر در کاخ سفید بماند، آزادی ما بیشتر به خطر می‌افتد/ او باید در برابر اقداماتی که انجام داده پاسخگو باشد
نمایندگان جمهوری‌خواه: استیضاح ترامپ ما را متحد می‌کند / هر آن کسی که به کنگره حمله کرده باید در برابر قانون قرار بگیرد/ ما نمی‌دانیم اقدام بعدی ترامپ چیست و چه می‌خواهد بکند یا چه جنگی به راه بیندازد؟!
جودی شو (جمهوری‌خواه): نیاز به استیضاح ترامپ فوری است/ او باید مسوول اقداماتش باشد.
رودنی دیوس (جمهوری‌خواه): آنچه که هفته گذشته شاهد آن بودیم به دشمنان ما نشان داد که چگونه باید به ما حمله کنند.
استنی هوئر: ترامپ سوگند خود در حفاظت از کشور را شکسته است /اقدامات ترامپ نیاز به واکنش‌های فوری دارد/ هیچ‌وقت، برای انجام کار درست دیر نشده است.
اسمیث (جمهوری‌خواه): استیضاح اوضاع امریکا را بدتر می‌کند/ لطفا مردم را بر سیاست ترجیح دهید. بیایید به حرف مردم گوش بدهیم/ این استیضاح کشور ما را بیش از گذشته ازهم‌گسیخته می‌کند.
