گلی ماندگار| روز جهانی پیشگیری از خودکشی همه ساله در تاریخ 10 سپتامبر در سراسر جهان برگزار می‌شود، چرا که افزایش آگاهی عمومی در این باره می‌تواند، تاثیر بسیاری در پیشگیری از آن بگذارد. خودکشی کما بیش در سراسر دنیا انجام می‌شود، آمار بعضی کشورها بالاتر و برخی دیگر پایین‌تر است، اما هیچ کشوری نیست که در آن کسی دست به خودکشی نزده باشد.
نکته جالب این است که این آمار در بین کشور‌های صنعتی و پیشرفته گسترده‌تر از کشور‌های ضعیف و فقیر به چشم می‌خورد، به عنوان مثال نرخ خودکشی در بین کشور‌هایی مانند ژاپن، روسیه، کره جنوبی، فنلاند، بلژیک، لهستان، فرانسه، امریکا، سوئد و ... نسبت به دیگر کشورها مانند پاکستان، افغانستان، عراق، تونس و ونزوئلا بسیار بالاتر است. این در حالی است که طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی آمار خودکشی در اوایل سال 2020 نسبت به سال‌های گذشته افزایش قابل توجهی داشته است.
آمار خودکشی در ایران
طبق اعلام سازمان پزشکی قانونی ایران آمار خودکشی در سال 98 بیش از 8/0 نسبت به سال 97 رشد داشته است. مجموع افرادی که در این سال دست به خود کشی زده‌اند، 5 هزار و 143 نفر بودند، که از این آمار یک هزار 517 مورد زن و 3 هزار و 623 مورد مرد گزارش شده است.
عباس مسجدی آرانی رییس سازمان پزشکی قانونی در این باره می‌گوید: بیشتر آمار خودکشی مربوط به استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، ایلام و کرمانشاه و کمترین آمار مربوط به استان‌های خراسان رضوی و جنوبی و سیستان و بلوچستان بوده است.
به گفته او بیشترین خودکشی به روش حلق آویز و استفاده از سموم به ترتیب ۲۱ و ۸ درصد بوده است. میانگین سنی افرادی هم که دست به خودکشی زده‌اند، بین ۳۰ تا ۳۹ سال و بعد از آن سن ۱۸ تا ۲۴ سال است.
خودکشی و ارتباط آن
با سبک زندگی افراد
هیچگاه نمی‌توان برای تمام افرادی که دست به خودکشی می‌زنند، علت واحدی را پیدا کرد، در واقع علل خودکشی به اندازه تمام انسان‌ها گسترده بوده و هر شخصی دلیل خاص خودش را برای پایان دادن به زندگی‌اش دارد. اینکه چرا و چگونه دست به این کار می‌زنند، مساله‌ای است که باید مورد بررسی قرار گیرد.
مهرداد امانی، روانشناس در این باره به تعادل می‌گوید: متاسفانه زندگی ماشینی امروز تاثیر بسزایی در این تصمیم دارد، اینکه افراد به پوچی می‌رسند و دست به خودکشی می‌زنند، ارتباط مستقیمی با سبک زندگی آنها دارد. در دنیای امروز بیش از هر زمان دیگری فرد احساس تنهایی، سرخوردگی و البته انزوا می‌کند. نباید فراموش کنیم که بیماری کرونا هم به تمام این عوامل دامن زده است. متاسفانه افراد خیلی سخت برای کمک گرفتن به سراغ روانپزشک یا روان درمانگر می‌روند، همین تعلل و بی‌توجهی باعث می‌شود که آنها دست به کارهایی بزنند که در نهایت به پایان زندگی شان ختم بشود.
در ایران متاسفانه این آمار رو به افزایش است و ما نمی‌توانیم با نادیده گرفتن آن به حل چنین مساله‌ای کمک کنیم. ایران کشور شادی نیست. اکثر مردم به دلیل فشارهای اقتصادی و اجتماعی حداقل یک بار را به خودکشی فکر کرده‌اند این می‌تواند آغاز همان راهی باشد که به تباهی ختم می‌شود. اینکه در کشور ما فرهنگ استفاده از روانپزشک یا روان درمانگر هنوز آنطور جا نیفتاده یا اینکه خیلی از افراد به دلیل فقر مالی نمی‌توانند از این خدمات استفاده کنند، مساله‌ای است که باید مورد توجه مسوولان قرار بگیرد. او در بخش دیگری از سخنانش می‌گوید: زمانی فکر کردن به خودکشی هم از سوی افراد گناه محسوب می‌شد و کمتر کسی به این موضوع حتی فکر می‌کرد، اما حالا دیگر آن دوران گذشته، مردم در خیابان و جلو چشم بقیه دست به خودکشی می‌زنند، خود را از پل عابر پرت می‌کنند، دست به خودسوزی می‌زنند و ...
باید دنبال علت چنین رفتارهایی باشیم، در حال حاضر علت بسیاری از خودکشی‌ها در کشور ما شرایط بد اقتصادی است، اگر نگاهی به آمار بیندازیم و تفاوت میان تعداد زنان و مردانی را که دست به خودکشی زنده‌اند بررسی کنیم این موضوع کاملا مشخص می‌شود. پس اگر می‌خواهیم کار مثبتی در این زمینه انجام دهیم و آمار خودکشی را به حداقل برسانیم، باید شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور را بهبود ببخشیم وگرنه باید هر لحظه منتظر افزایش آمار این اتفاق شوم در کشور باشیم.
آمار خودکشی را جدی بگیریم
این که هر از چند گاهی سازمان پزشکی قانونی آمار خودکشی را اعلام کند، یا اینکه در شبکه‌های اجتماعی خبر خودکشی فردی منتشر شود و چند روزی همه به این فکر کنند که چرا این اتفاق افتاد و بعد هم به بوته فراموشی سپرده شود دردی را از کسی درمان نمی‌کند. تا زمانی که مردم سر در گریبان
و ناامیدند و نمی‌دانند فردایشان چه خواهد شد، تا زمانی که کمرشان زیر بار تورم هر روز بیشتر از روز قبل خم می‌شود و تا زمانی که شادی به این سرزمین برنگردد، آمار خودکشی هم کاهش پیدا نمی‌کند. با حرف زدن در این باره هم نمی‌شود کاری کرد. مسوولان باید این آمارها را جدی بگیرند و به فکر راهکاری ریشه‌ای باشند.
