دوم مرداد 1356، نمایندگان مجلس بیست و چهارم شورای ملی قانون تشکیل سازمان تحقیقات زمین‌شناسی و معدنی کشور را به تصویب رساندند. بر اساس ماده یک این قانون، به منظور تمرکز و توسعه فعالیت‌های تحقیقاتی وزارت صنایع و معادن در امور مربوط به زمین‌شناسی و شناسایی ذخایر معدنی کشور و‌هماهنگ کردن این فعالیتها با پیشرفته‌ترین برنامه‌های تحقیقاتی جهانی همچنین انتشار نقشه‌های زمین‌شناسی کشور و تبادل اطلاعات زمین‌شناسی‌سازمانی به نام سازمان تحقیقات زمین‌شناسی و معدنی کشور تشکیل می‌شود. طبق ماده 2، سازمان تحقیقات زمین‌شناسی و معدنی کشور وابسته به وزارت صنایع و معادن می‌باشد و در این قانون سازمان نامیده می‌شود. رییس سازمان از بین کارشناسانی که دارای تحصیلات عالی در یکی از رشته‌های زمین‌شناسی یا معدنی و حداقل 10 سال سابقه خدمت در‌رشته تخصصی مربوط به وظایف سازمان باشد بنا به پیشنهاد وزیر صنایع و معادن و تصویب شورا به موجب فرمان همایونی برای سه سال منصوب‌می‌شود و انتصاب مجدد او بلامانع است. این سازمان مجاز است با تأیید شورا و تصویب هیات وزیران روابط تحقیقاتی و علمی و فنی با موسسات و سازمان‌های خارجی و بین‌المللی‌برقرار نماید یا به عضویت موسسات و سازمان‌های مذکور درآید. همچنین، این سازمان می‌تواند بر اساس ضوابطی که به تصویب شورا خواهد رسید برای انجام تحقیقات علمی مورد نیاز از کارشناسان خارجی دعوت‌و حداکثر برای مدت شش ماه از خدمات آنان استفاده کند و هزینه‌های مربوط را در حدود بودجه مصوب سازمان پرداخت کند و اشتغال بیش از شش‌ماه منوط به رعایت قانون استخدام متخصصان فنی خارجی مصوب تیر ماه 1349 (2529 شاهنشاهی) خواهد بود. از طرفی، سازمان مجاز است به منظور تشویق محققان و کارشناسانی که نتیجه تحقیقات آنها‌در مطالعه و پژوهش‌های زمین‌شناسی و معدنی کشور نقش موثری داشته باشد جوایز نقدی بپردازد. میزان جایزه در هر مورد با توجه به آیین‌نامه مربوط و‌پیشنهاد رییس سازمان و تصویب کمیته فنی تعیین و از اعتبار سازمان پرداخت خواهد شد. طبق ماده 17 این قانون، وزارتخانه‌ها و موسسات و شرکتهای دولتی و خصوصی که نقشه یا گزارش زمین‌شناسی یا معدنی از هر یک از نواحی کشور تهیه‌می‌نمایند مکلفند یک نسخه از نقشه یا گزارش تهیه شده را در اختیار سازمان قرار دهند.
