مشاجره احمدشاه و سید‌ضیاء

۱۳۹۸/۰۳/۰۲ - ۰۰:۴۲:۳۷
کد خبر: ۱۴۵۲۰۱
مشاجره احمدشاه و سید‌ضیاء

دوم خرداد 1300، میان احمدشاه قاجار و سیدضیاءالدین طباطبایی رییس‌الوزراء مشاجره‌ای درگرفت. احمدشاه از او خواسته بود که استعفا بدهد اما او این امر را قبول نکرد و گفت مرا عزل کنید.

دو روز بعد سیدضیاء از نخست‌وزیری برکنار شد. او با حمایت انگلستان و کودتای تیپ قزاق در اسفند ۱۲۹۹ بر سر کار آمده بود. دولت تهران پس از برکناری سیدضیاء، ۲۵هزار تومان هزینه سفر به او داد تا کشور را داوطلبانه ترک کند و سیدضیاء از ایران رفت. او سال‌ها در مکانی در فلسطین که توسط انگلستان اداره می‌شد اقامت داشت و پس از اشغال نظامی ایران در شهریور ۱۳۲۰، به کشور بازگشت و از زادگاهش شهر یزد، به نمایندگی مجلس انتخاب شد و اعتبارنامه‌اش با وجود مخالفت شدید دکتر مصدق که او را عامل یک دولت خارجی (انگلستان) اعلام کرده بود، تصویب شد.

 نویسندگی و روزنامه‌نگاری تخصص سیدضیاء بود و همین امر موجب شد که مورد توجه انگلستان قرار بگیرد. انتشار روزنامه‌های متعدد کاری بود که سیدضیاء به خوبی آن را فرا گرفت. وی به نمایندگی از مطبوعات ایران، در جشن تاجگذاری پادشاه انگلیس (جورج پنجم) شرکت کرد و پس از بازگشت به ایران، معروف‌ترین روزنامه خود یعنی روزنامه «رعد» را منتشر کرد. سیدضیاء در این روزنامه آشکارا از منافع انگلیس سخن می‌گفت و به دشمنان بریتانیای کبیر می‌تاخت. روزنامه رعد از تشکیل پلیس جنوب توسط انگلیس و همچنین انعقاد قرارداد ۱۹۱۹ حمایت کرد. انگلیسی‌‌ها پس از جنگ جهانی اول به این نتیجه رسیدند که برای دستیابی بیشتر به منابع ایران،به ناچار باید کودتایی در ایران انجام دهند و در این راستا آنان به دو مهره وابسته سیاسی و نظامی نیاز داشتند که از این میان سیدضیاءالدین طباطبایی را به عنوان چهره سیاسی و رضاخان پهلوی را به عنوان چهره نظامی برگزیدند. قبل از کودتا، رضاخان توافق کرد که پس از فتح تهران توسط نیروهای قزاق، مقام نخست‌وزیری به سیدضیاءالدین سپرده شود. همین‌طور هم شد چراکه در اوایل اسفند ۱۲۹۹ هجری شمسی، قوای قزاق به فرماندهی رضاخان از قزوین به سوی تهران حرکت کردند و بدون هیچ‌گونه مشکل جدی، در سوم اسفند، تهران را تصرف کردند. احمدشاه قاجار از روی ترس و ناچاری، بدون هیچ واکنش جدی، رضاخان را به عنوان فرمانده کل قوا و سیدضیاءالدین طباطبایی را به سمت نخست‌وزیری منصوب کرد.

 

ارسال نظر