نوزدهم فروردین 1359، آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر مرجع و متفکر بزرگ اسلامی و خواهرش سیده بنت‌الهدی صدر پس از دستگیری به وسیله رژیم بعث عراق و تحمل شکنجه‌های فراوان در زندان های این رژیم به شهادت رسیدند. آیت‌الله صدر نقش ارزنده‌‌ای در حمایت از انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی داشت.
تألیفات بسیار ارزشمند ایشان در علوم و زمینه‌های مختلف از جمله اقتصاد، فلسفه، تاریخ، بانکداری و... حکایت از تبحر و نبوغ وی در علوم گوناگون دارد و فتاوی وی که با درخواست بسیاری از سازمان‌ها و کنگره‌های اسلامی در کتابی با عنوان «فتاوی الواضحه» منتشر شد با استقبال بی‌شائبه‌ای رو به رو گردید و در مدت کوتاهی چندین بار تجدید چاپ شد. آیت‌الله صدر، در حوزه سیستم آموزشی جدیدی را بنیان نهاد و با ارایه طرحی در زمینه اجتهاد و مرجعیت، ضمن فعال و پویا کردن آن به اصلاح برخی از نارسایی‌ها پرداخت؛ لذا قسمتی از دروس خارج فقه و اصول خود را به دروس تفسیر مبدل ساخت و در خلال آن مفاهیم اصیل اسلامی را در زمینه‌های سیاسی و اجتماعی تجزیه و تحلیل کرد و هر کدام از شاگردان خود را به تحقیق در یکی از شاخه‌های علوم اسلامی موظف کرد و با تبادل این علوم در جلسات درس موجبات باروری فکری شاگردان خود را فراهم ساخت. به سبب فشار و اختناق رژیم بعث عراق که مانع عمده در مقابل ایشان بود، بعضی از اوقات جلسات پربار درس وی تعطیل می‌شد.
در جریان حاکمیت حزب بعث در عراق، ایشان ضمن بر حذر داشتن مردم از عضویت در این حزب، از آنان خواست تا در جهت مقابله با رژیم فاسد حاکم بر عراق و براندازی این رژیم گام‌های محکم و سریع‌تری بردارند تا اینکه بتوانند حکومتی اسلامی را جایگزین آن کنند. به دنبال فشارهای زیاد رژیم بعث عراق بر آیت‌الله صدر،
امام خمینی (ره) با ارسال پیامی به ایشان خواستار حضور وی در سنگر جهاد خویش، کما فی‌السابق، در نجف اشرف شدند و مقاوت را توصیه کردند. شهید صدر نیز ضمن اعلام تبعیت از امام «قدس سره» آمادگی خود را در این راه و پذیرش هر گونه تألمات روحی و جسمی اعلام کرد. در پی انتشار این خبر، مردم عراق به منظور همبستگی با معظم له از نقاط مختلف عراق به سوی نجف اشرف عزیمت کردند و پشتیبانی خود را از ایشان اعلام داشتند. رژیم عراق که از این حرکت، وحشتزده شده بود با حمله به مردم حدود 20 هزار نفر زن و مرد را دستگیر و روانه زندان‌ها کرد. آیت‌الله صدر به منظور اعلام انزجار از این حمله وحشیانه، روز 16 رجب 1399 هجری قمری را روز اعتصاب عمومی اعلام کرد. در آن روز مردم عراق دست از کار کشیدند و مغازه‌ها را تعطیل کردند. فردای آن روز، عوامل رژیم ضمن حمله به منزل آیت‌الله، ایشان را دستگیر کردند و با خود بردند. در پی دستگیری آیت‌الله صدر، شهیده بزرگ «بنت‌الهدی صدر» همشیره مکرمه ایشان نقش رهبری را بر عهده گرفت. با اوج گرفتن اعتراضات، رژیم بعث آیت‌الله صدر را آزاد کرد و لیکن در منزل خودشان محصور و زندانی نمود و از رفت و آمد مردم به بیت ایشان جلوگیری به عمل آورد. در تاریخ 19 جمادی‌الاول 1400برابر با 16 فروردین 1359 ساعت 3 بعدازظهر، عمال رژیم بعث، مجدداً وی را دستگیر و به زندان منتقل کردند. صبح روز بعد نیز با حمله دیگری، همشیره ایشان، نویسنده معروف «بنت‌الهدی صدر» را نیز دستگیر و به بغداد بردند. آیت‌الله صدر در زندان در معرض شدیدترین شکنجه‌ها قرار گرفت و سرانجام نیز به همراه همشیره مکرمه‌اش در روز سه‌شنبه 19 فروردین 1359 در زندان عراق به شهادت رسیدند. پس از اینکه پیکر مطهر شهید به بستگانش تحویل شد، آنها جنازه ایشان را غرق به خون با آثار ضرب و جرح بسیار یافتند. ضمناً محاسن ایشان نیز کاملاً سوخته بود.
