استعفای اجباری زاهدی از نخست‌وزیری

۱۳۹۷/۰۱/۱۴ - ۰۰:۳۵:۳۲
کد خبر: ۱۱۹۱۶۲
استعفای اجباری زاهدی از نخست‌وزیری

سپهبد فضل‌الله زاهدی به فرمان محمدرضا پهلوی از ریاست دولت استعفا کرد. او که در 25 مرداد 1332 خورشیدی به نخست‌وزیری رسیده بود، در 16 فروردین 1334 خورشیدی از مقام خود کناره گرفت و ریاست هیات نمایندگی ایران را در دفتر اروپایی سازمان ملل در ژنو پذیرفت.

نام فضل‌الله زاهدی کودتای 28 مرداد 1332 در تاریخ سیاسی معاصر ایران عجین شده است.

او که در کودتای 1300 رضاخان نقش کلیدی داشت و از سال 1300 در بسیاری از مناصب حکومتی حضور داشت، اسفند 1331 به اتهام توطئه علیه مصدق بازداشت شد، ولی در اواخر همان ماه آزاد شد. 22 مرداد 1332 هنگامی که شاه آماده خروج از ایران بود، حکم عزل مصدق و نخست‌وزیری زاهدی را داد. حکمی که 25 مرداد در حالی که شاه از ایران خارج شده بود، به مصدق ابلاغ شد. زاهدی در 28 مرداد با کودتایی که از حمایت انگلیس و امریکا برخوردار بود، مصدق را برکنار و زمینه بازگشت شاه را از رم فراهم کرد.

زاهدی در این دوره روزنامه‌های مخالف را توقیف کرد، موجی از بازداشت و سرکوب به راه انداخت‌، نظامیان مغضوب مصدق را آزاد و طرفداران او را بازداشت کرد.

در همین روزها سرلشکر باتمانقلیچ از زندان خارج شد و رییس ستاد ارتش را برعهده گرفت و سرتیپ نعمت‌الله نصیری نیز پس از آزادی از زندان به ریاست گارد شاهنشاهی منصوب شد. در سه روز اول کودتا، 500نفر از شخصیت‌های سیاسی و نظامی وفادار به دولت مصدق بازداشت و تبعید شدند. حزب توده که در دوره مصدق در بسیاری از ارکان حاکمیت از جمله در ارتش نفوذ کرده بود، سرکوب شد و 14نفر از افسران این حزب تیرباران شدند.

محاکمه مصدق، اعدام فاطمی، برقراری مجدد رابطه با انگلیس‌ و سرکوب اعتراضات دانشجویان دانشگاه تهران‌ ازجمله رویدادهای مهم دوران کوتاه نخست‌وزیری زاهدی است.

افزایش اقتدار زاهدی که از حمایت انگلیس و امریکا نیز برخوردار بود، شاه را نگران کرد. در نتیجه شاه پس از سفری به امریکا در اسفند 1333 توانست موافقت آیزنهاور رییس‌جمهور امریکا را برای تغییر دولت در ایران جلب کند. از این رو در فروردین 1334 با اشاره شاه، امیر اسدالله علم وزیر دربار، زاهدی را برای استعفا تحت فشار گذاشت و زاهدی چهاردهم فروردین از دولت کناره‌ گرفت. پس از او حسین علاء درست به مدت دو سال نخست‌وزیر شد.

 

 

ارسال نظر