علیرضا تاج‌بر
جو بیاعتمادی همچنان بر بازار سرمایه حاکم است و روند بازار مشخص نیست، شرایط ریسک سیستماتیک قابل پیش‌بینی نیست و بازار با شرایطی که بتواند اعتماد سرمایهگذاران را برگرداند خیلی فاصله دارد. در این بین به‌نظر من باید تمام ارکان بازار در یک هم‌‌‌‌‌‌اندیشی و اقدام جمعی موضوعاتی را در دستور کار قرار دهند تا شاهد بازگشت اعتماد و به‌دنبال آن پول به بازار سرمایه باشیم؛ در غیر این‌صورت همچنان شاهد تداوم این روند فرسایشی در بازار سهام خواهیم بود.
به‌نظر من ممکن است به دلیل اشباع فروش و قیمت‌های پایین روند نزولی موجود در بورس متوقف شود ولی برای اینکه بازار شرایط صعودی بگیرد و بتوانیم روند روبه‌‌‌‌‌‌رشد را تجربه کنیم، نیازمند محرک‌هایی هستیم که اولین آنها برگشت اعتماد به سرمایهگذاران است. بذر بیاعتمادی در بین عموم مردم نسبت به بازار سرمایه از اتفاق‌هایی که در سال۹۹ افتاد آغاز شد. مساله از سال۹۹ شروع شده و ما بیش از ۲۵ماه است که شاهد روند نزولی هستیم. عده کثیری از جامعه به دعوت دولت وقت وارد بورس شدند و همزمان شاهد خروج پول توسط عده‌‌‌‌‌‌ای بودیم که اطلاعات نهانی داشتند. انتشار این مسائل باعث بیاعتمادی مردم شد.درست است که فعالیت حقوقی‌‌‌‌‌‌ها روی بازار سهام ما تاثیرگذار است ولی شالوده بازار برای رشد و روندگرفتن نیازمند حضور سهامداران حقیقی با رقم‌‌‌‌‌‌های خرد است. بازاری می‌تواندیک بازار خوب و کارا باشد که سهامداران حقیقی متعدد در آن مشارکت کنند. اما سهامداران حقیقی وقتی مسائل سال۹۹ را دیدند و متوجه سوءاستفاده‌ها شدند از بازار با خاطره تلخ خداحافظی کردند. در این میان عوامل دیگری نیز در وضعیت موجود بازار موثر است. برای مثال شاخص بورس ما مطمئنا مشکل دارد چون اکثر پرتفوها زیان بالای ۵۰درصد را تجربه کردند ولی شاخص زیانی ۳۰درصدی را نشان می‌دهد و این با اکثر پرتفوها اختلاف دارد.
علاوه‌بر این اتفاق‌هایی که در شرکت‌های مختلف می‌‌‌‌‌‌افتد و اخبار منفی که هر روز مخابره می‌شود نیز بر وضعیت بازار تاثیرگذار بوده است. ما هر روز شاهد اخباری از افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌‌‌‌‌‌ها و یوتیلیتی‌‌‌‌‌‌ها هستیم. پتروشیمی‌‌‌‌‌‌هایی که زمانی بهترین‌‌‌‌‌‌های بازار بودند، در حال‌حاضر روند نزولی بدی را تجربه می‌کنند.
اخباری که از صنعت خودرو می‌آید نیز در این میان موثر است. بیش از ۶ماه است که صحبت از واگذاری است ولی در حد حرف مانده. در صنایع دیگر نیز مشکلات مشابهی را مشاهده می‌کنیم. همه این عوامل دست به دست هم داده و یک شکل ناامنی را برای سرمایهگذاران خرد تازه‌‌‌‌‌‌وارد در بازار سرمایه ایجاد کرده است. مردم در چنین شرایطی ترجیح می‌دهند سراغ کالاهای غیرمولدی مثل خودرو و ارز بروند اما پول را به بازار سرمایه وارد نکنند. در حال‌حاضر بازار در خیلی از موارد با ابهام مواجه است. در مورد بودجه سال‌آینده، نرخ خوراک پتروشیمی‌‌‌‌‌‌ها، نرخ حامل‌‌‌‌‌‌های انرژی، در مورد مباحث مالیاتی، نرخ سپرده‌های بانکی و... با ابهام مواجهیم.
