سید جلال ابراهیمی
ایران و ترکیه در یک موقعیت ویژه سوق‌الجیشی و در اقتصاد پیوسته به هم در شریان‌های اقتصادی، آبی و حتی هوایی قرار دارند .
هم‌اکنون ترکیه و ایران در شرایط تورم افسارگسیخته بالاخص در حوزه کالاهای اساسی به‌طور کلی کمبود کالاهای اساسی و ارزاق عمومی قرار دارند که بعد از آغاز جنگ اوکراین و روسیه در سطح کشورهای حوزه دریای سیاه و دریای مدیترانه و اروپا تا آلمان محسوس است. ترکیه برای جلوگیری از فشار تورم برای ارزاق عمومی تفاوت هزینه (زام ZAM) به کارکنان و کارگران پرداخت می‌کند. ترکیه یک کشور وارد‌کننده و صادرکننده است به این مفهوم که کالا و مواد اولیه از جمله محصولات کشاورزی، شیمیایی، معدنی و.... را از کشورهای تولیدکننده وارد و بعد از تکمیل یا تبدیل، بسته‌بندی آن را به کشورهای حوزه اروپا و حتی تا جنوب شرق آسیا صادر می‌کنند. ترکیه به رشد درازمدت دایمی فکر می‌کند و اخیرا رییس انجمن صنعتگران و بازرگانان ترکیه اعلام کرد که رشد کوتاه‌مدت در سرمایه و تولید نوسان ایجاد می‌کند و این امر عامل عدم توزیع درآمد به صورت متناسب در بین آحاد و اعشار مردم می‌شود . رشد سریع مانع اشتغال‌زایی است ولی در رشد کوتاه‌مدت بر اساس نیاز مصرفی جامعه صنایع و تولید رشد می‌کند و بر حسب آن جلب و جذب و اشتغال در واحدهای تولیدی صورت می‌گیرد. رییس ملی انجمن بازرگانان و صنعتگران اعلام کرده است که ترکیه در شرایط افزایش تورم است و در 4 تا پنج ماه آینده روزهای حساسی در پیش رو است و ترکیه به ثبات اقتصادی شدیدا نیاز دارد.ترکیه اگر خواهان کاهش دایمی بهره است باید اول تورم به صورت ساختاری کاهش یابد ولی در ایران متاسفانه در کنترل تورم قیمت‌ها نابسامانی وجود دارد و هماهنگی لازم در واردات کالاهای اساسی و سرعت‌بخشی در ترخیص آن از گمرک و کنترل انبارها و نظارت بر آنها بسیار ضعیف است و افزایش قیمت‌ها با موجودی اجناس در انبارها قابل قبول نیست. موضوع کالاهای ترخیص نشده که بعضی در حال فساد جنس قرار دارند و عدم ورود آن به شبکه توزیع و در نهایت افزایش قیمت‌ها و تورم را افزونی بخشیده است. در این میان ضرورت نظارت و بازرسی بر انبار‌های عمومی و خصوصی برای شکستن قیمت‌ها و جلوگیری از احتکار به خصوص در مایحتاج عمومی بسیار حیاتی است. باید در نظر بگیریم که زنجیره تامین نیار‌ها و مایحتاج عمومی بعد از همه‌گیری در کل جهان و دنیا به نظم جدید اقتصادی توجه کرده است و در شرایط حاضر لزوما باید نظارت شدید و مستمر و کنترل و تنظیم بازار و توزیع ارزاق صورت گیرد. در ایران مشکل تغییرات آب و هوایی نیز مزید علت است. کشور ما در حال تبدیل شدن به مناطق خشک است، منابع آبی ما با مصارف بی‌رویه و عدم بارش‌ها به سرعت در حال کم شدن است سطح دریاچه‌ها پایین آمده و تالاب‌ها رو به خشکی می‌رود و دبی آب رودها کم شده است. در یک نگاه وسیع هم‌اکنون اتحادیه اروپا با بحران انرژی روبرو است و با برنامه‌ریزی می‌خواهد واردات نفت و گاز را از روسیه متوقف کند که البته این امر آسان نخواهد بود هم‌اکنون اروپا در چهارچوب توافقنامه نقشه راه اقتصادی بدون کربن را در پیش رو دارد. ترکیه ناگزیر است درنقشه تعادل اقتصادی جهان به خصوص برنامه‌ریزان اتحادیه اروپا خودرا هماهنگ و منطبق کند و ایجاد اعتماد ملی و عمومی برای گذر از بحران نماید . ترکیه برای رسیدن به توسعه پایدار راه را برای مشارکت زنان توانمند اقتصادی باز می‌کند تا بتواند از این نیروی عظیم اقتصادی استفاده کند. به‌طور کلی اقتصاد جهان دوره سختی را می‌گذراند و با جنگ اوکراین خیلی از معادلات در عرضه و تقاضا به هم خورده و دگرگون شده و در نابسامانی در حمل ونقل و عرضه مواجه است و تورم در تمامی کشورها وجود دارد و نسبت آن با کنترل و استفاده از دکترین‌های اقتصادی متفاوت است.
