محمدحسن انتظاری
همانطور که روی شبکه‌های ماهواره‌ای زمینی اعمال حاکمیت صورت می‌گیرد و اگر شرکتی بخواهد روی این ماهواره‌ها در ایران پوشش داشته باشد، باید برای دریافت فرکانس با رگولاتوری هماهنگی‌های لازم را انجام داده و مجوز بگیرد، اعمال حاکمیت بر خدمات اینترنت ماهواره‌ای نیز مانند سایر خدمات ماهواره‌ای و مخابراتی با مجوز در داخل کشور قابل انجام است و باید روند اخذ مجوز آن طی شود. از این رو نحوه استفاده از اینترنت ماهواره‌ای در کشور در دست بررسی شورای عالی فضای مجازی قرار گرفته است. در جلسه روز سه‌شنبه شورای عالی فضای مجازی که با حضور رییس‌جمهور و روسای سایر قوا و نیز اعضای حقیقی و حقوقی این شورا برگزار شد، سیاست‌ها و الزامات قانونی شدن استفاده از منظومه‌های ماهواره‌ای در کشور به تأیید رسید. در جلسه شورای عالی فضای مجازی سیاست‌های مبتنی بر چگونگی اتصال منظومه‌های ماهواره‌ای به شبکه ارتباطی کشور و شبکه ملی اطلاعات مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این جلسه درباره نحوه فعالیت و ارایه مجوز برای استفاده مجاز از خدمات منظومه‌های ماهواره‌ای در کشور، تبادل نظر صورت گرفت. در این جلسه چگونگی اتصال منظومه‌های ماهواره‌ای به شبکه داخلی ارتباطات کشور، شبکه ملی اطلاعات و شبکه ثابت بررسی شد. مرکز ملی فضای مجازی در راستای توسعه فناوری اینترنت ماهواره‌ای، پیشنهاداتی مبنی بر سیاست‌ها و اقدامات کشور در راستای مواجهه با این فناوری را در قالب سند به شورای عالی فضای مجازی ارایه کرد و در جلسه، اعضا در خصوص آن نظراتی را مطرح کردند. پس از آن نیز سند با ارایه پیشنهاداتی برای اصلاح نهایی به مرکز ملی فضای مجازی ارجاع شد. قرار است برای جلسه آینده، این سند با لحاظ تغییرات مدنظر و اصلاحات جدید برای تصویب نهایی به شورا ارایه شود. هم‌اکنون برخی شرکت‌های امریکایی و انگلیسی بحث خدمات منظومه‌های ماهواره‌ای و ارایه اینترنت ماهواره‌ای را در دستور کار قرار دادند. در آینده نزدیک این فناوری در بسیاری از کشورها فعال شده و تحت پوشش قرار می‌گیرد. از این رو مانند سایر ماهواره‌ها که با اخذ مجوز در داخل کشور ما سرویس ارایه می‌دهند، این شبکه‌ها نیز باید ضوابط و مقررات کشور را برای ارایه خدمات بپذیرند. پیشنهاد شد تا برای استفاده از این فناوری در کشور و نحوه ارتباط با شرکت‌های ارایه‌دهنده این خدمات، ضوابط و مقررات تعیین شود، قرار است وزارت ارتباطات و وزارت امور خارجه در راستای حفظ حقوق و منافع کشور با شرکت‌هایی که اینگونه سرویس‌ها را ارایه می‌کنند تعامل داشته باشند.
در همین حال بر تعامل با مجامع بین‌المللی برای تهیه مقررات بین‌المللی استفاده از اینترنت ماهواره‌ای مورد توافق همه کشورها تاکید شد. در این سند بر توسعه توانمندی داخلی نیز تاکید شده است، شرکت‌ها و مراکز تحقیقاتی که در این زمینه فعالیت می‌کنند باید کارهای جدی‌تری انجام داده و این توان را خودمان نیز داشته باشیم که بتوانیم منظومه ماهواره در مدار داشته باشیم. منظومه‌های ماهواره‌ای در قالب ماهواره‌های کوچک در مدار پایین قرار می‌گیرند و از لحاظ تکنولوژی توان دستیابی به این فناوری در کشور ما نیز وجود دارد. در صورتی که دولت با اراده و مدیریت قوی‌تری به صورت جدی‌تر این قضیه را تعقیب کند و فناوری فضایی در مرکز توجه دولت قرار گیرد، دستیابی به منظومه‌های ماهواره‌ای قابل پیش‌بینی است.
