نرخ واقعی دلار چند است

میثم  مهرپور

این تصور و پیش‌بینی که اگر ارزهای بلوکه شده کشور در عراق و برخی دیگر از کشورها آزاد شود، شرایط اقتصادی مطلوب‌تر خواهد شد و نرخ ارز در دالان کاهش مستمر قرار می‌گیرد، چندان قابل استناد نیست. چرا که از یک طرف هنوز مشخص نیست این ارزهای بلوکه شده چه حجمی دارد و از سوی دیگر ظرفیت‌های اقتصادی کشورمان به اندازه‌ای است که چند میلیارد دلار ورودی دلار نمی‌تواند تاثیر شایان توجهی در اقتصاد کشور ایجاد کند. واقعیات بازارهای اقتصادی ایران نشان می‌دهد هم دولت و هم بانک مرکزی نرخ ارز بالای 20هزار تومانی را پذیرفته‌اند و تنها ممکن است که نرخ ارز به محدوده 20 الی 22 هزار تومان برسد. شخصا بعید می‌دانم باز هم دلار حول و حوش قیمت‌های زیر 20هزار تومان برسد. چرا که وقتی نرخ نیمایی دلار وارد محدوده قیمتی بالای 20هزار تومان می‌رسد، نشان می‌دهد که دولت چه رویکردی را در خصوص دورنمای بازار ارز مورد توجه قرار داده است. 

در حال بازار کالا و خدمات کشور به نرخ بالای 20 هزار تومان عادت کرده‌اند، دولت استدلال می‌کند که کاهش نرخ ارز وضعیت کلی کسب و کار مردم را با نوسان مواجه می‌کند. بنابراین حتی در صورت فوران ورود ارز به کشور نیز بعید است که نرخ دلار به وضعیت سابق بازگردد. البته اینکه این نوع تصمیم‌سازی‌ها درست است یا نه؟ موضوع دیگری است. برخی اعلام می‌کنند که به دلیل اینکه رشد نقدینگی در کشور ما 7برابر شده بنابراین نرخ ارز در کشور باید حداقل حول و حوش 24هزار تومان محاسبه شود که به نظرم با این شکل از تحلیل نمی‌توان به واقعیت نرخ ارز رسید. برای رسیدن به قیمت واقعی نرخ ارز باید ابتدا نرخ مبنا را مشخص کرد تا معلوم شود بر اساس چه عواملی این نرخ شکل گرفته است، ضمن اینکه نباید فراموش کرد که فقط یک عامل (مثلا رشد نقدینگی) در شکل‌گیری نرخ ارز اثر گذار نیست و عوامل متعددی در این خصوص نقش‌آفرین هستند. متاسفانه نرخ دلار بالای 20هزار تومانی به نظر می‌رسد که در اقتصاد نهادینه شده و مسوولان تصمیم‌سازی‌هایشان را مبتنی بر این نرخ پیش خواهند برد. همه می‌دانیم که نتیجه یک چنین رشد قیمتی در زندگی معیشتی مردم و طبقات کمتربرخوردار جامعه چه اثراتی را به جای می‌گذارد. بر این اساس معتقدم برای پیش بینی تحولات آتی بازار ارز به داده‌های اطلاعاتی بیشتر نیاز است تا بتوان تصویر شفافی از وضعیت بازار در چشم‌انداز آینده رسید. اما به صورت کلی می‌توان گفت که به نظر می‌رسد، نرخ دلار را باید در محدوده‌های بالای 20هزار تومانی تصور کرد. اما مساله کلیدی برای فعالان اقتصادی آن است که بازارها هرچه سریع‌تر به یک ثبات پایدار برسند و از این وضعیت نوسانی فعلی فاصله بگیرند. اهمیت ثبات در بازارها به اندازه‌ای است که بدون ثبات، تحقق رشد و رونق در فضای تولید و کسب و کار ممکن نخواهد بود