فاطمه مقیمی ٭
مشکلات زیادی در این سال‌ها از ناحیه تحریم متوجه اقتصاد کشور شد؛ هم در بحث مناسبات سیاسی واقتصادی و هم در مراودات تجاری با دنیا. اما در ماه پایانی سال ۹۸ با ورود بیماری همه گیر «کووید۱۹» به داخل کشور، شوک دیگری به اقتصاد کشور وارد شد و فاجعه بزرگ‌تری را در فعالیت‌های تجاری کشور به ویژه در بحث ترانزیت بین‌المللی ایجاد کرد؛ چراکه از همان ابتدای امر، شاهد بسته شدن تمامی مرزهای زمینی بر روی کامیون‌های ایرانی بودیم و شرایط برای ورود یا صدور کالا به راحتی امکان‌پذیر نبود. حتی بارهایی که از قبل بارگیری شده بودند و باید به سمت ایران می‌آمدند، نزدیک به ۲۵ روز در مرز رومانی وبلغار معطل ماندند. سپس در مرز بلغار و ترکیه، دچار مشکل و وقفه طولانی شدند. البته با رایزنی‌هایی که از سوی وزارت امور خارجه کشور صورت گرفت، این کامیون‌ها نهایتا وارد کشور شدند. البته مشکل مرزهای تجاری برای عبور ومرور کامیون‌ها همچنان علی‌رغم رایزنی‌های صورت گرفته به‌طور کامل حل نشده است.
از طرفی، همه‌گیری ویروس عامل بیماری «کووید ١٩» در واقع کار را برای نقل و انتقال بار در مرزهای تجاری به دلیل شرایط قرنطینه‌ای بسیار سخت کرده است و خیلی از کشورها اقدامات مراقبتی شدیدی در برابر حمل ونقل کالا اعمال کرده‌اند. به‌طوری‌که شاهد فعال شدن قرنطینه انسانی در مرزهای تجاری برای پیشگیری از شیوع «کرونا» هستیم. حال در نظر بگیرید اگر قرار باشد، کامیونی که از ایران وارد ترکیه می‌شود، 14 روز قرنطینه شود، دوباره از ترکیه وارد بلغار و 14 روز قرنطینه شود و سپس از بلغار وارد رومانی و مجددا 14 روز قرنطینه شود؛ چه مشکلاتی ایجاد خواهد شد و این پرسش قابل طرح است که آیا اساسا این کار شدنی است؟ پاسخش قطعا خیر است. برهمین اساس، باید رایزنی‌هایی در سطح جهانی صورت بگیرد، تا معضلاتی که برای رانندگان کامیون‌های ترانزیتی وجود دارد، به حداقل برسد. چراکه اگر در این زمینه تدابیری اتخاذ نشود، تجارت بین‌المللی می‌خوابد و صادرات و واردات در همه کشورها به سختی شکل خواهد گرفت. بانگاه به همین مساله، تا زمانی که مرزهای تجاری به شرایط قبل بازنگردند، وضعیت ترانزیت و حمل ونقل جاده‌ای برای واردات و صادرات کالاها همچنان نافرجام و ناموفق خواهد بود. از این منظر، به نظرمی رسد، این یک مساله صرفا اقتصادی نباشد و باید از طریق رایزنی‌های سیاسی، تمهیدات لازم برای گشایش مرزها و البته با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در دستور کار قرار بگیرد. پیشنهاد من این است که سازمان تجارت جهانی، در نشستی با سران کشورها، تمهیدات لازم را در زمینه تسهیل تجارت در مرزهای تجاری در دوران کرونا اتخاذ و فکری به حال قرنطینه کردن رانندگان ترانزیت بین‌المللی بکند.
٭نایب‌رییس اتاق بازرگانی تهران
