تعادل| ایران از دیروز گام چهارم کاهش تعهدات برجامی خود را آغاز کرد . این گام از نگاه کارشناسان مهم‌ترین گام ایران در کاهش تعهدات برجامی است که ایران طی شش ماه گذشته در جهت ایفای حقانیت خود برداشته است . براساس این گام گازدهی به ۱۰۴۴ سانتریفیوژ آغاز شد .
اما برداشتن این گام واکنس‌هایی را در میان دولتمردان جهان و نهادهای بین‌المللی برانگیخته است که شاید مهم‌ترین آن را بتوان بررسی موضوع ایران در نشست شورای حکام که قرار است امروز برگزار شود دانست . آن طور که تارنمای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبرداده امروز از جمله موضوع‌های مورد بحث شورای حکام، گزارش سرپرست این نهاد پیرامون مسائل پادمانی ایران خواهد بود.همچنین یکی از سخنگویان آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرده که بازرسان این نهاد در ایران حضور داشته و در مورد فعالیت‌های مربوطه گزارش خواهند داد.
اما واکنش دیگر که باید آن را مهم تلقی کرد واکنش دبیرکل سازمان ملل است . به گزارش ایرنا، سخنگوی سازمان ملل گفت: «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل در واکنش به اعلام ایران در مورد برداشتن گام چهارم در مورد برجام از همه طرف‌ها خواست تا بطور کامل از تعهداتشان در برجام تبعیت کنند.
تارنمای سازمان ملل روز چهارشنبه به نقل از «استفانی دوجاریک» سخنگوی «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل گزارش داد که دبیرکل نسبت به اعلام روز سهشنبه ایران واکنش نشان داده است.
خبرنگاری در این جلسه از سخنگوی دبیرکل سازمان ملل سوال کرد که آیا شخص دبیرکل نسبت به اعلام ایران مبنی براینکه برنامه دارد گاز اورانیوم به درون سانتریفیوژها تزریق کند؛ واکنش نشان داده است، پاسخ داد: مطمئنا آقای دبیرکل نسبت به این مساله واکنش نشان داده است. منظور من این است که ما به وضوح متوجه قضیه شده‌ایم و آقای دبیرکل از خبری که رییس‌جمهور ایران روز سهشنبه آن را اعلام کرد مطلع هستند.
وی ادامه داد: دبیرکل پیوسته بر اهمیت این موضوع تاکید کردند که «برنامه جامع اقدام مشترک» موسوم به «برجام» دستاورد بزرگی در زمینه منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای و دیپلماسی است و به ایجاد صلح و امنیت در منطقه و در سطح بین‌الملل کمک کرده است. دبیرکل یک بار دیگر تصریح می‌کند؛ تمام شرکای برجام باید بطور کامل بر سر تعهداتشان در ارتباط با توافق بمانند و همه کشورهای عضو سازمان ملل نیز همچنان به حمایتشان از توافق ادامه بدهند.
واکنش مهم دیگر را می‌توان واکنش امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه دانست . مکرون که پیش از این چندین بار سعی کرده بود میان ایران و ایالات متحده واسطه بشود و حتی کار را به آنجا رساند که پشت در اتاقی در نیویورک که روحانی در آن مستقر بود منتظر ماند که شاید روحانی را بتواند با ترامپ روبرو کند در واکنش به گام چهارم ایران گفت: در روزهای آینده رایزنی‌هایی با همتای امریکایی خود و ایرانیان انجام خواهد داد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، امانوئل مکرون دیروز در سفارت فرانسه در چین به خبرنگاران گفت: در روزهای آتی رایزنی‌هایی از جمله با طرف ایرانی انجام خواهم داد که باید منجر به نتیجه‌ای شود.
وی همچنین مدعی شد که ایران برای نخستین‌بار آشکارا از توافق هسته‌ای خارج شده است بدون آنکه بگوید که در این مدت که ایران در برجام مانده چه دستاوردی از برجام برای ایران حاصل شده است.
مکرون اعلام کرد که هفته‌های آتی به افزایش فشارها بر ایران برای بازگشت به چارچوب توافق اختصاص خواهد داشت و افزود که این اقدام باید همراه با «کاهش برخی از تحریم‌ها» باشد.
رییس‌جمهوری فرانسه گفت: بازگشت به وضعیت عادی تنها زمانی رخ می‌دهد که ایران و ایالات متحده در مورد از سرگیری نحوه اعتمادسازی توافق کنند. وی افزود که این موضوع را با رییس‌جمهوری امریکا به بحث خواهد گذاشت.
اما از موضع روسیه در مقابل گام چهارم ایران بخوانید. در این خصوص وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرد: وضعیت نگران‌کننده پیرامون توافق هسته‌ای با ایران موسوم به برجام به دلیل آن بروز کرده است که امریکا نه‌تنها از تعهدات خود صرف‌نظر کرد بلکه از دیگر اعضا هم خواست اینگونه اقدام کنند.
«سرگئی لاوروف» دیروز در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با «نیکوس دندیاس» وزیر امور خارجه یونان با بیان این مطلب افزود: روسیه به‌شدت نگران وضعیت به وجود آمده پیرامون برجام است، با این وجود باید گفت که این نگرانی به تازگی به وجود نیامده است بلکه وقتی امریکا در یک اقدام چالش برانگیز خبر از خروج خود از این توافق داد، شروع شد.
رییس دستگاه دیپلماسی روسیه خاطرنشان کرد: امریکا نه فقط تعهدات خود را نقض و به صورت آشکار حقوق بین‌الملل را زیر پا گذاشته است بلکه با تهدید و از طریق تحریم سایر کشورهای جهان را هم از اجرای این توافق می‌ترساند.
وی افزود: واشنگتن از دیگر کشورها خواسته است آنچه بر اساس برجام به ایران تعلق می‌گیرد را به این کشور ندهند و جالب‌تر اینکه از ایران می‌خواهد همه تعهدات خود را به صورت کامل اجرا کند و در عوض هیچ چیزی دریافت نکند.همچنین برخی شخصیت‌های سیاسی امریکا از جمله داوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا از حزب دموکرات واکنش متفاوتی از دولت ترامپ به اقدام ایران داشتند.
الیزابت وارن داوطلب مطرح کسب نامزدی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ امریکا در توییتی با اشاره به گام چهارم هسته‌ای ایران، خواهان همکاری واشنگتن و هم پیمانانش برای «فروکش کردن بحران» شد.
برنی سندرز نیز در توییتی به گام چهارم کاهش تعهدات برجامی واکنش نشان داد. وی تصمیم ایران برای از‌سر‌گیری فعالیت در فوردو را نگران‌کننده دانست و افزود: ما توافق نامه‌ای در دست داشتیم که برنامه هسته‌ای ایران را محدود می‌کرد که ترامپ بی‌پروا آن را نقض کرد.
سناتور ایالت ورمونت تاکید کرد باید فوری به برجام بازگردیم و در مورد سایر مسائل منطقه‌ای با ایران صحبت کنیم.
اتحادیه اروپا دیروز در واکنش به گام چهارم ایران برای کاهش تعهدات برجامی، این اقدام را نگران‌کننده خواند و از تهران خواست این روند را متوقف کند.
یک سخنگوی اتحادیه اروپا با بیان این مطلب و بدون اشاره به بدعهدی این اتحادیه در اجرای وعده‌هایش در قبال این توافق بین‌المللی، از ایران خواست به برجام پایبند بماند.
هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان نیز ادعا کرد که اعلام ایران درباره ساخت و کاربرد دستگاه‌های پیشرفته برای تسریع غنی‌سازی اورانیوم، توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهان را به خطر می‌اندازد. وزیر امور خارجه انگلیس نیز روز سهشنبه با صدور بیانیه‌ای، خواستار بازگشت ایران به اجرای کامل تعهداتش در برجام شد. دومنیک راب ادعا کرد: اقدام اخیر ایران به‌وضوح با توافق هسته‌ای مغایرت دارد. اما برخلاف امریکا و اروپا، روسیه اعلام کرد که نگرانی‌های ایران را درک می‌کند.
از سوی دیگر سخنگوی ارشد دولت ژاپن دیروز در واکنش به گام چهارم برجامی ایران گفت که این کشور هر تلاشی را برای کاهش تنش‌ها انجام خواهد داد. به گزارش تارنمای شبکه تلویزیونی ان‌اچ‌کی ژاپن، یوشیهیده سوگا به خبرنگاران گفت که ژاپن امیدوار است تا نقشی سازنده در این برهه دشوار ایفا کند. وی تاکید کرد که ژاپن متحد امریکا بوده و همچنین روابط خوبی با ایران دارد.
سوگا افزود که ژاپن به پیگیری گفت‌وگو ادامه داده و هر تلاش دیپلماتیکی را برای کاهش تنش‌ها در خاورمیانه و پیشبرد صلح و ثبات در منطقه به کار خواهد بست.
