سعید اسلامی |
عضو شورای عالی بورس|
تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان که دیروز در هیات دولت تصویب شد، در وهله اول اتفاقی عجیب و احتمالا پر از آثار اقتصادی به نظر می‌رسد، اما اگر بخواهیم نگاه واقع بینانه به این تغییرات داشته باشیم، مثل این است که آب از آب تکان نمی‌خورد، بلکه تنها ظرف آب عوض می‌شود. این موضوع در تمام بخش‌های اقتصادی کشور قابل تعمیم است اما اگر بخواهیم بطور خاص بازار سرمایه را مورد بررسی قرار دهیم، باید بپذیریم که حذف 4 صفر، به صورت مستقیم بر بازار سرمایه تاثیری نخواهد داشت بلکه تاثیرات آن در بلندمدت بر بازار سرمایه نیز تاثیرگذار خواهد بود. هرچند در واقعیت، اقتصاد کلان کشور هم تاثیرات بلندمدتی در این بخش نخواهد دید.
این موضوع بر رفتار سرمایه‌گذاران بازار سرمایه اثری نخواهد داشت زیرا سرمایه‌گذاران بورسی بر اساس تغییرات بنیادی، رفتار خود را تغییر می‌دهند، اما بطور کلی تغییرات در بخش کلان اقتصادی می‌تواند به دامنه بازار سرمایه هم برسد. گزارش‌های مالی نیز تا دو سال تحت تاثیر این تغییرات در اقلام ترازنامه‌ای خواهند بود، اما در نهایت تاثیر تغییر اقتصادی به همراه نخواهد داشت. اگر حذف 4 صفر صورت بگیرد، باید دید که اصلاح حساب‌ها و خرده اعشاری حساب‌ها به چه شکل صورت خواهد گرفت و در این مساله باید به گزارشگری مالی دقت کرد که گزارش‌های مالی قبل و بعد از این اتفاق باید قابلیت همسان‌سازی را داشته باشد.
البته به دلیل حذف اعشارها، ممکن است تورم اندکی به اقتصاد کشور دوباره تزریق شود که به دلیل رند شدن عددهای قیمتی رخ می‌دهد.
ادبیات اقتصادی کشور ما به این شکل است که تغییرات واحد پولی در بلندمدت، تورم‌های جزیی ایجاد می‌کند و از آن مهم‌تر، تاثیرات روانی در اقتصاد کشور دارد و برای چاپ پول، هزینه‌ای را به کشور تحمیل می‌کند.
اما اگر فکر کنیم که با حذف 4 صفر و تغییر واحد پول ملی، مشکلی از اقتصاد کشور حل می‌شود، اشتباه می‌کنیم. این تغییرات، اصلاحات جزیی است که در راستای اصلاحات اساسی که اقتصاد ایران به آن نیاز دارد، باید انجام شود.
سیاست‌گذاران اقتصادی کشور ما باید بپذیرند که حذف 4 صفر نمی‌تواند جای اصلاح سیاست‌های پولی و مالی غلط را بگیرد. ضرورت اولی در اقتصاد ایران، این است که حضور قاطع حاکمیت در کسب و کارها از بین برود و همچنین ریسک‌های اقتصادی و سیاسی بین‌المللی نیز کم شود تا بخش مولد اقتصاد ایران، فرصت نفس کشیدن پیدا کند. حذف 4 صفر از واحد پولی، این مشکلات را حل نمی‌کند و تصور حل به این واسطه، تصور اشتباهی است.
