ایران|«درجریان سیل اخیر بین 30تا 35هزار میلیارد تومان خسارت وارد شده است.»این عباراتی است که عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور و متولی رسمی مدیریت بحران کشور با استفاده از آنها تلاش می‌کند تا ابعاد و زوایای اقتصادی سیل اخیر را تشریح کند. عدد و رقمی که 13هزار میلیارد تومان آن در بخش کشاورزی، 3هزار و 500 میلیارد آن در بخش راه و جاده، 2هزار و 100میلیارد آن در بخش تاسیسات نیرو و مابقی آن در بخش‌های عمومی حادث شده است. مجموعه خساراتی که مجلس با استفاده از ظرفیت‌های صندوق توسعه ملی تلاش می‌کند تا آن را برای مردم استان‌های مختلف جبران کند. در کنار این موارد رحمانی‌فضلی به عنوان رییس مدیریت بحران کشور از تمامی دستگاه‌های می‌خواهد که برای احتمال بارش‌های اردیبهشت ماه هم آمادگی خود را حفظ کنند. بر این اساس جلسه علنی مجلس دهم دیروز به ریاست علی لاریجانی برگزار شد تا فرآیند بررسی موضوع بارندگی‌های اخیر با حضور مسوولان مربوطه و وزرای راه، کشاورزی، کشور و نیرو در دستور کار جلسه علنی نمایندگان قرار بگیرد. جلسه‌ای که در جریان آن از یک سو انتقادات تند برخی نمایندگان از کاستی‌های موجود در روند مهار بحران مطرح شد و از طرف دیگر وزرای و مسوولان مربوطه هم استدلال‌های خود را به گوش نمایندگان ملت رساندند. بعد از وقوع سیل اخیر و مطرح شدن زمزمه‌هایی در خصوص عدم سرمایه‌گذاری لازم در حوزه‌هایی چون جنگل کاری، لایروبی رودخانه‌ها و سدها، عدم بیمه زمین‌های کشاورزی و... اعلام شد که مجلس با تشکیل کمیته‌ای ابعاد مختلف بحران را مورد بررسی قرار می‌دهد. در ابتدای جلسه دیروز و بعد از طرح دیدگاه‌های نمایندگان، سحر تاجبخش، رییس سازمان هواشناسی با تشریح عملکرد این سازمان در سیل اخیر کشور این حوادث را ناشی از پیامدهای تغییر اقلیم و گرم شدن جهانی دانست و با اشاره به عملکرد این سازمان در سیل اخیر، اظهار کرد: طی سال زراعی ۹۷ ــ ۹۸ مجموع کل بارش کشور ۲۰۴ میلی متر بود که در مقایسه با بلندمدت ۲۲ درصد افزایش یافته است. همچنین میزان بارش در زمستان ۱۱۹ میلی متر بود که نسبت به بلندمدت ۱۳ درصد افزایش داشته است.بعد از تاجبخش، علی‌اصغر پیوندی، رییس جمعیت هلال احمر با تشریح عملکرد این سازمان در سیلاب‌های اخیر کشور، اعلام کرد که بالغ بر ۱۳۰ میلیارد تومان منابع داخلی جمعیت هلال احمر برای کمک به سیل‌زدگان هزینه شده و بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان کمک‌های مردمی به هلال احمر واریز شده است.
خسارت بیش از ۳۵۰۰ میلیارد تومانی
به خطوط ریلی و جاده‌ای
بعد از اظهارنظرهای مطرح شده توسط نمایندگان نوبت به وزیر راه و شهرسازی رسید تا درباره سیل اخیر صحبت کند. محمد اسلامی با اشاره به ابعاد سیل در کشورمان گفت: تا به امروز بیش از ۱۴ هزار کیلومتر از راه‌های کشور در بیش از ۶ هزار و ۸۰۰ نقطه کشور دچار آسیب شده و ۷۲۵ پل بطور کامل تخریب شده است. وزیر راه و شهرسازی با اشاره به عملکرد این وزارتخانه در سیل اخیر بیان کرد: ستاد بحران وزارتخانه با دریافت اطلاعیه‌های هواشناسی برای همه سرفصل‌های حمل و نقل به منظور مقابله با سیل تمهیدات لازم را اتخاذ کرد. تا به امروز بیش از ۱۴ هزار کیلومتر از راه‌های کشور اعم از راه‌های اصلی، فرعی و روستایی در بیش از ۶ هزار و ۸۰۰ نقطه دچار آسیب شده‌اند که این آسیب‌ها متأثر از نوع آب شستگی، آب خوردگی، ریزش کوه یا رانش زمین بوده است.وی افزود: موضوع دیگری که در این مقطع ما شاهد بوده‌ایم فعال شدن چشمه سارهایی بود که سالیان سال خشک بودند و با حرکت آب در آنها به جاده‌ها آسیب وارد شد. نکته‌ای که وجود دارد این است که در مسیرها و رودخانه‌ها حجم روان آبی که داده شد بیش از سه برابر دوره بلندمدت بود. به همین دلیل مشاهده کردیم که حجم سنگینی از آب از روی پل عبور می‌کرد و به آنها آسیب می‌زد. مهم‌ترین آسیب در بخش جاده‌ای به جاده پلدختر وارد شد که از ۱۰۸ کیلومتر بیش از ۴۰ کیلومتر آسیب جدی دیده است و ۲۸ کیلومتر آن قابلیت بازسازی دارد. اما ۱۲ کیلومتر آن باید مجدداً احیا شود. اسلامی در ادامه با اشاره به خسارات کلی سیل بیان کرد: بطور کلی سیل بیش از ۳ هزار و ۵۲۰ میلیارد تومان خسارت به جاده‌ها و راه‌های ریلی و زمینی و ابنیه فنی وارد کردند. همواره تلاش وزارت راه بر این بود که خطوط ریلی فعال باقی بماند و در این راستا تلاش کند. حدود ۱۵۰ هزار واحد مسکونی در شهر و روستا آسیب دیدند که ۵۰ هزار واحد نیاز به احداث مجدد و ۱۰۰ هزار واحد نیاز به تعمیر و بازسازی دارد.
بخش کشاورزی ۱۳هزار میلیارد تومان خسارت دیده است
دومین وزیری که برای گفت‌وگو با نمایندگان ملت راهی صحن علنی شد وزیر جهاد کشاورزی بود که اعلام کرد: بخش کشاورزی در جریان سیل اخیر ۱۳ هزار میلیارد تومان خسارت دیده است. محمود حجتی گفت: باران برکات زیادی داشته است که آثار آن را امسال و سال‌های آینده خواهیم دید. در استان‌های گلستان و مازندران اگر ریشه یابی کنیم این‌بارش شدت بی‌سابقه‌ای داشت و متاسفانه ما آماده نبودیم که آن را در میسرهای طبیعی خود عبور دهیم. راهکار لازم هم توجه به آبخیزداری است و در پایین دست هم باید آب گذری‌ها را مورد توجه قرار دهیم. همچنین باید طرح زهکشی دشت را در گلستان احیا کنیم که در این صورت هم اراضی اصلاح می‌شود و هم تولید ملی افزایش می‌یابد و هم آب و باران تخلیه می‌شود و آثار زیان باری نخواهد داشت.
حجتی ابراز امیدواری کرد که دولت و مجلس با مصوبات خود بتوانند نسبت به کاهش آلام مردم اقدام کنند.
در پایان صحبت‌های وزیر جهاد کشاورزی، علی لاریجانی از وی خواست اهتمامی برای بیمه بخش کشاورزی داشته باشد تا کشاورزان، باغداران و دامداران تحت پوشش بیمه قرار بگیرند.
۲۱۰۰ میلیارد تومان خسارات به تأسیسات وارد شد
وزیر نیرو با بیان اینکه در پی بارش‌ها و سیل اخیر مجموعا
۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان خسارات به تأسیسات وارد شده است، گفت: در حال حاضر یک و نیم درصد روستاها متأثر از سیل و قطعی برق و قطعی آب شرب هستند.
رضا اردکانیان در جریان بررسی ابعاد سیل اخیر گفت: همانطور که خشکسالی نتیجه طبیعی بارش‌های کم است سیل هم بر اثر بارش‌های شدید رخ می‌دهد که در تمام دنیا اتفاقی اجتناب ناپذیر است. همه ما باید سعی کنیم به مدد دانش و اطلاعات و تجربیات موجود خسارات و صدمات سیل را کاهش دهیم.
وی با بیان اینکه شدت بارش از عوامل تعیین‌کننده سیل است، گفت: در مواردی شدت بارش زیاد نیست اما طول مدت بارش در شکل‌گیری سیل تعیین‌کننده است و در شرایط دیگر نه شدت و نه طول بارش که وسعت بارندگی باعث سیل می‌شود. در کشور ما آنچه در سه هفته گذشته رخ داد ترکیبی از این سه عامل بود که شدیدترین بارش‌ها در طولانی‌مدت و در وسیع‌ترین وسعت رخ داد و ۲۳ استان کشور را درگیر سیل کرد.وزیر نیرو با اشاره به نموداری از مقایسه بارندگی‌ها در دو هفته اول فروردین امسال با سال گذشته گفت: بارندگی‌ها در دو هفته اول فروردین در سال گذشته سه میلیمتر و متوسط بلندمدت در ۵۰ ساله برای بارش‌ها در این زمان ۲۰.۸ میلیمتر بوده حال اینکه در دو هفته اول فروردین سال جاری میزان بارش‌ها ۱۹ برابر سال گذشته یعنی ۵۷ میلیمتر بوده است.اردکانیان با این یادآوری که کشور ما خشک و نیمه خشک است، توضیح داد: اگر برخی از نظریات درباره تغییر اقلیم تأیید شود ممکن است خشکسالی‌های شدید یا متعاقب آن ترسالی‌های شدید داشته باشیم لذا باید آمادگی لازم را داشت تا در زمان ترسالی حداکثر استفاده از سیلاب‌ها را برد هر چند خسارات جانی و مالی و روحی درد آوری داشت. ولی همین فرصت باعث شد که ۴۰ تالاب کشور از ۴۰ تا ۱۰۰ درصد سیراب شود و نیاز سدهای بزرگ تأمین‌کننده آب شرب تأمین شود.وزیر نیرو یادآور شد: در تابستان گذشته ۳۴۰ شهر تحت تنش آبی و ۴ تا ۵ هزار مگاوات برق آبی‌های ما تولید نداشت که نتیجه آن را در کمبود تولید برق در کشور دیدیم. موضوع ریزگردها در مناطقی از کشور وجود داشت که مسائل عدیده‌ای را برای هموطنان ایجاد کرد. بر این اساس باید طبق تاکید مقام معظم رهبری در جلسه ۱۳ فروردین برنامه‌ریزی‌های لازم صورت گیرد تا از برکات آن استفاده شده و از صدمات آن کاهش یابد.
وزیر نیرو با تاکید بر اینکه سازمان‌های اجرایی توانستند در پاسخگویی به حادثه، مسوولیتشان را به نحو احسن انجام دهند، گفت: ۲ هزار و ۳۵۲ روستا با قطعی برق مواجه شد که اکنون تنها یک و نیم درصد یعنی ۳۵ روستا متأثر از سیل و به دلیل عدم امکان دسترسی با قطعی برق مواجه است. همچنین ۳ هزار و ۷۸۸ روستا با قطعی آب مواجه است که الان حدود یک و نیم درصد مشکل برقراری شبکه آب را دارد. در مجموع ۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان خسارات به تأسیسات وارد شد.اردکانیان با بیان اینکه در موضوع مهم حریم قوانین خوبی وجود دارد، گفت: با همکاری مناسب با دستگاه قضایی و وزارت نیرو امیدواریم تا سال ۱۴۰۰ حریم حدود ۵۰۰ کیلومتر از رودخانه‌ها تعیین شود. در بحث لایروبی هم با توجه به هشیاری افکار عمومی امیدواریم که موضوع آزاد‌سازی حریم صورت گیرد.
لاریجانی بعد از پایان گزارش وزیر نیرو گفت که وقتی که پیش‌بینی سازمان هواشناسی افزایش بارندگی‌ها در بعد از بهمن ماه بود وزارت نیرو در پاسخ گفت پیش‌بینی هواشناسی این بود که شرایط نرمال است اما بارش‌هایی وجود دارد که مدیریت مخازن هم شروع شد یعنی ۱۰ میلیارد متر مکعب آبی که وارد مخازن در خوزستان شد در یکی دو سه روز با مدیریت مخازن و رها‌سازی مورد مدیریت قرار گرفت.رییس مجلس تاکید کرد: که وزارت نیرو باید برنامه‌ریزی‌اش را درباره لایروبی بستر رودخانه‌ها به مجلس دهد که می‌خواهد چه کارهایی انجام دهند تا سال آینده با مشکل مواجه نشویم.
دستگاه‌ها آمادگی بارندگی احتمالی
در اردیبهشت را داشته باشند
آخرین وزیری که پشت تریبون مجلس برای ارایه توضیحات ایستاد رحمانی‌فضلی بود؛ وزیر کشور هماهنگی همه دستگاه‌ها در سیل اخیر را از ویژگی‌های این سیل عنوان کرد و بر ضرورت آمادگی لازم همه دستگاه‌ها برای بارندگی احتمالی و توام با ذوب برف در اردیبهشت تاکید کرد.
عبدالرضا رحمانی‌فضلی ضمن تشکر از نمایندگان، هیات رییسه و کمیسیون‌های تخصصی مجلس برای حمایت و پشتیبانی از دستگاه‌های درگیر در سیل اخیر، گفت: 25 استان در سیل اخیر گرفتار سیل شدند و مشکلات زیادی از جمله تخریب منازل، مساکن، زمین‌های کشاورزی، پل‌ها و جاده‌ها، تاسیسات و برق را شاهد بودیم.
وی افزود: با هدفگذاری صورت گرفته خسارات جانی را اولین هدف خود قراردادیم و با جابه‌جایی جمعیت در 250 روستا و بخش‌هایی از شهرها خسارات جانی را به حداقل رساندیم. سیل با این عظمت می‌توانست خسارت جانی بیشتری را در بر داشته باشد.وزیر کشور ادامه داد: حجم سیلاب به قدری شدید بود که آب در رودخانه کرخه که می‌تواند تا هزار مترمکعب در ثانیه جاری شود تا دو هزار و 800 مترمکعب در ثانیه جاری شد. در گرگان رود که ظرفیت 120 مترمکعب آب در ثانیه دارد 800 مترمکعب آب جاری شد. در معمولان با ظرفیت 1800 مترمکعب دو هزار و 500 مترمکعب در پلدختر با ظرفیت دو هزار و 400 مترمکعب تا پنج هزار مترمکعب عبور داده شد و در کارون هم سه هزار و 280 مترمکعب آب عبور داده شد، البته در برخی از موارد به خاطر رسوب‌گیری بخشی از حجم آب سرازیر شد.
رحمانی‌فضلی، لایروبی رودخانه‌ها، کنترل سیلاب، جلوگیری از دست‌اندازی به منابع طبیعی و جلوگیری از ساخت و ساز در بستر رودخانه را از پیشنهادات وزارت کشور عنوان کرد و یادآور شد: در استان خوزستان بیشترین حجم بارندگی و سیلاب را داشتیم و با توجه به وجود امکان عبور 700 تا هزار مترمکعب در ثانیه متاسفانه به دلیل عدم لایروبی در طول سال‌ها تنها 30 تا 40 درصد از ظرفیت را توانستیم فعال کنیم.وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با تاکید بر ضرورت حفظ انسجام و هماهنگی و همکاری دستگاه‌ها و نهادهای مختلف در مراحل بعدی، خاطرنشان کرد: ما هنوز در مرحله مقابله قرار داریم. همه دستگاه‌های اجرایی باید آمادگی لازم برای بارندگی احتمالی توام با ذوب برف را در اردیبهشت ماه داشته باشند. به خصوص که میزان سیلاب‌ها قابل پیش‌بینی نیست.وزیر کشور ادامه داد: خواهش من این است که همه عزیزان تا آخر اردیبهشت این جدیت را در پیشگیری داشته باشند. رهبری هم اشاره کردند که بازسازی، نوسازی و تامین خسارات دغدغه مردم است. در حال حاضر هوا در خوزستان و لرستان رو به گرما است و همین باعث می‌شود که شرایط زندگی مردم زیر چادر سخت شود. لذا باید هر چه سریع‌تر اقدامات لازم در این زمینه را انجام دهیم.وزیر کشور با اشاره به ساخت و ساز در مسیل‌ها طی سال‌های گذشته، افزود: در همین تهران در بالای مسیل‌ها برج‌هایی ساخته شده است که باید برای آنها پیش‌بینی لازم را انجام دهیم و برای پیشگیری و مقابله با سیل اقدامات لازم را به عمل برسانیم. وزیر کشور با اشاره به حضور خود در گرگان رود، یادآور شد: گرگان رود باید 820 مترمکعب آب را عبور می‌داد، اما رسوب زیاد مانع این امر بود. ما مسوولیتی به نیروهای مسلح دادیم و 40 بیل مکانیکی آوردیم و به اندازه یک سال لایروبی کار انجام شد. وزارت نیرو هم فعالیت خوبی در این زمینه داشت و در حال حاضر نیز بیش از 90 درصد از شبکه برق کشور وصل است.
رحمانی‌فضلی خواستار ابلاغ هر چه سریع‌تر لایحه مدیریت بحران شد و در این رابطه خاطرنشان کرد: از مجلس شورای اسلامی می‌خواهیم در بودجه‌های سالانه برای مقابله با سیل تمهیداتی بیندیشد. ما همچنین باید به وزارت راه برای تقویت پل‌ها و جاده‌های مواصلاتی کمک کنیم.
وزیر کشور رقم خسارات تا هم‌اکنون را 30 تا 35 هزار میلیارد تومان برآورد و ابراز امیدواری کرد که مجلس و دولت در مسیر بازسازی همکاری خوبی با یکدیگر داشته باشند.
وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه بخش زراعت، باغبانی و دام بیشترین خسارت را دیده‌اند، گفت: همچنین زنبور عسل، مرغداری و مزارع پرورش ماهی هم آسیب جدی دیده‌اند و ایستگاه‌های پمپاژ تجهیزاتش بخش عمده‌ای از بین رفته است.وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه ۲۰۰ هزار هکتار گندم آماده درو از بین رفته، گفت: امیدواریم در ارتباط با گلستان و مازندران نوعی ایمنی خاطر برای مردم ایجاد کنیم. در این مناطق خزانه برنج از بین رفته و دوباره نشاکاری صورت گرفته است. در سایر استان‌ها هم برآورد انجام شده و امیدواریم در جلسه عصر امروز دولت مصوبه چگونگی تأمین خسارت مناطق سیل‌زده را نهایی کنیم.
حجتی با اشاره به برآورد خسارات، خاطرنشان کرد: تا به امروز بخش کشاورزی ۱۳ هزار میلیارد تومان خسارت دیده است که سه هزار میلیارد تومان آن مربوط به کشت خوزستان است و هنوز هم آسیب‌ها ادامه دارد. ما مصوباتی در این زمینه داشته‌ایم که ابلاغ شد که بخشی از آن کمک‌های بلاعوض بود که ۵۰ درصد از آن تخصیص داده شد. ۵۴۰ میلیارد تومان کمک بلاعوض دیده شده است و به چهار بانک نیز ابلاغ شده است که به خسارت دیدگان وام اعطا شود.
