هراس واشنگتن از ماراتن رقابتی با پکن

گروه جهان|

رییس‌جمهوری ایالات متحده با اعلام اینکه «امریکا و چین در آستانه توافق تجاری حماسی هستند.» اعلام کرده که واشنگتن به راهکاری برای حل‌وفصل یکی از پیچیده‌ترین و سخت‌ترین مسائل در مذاکرات تجاری با چین دست یافته است. به‌گزارش فایننشال‌تایمز، دونالد ترامپ گفته در چهار هفته آینده به یک قرارداد تجاری مهم با چین دست خواهد یافت، هر چند برخی مسائل حل نشده هنوز باقی مانده است. رییس‌جمهوری امریکا تاکید کرده این یک قرارداد تجاری حماسی خواهد بود.  دونالد ترامپ در شرایطی از احتمال توافق تجاری با چین خبر داده که اندیشکده کارنگی اروپا در جدیدترین گزارش خود اعلام کرده شاید امریکا و ناتو روسیه را تهدیدی جدی بدانند یا از افراط‌گرایی در خاورمیانه نگرانی‌هایی داشته باشند اما مطمئنا رشد شتابان چین اساسی‌ترین ترس آنان است. در این گزارش آمده: پکن بودجه نظامی سال جاری خود را 7.5 درصد افزایش داده است، رقمی که اگر چه درصد رشد آن کمتر از سال 2018 است اما نشان می‌دهد که پکن به‌دنبال تقویت نیروهای نظامی و تبدیل ارتش به نیروی برتر در برابر چالش‌های پیش‌رو است. بودجه نظامی این کشور در سال جاری با 7.5 درصد رشد نسبت به سال گذشته به 177.6میلیارد و 610 میلیون دلار افزایش یافته که با این حساب، درصد رشد آن نسبت به افزایش8.1درصدی 2018 اگرچه کاهش یافته است اما اصل بودجه حدود 12میلیارد دلار افزایش نشان می‌دهد. میزان بودجه نظامی چین از سال 2012 تا 2018 هر سال به ترتیب 11.2، 10.7، 12.2، 10.1 و 7.6، 7 و 8.1 درصد افزایش داشته است اما این رشد برای سال جاری 7.5 درصد بوده است. چین قصد دارد تا سال 2035 میلادی به یک ارتش مدرن دست یابد برای همین از میزان نیروهای نظامی خود 300 هزار نفر کاسته است و بودجه بیشتری را روی تسلیحات جدید هزینه می‌کند. دریای جنوبی چین یکی از مناطق درگیری‌های احتمالی دو طرف خواهد بود. این در حالی است که ناظران بر این باورند تنش‌های امریکا و چین در دریای جنوبی در 2019 بیشتر هم خواهد شد زیرا چین به سوی استقرار بیشتر نیروها و تسلیحات و ساخت جزایر مصنوعی خواهد رفت تا بتواند نیروی بازدارندگی‌اش را در مقابل امریکا کامل کند. مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا، فوریه سال جاری در سفر منطقه‌ای خود گفته بود: «ما در دریای جنوبی حضور می‌یابیم تا اطمینان حاصل شود کشتیرانی آزاد برقرار است.» سپتامبر 2018 نیز ناوهای چینی ناو دیکتاتور امریکا را مورد تعقیب قرار دادند تا از منطقه نزدیک به حریم جزایر متعلق به چین دور شود و نزدیک بود که برخوردی هم میان آنها صورت گیرد.  اقتصاد قدرتمند چین و امکان نفوذ سیاسی-اقتصادی بیشتر پکن در اروپا یکی دیگر از ترس‌های امریکا و برخی همپیمانان اروپایی واشنگتن است. چین به سرعت در حال افزایش فعالیت‌های اقتصادی خود در اروپاست، برخی از این سرمایه‌گذاری‌ها استراتژیک هستند و ممکن است موجب وابستگی کشورهای اروپای شرقی و کشورهای بالکان به چین شود. پکن در حال گسترش حضور فیزیکی خود در اروپاست، این حضور با سرمایه‌گذاری‌های عظیم پکن در سراسر این قاره همراه شده است. به عنوان مثال، در حال حاضر شرکت‌های دولتی یا شرکت‌هایی چینی که توسط دولت هدایت می‌شوند، 10درصد از کل حجم مبادلات بنادر اروپایی را در اختیار دارند. همچنین این نگرانی وجود دارد که چین زمانی بخواهد از زیرساخت‌های خود در اروپا علیه ایالات متحده یا اروپا استفاده نظامی کند. نفوذ اقتصادی در حال رشد چین می‌تواند به نفوذ سیاسی نیز تبدیل شود، همانطور که رقابت بین امریکای شمالی و چین افزایش می‌یابد، تلاش‌های پکن برای جدایی بیشتر اروپا از ایالات متحده بیشتر می‌شود. تلاش‌های پکن برای ایجاد روابط با کشورهای مرکزی و شرقی اروپا با استفاده از چارچوب همکاری16+1، که در قالب آن شانزده کشور اروپایی روابط خود با چین را بسیار گسترش می‌دهند در این راستا درک می‌شود. تمایل دولت ایتالیا برای تقویت روابط با چین دغدغه دیگری برای ناتو است، این موضوع افتراق سیاسی در اروپا را تشدید می‌کند.

  رشد قوی چین

گزارش اندیشکده کارنگی درباره نگرانی واشنگتن از رشد چین در شرایطی است که بانک توسعه آسیا در تازه‌ترین گزارش خود با عنوان «دورنمای توسعه آسیا 2019» اعلام کرده گرایش رشد اقتصاد چین همچنان قوی است. بر اساس این گزارش، هر چند که به‌دنبال پایین آمدن رشد درآمد خانواده‌ها، پیش‌بینی مصرفی چین کاهش می‌یابد، اما در چند سال آینده، مصرف همچنان نیروی محرکه اصلی برای کمک به رشد اقتصاد چین است. یاسویوکی ساوادا اقتصادان ارشد بانک توسعه آسیا در این باره گفته: «هر چند که سرعت رشد اقتصاد چین کند شده است، اما گرایش رشد اقتصاد این کشور همچنان قوی است. در صورتی که ابهام اقتصادی افزایش یابد، سرعت رشد اقتصاد نیز بطور مستمر کند می‌شود، اما چین در اوایل سال جاری اصلاحات دارایی را اعلام کرد، این خبر خوب برای کمک به افزایش مصرف داخلی چین یاری‌کننده است.» بانک توسعه آسیا در عین حال پیش‌بینی خود از رشد اقتصادی در هند و آسیا جنوب شرقی را در سال جاری میلادی به‌دلیل ریسک‌های جهانی ناشی از تنش‌های تجاری و نگرانی بر سر برگزیت بدون توافق، کاهش داده است. بانک توسعه آسیا 22 اوت 1966به‌‌منظور توسعه اقتصاد کشورهای آسیایی بنا شده ‌است این بانک که تحت نام UNESCAP یعنی کمیسیون اقتصادی سازمان ملل برای کشورهای آسیایی و شرق دور فعالیت دارد متعلق به بانک جهانی است.