گروه جهان
«اروپا کار روی ایجاد سیستم مالی مستقل از سوئیفت را آغاز کرده است. اروپایی‌ها باید استقلال و حاکمیت خود را در تجارت، اقتصاد و سیاست‌های مالی تقویت کنند.» این بخشی از اظهارنظر هایکو ماس وزیر خارجه آلمان، در کنفرانس وزارت خارجه این کشور در برلین است. به گزارش دویچه‌وله، هایکو ماس دوشنبه گفته: «اروپا کار روی ایجاد سیستمی برای انتقال پول که از سوئیفت مستقل باشد را شروع کرده است. البته این کار ساده‌ای نیست؛ اما در حال حاضر آن را شروع کرده‌ایم. در حال مطالعه طرح‌های پیشنهادی برای کانال‌های پرداخت و سیستم‌ها که از سوئیفت مستقل‌تر باشند و یک صندوق پولی اروپایی را ایجاد کنند، هستیم.» وی تصریح کرده اکنون زمان مناسب برای بازسنجی شراکت فرااقیانوسی به‌لحاظ منطقی است.
کریستوفر بوویس استاد اقتصاد دانشگاه هول در بریتانیا، با اشاره به سخنان وزیر آلمانی می‌گوید که ایجاد کانال‌های مستقیم پرداخت آغاز شده است. بوویس می‌گوید: «کمیسیون اروپایی در حال ایجاد یک سیستم موازی با سوئیفت است که مثلا به کشوری مانند ایران اجازه می‌دهد تا به نظام مالی اروپا متصل شود و از حمایت‌های موردنظر بانک سرمایه‌گذاری اروپا با محوریت یورو استفاده کند.» اروپا یکی از مهم‌ترین مقاصد نفت صادراتی ایران است. دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا، ماه مه 2018 به وعده انتخاباتی خود مبنی بر خروج از توافق برجام خارج شد، اقدامی که با انتقادهای گسترده جامعه جهانی به‌ویژه اروپایی‌ها روبرو شد که همواره بر حفظ برجام و همکاری با تهران تاکید کرده‌اند.
وزیر خارجه آلمان در شرایطی از آغاز به‌کار ایجاد کانال‌های مستقل مالی سخن گفته که هفته پیش نیز خواستار استقلال اروپا با ایجاد کانال‌های پرداخت مستقل از امریکا به‌منظور تقویت بلوک اروپایی شده بود. هایکو ماس در یادداشتی که در نشریه هندزبلات منتشر شد ضمن انتقاد شدید از سیاست خارجی دونالد ترامپ گفت: «طرح تقویت بلوک اروپایی به‌دنبال خروج امریکا از برجام و وضع تحریم‌های دوباره علیه تهران به میان آمده است چرا که اروپا به‌دنبال متعهد ماندن به توافق هسته‌ای با تهران است و از طرفی هم به‌دنبال اجرای قانون انسداد برای حفاظت از منافع شرکت‌های اروپایی است که با ایران همکاری دارند.»
سوئیفت زیر آتش انتقادها
هایکو ماس وزیر خارجه آلمان، با اشاره به نارضایتی‌های جهانی از سیاست‌های ترامپ گفته: «پیش از این هم رییس بانک مرکزی روسیه در ماه مه اعلام کرده بود که این کشور یک سیستم ملی برای انتقال پول ایجاد کرده که می‌تواند نظام بانکداری روسیه را از عدم دسترسی به سوئیفت حفظ کند.»
گفته شده، روسیه هم تلاش می‌کند تا سیستم پرداخت مالی جدیدی را راه‌اندازی کند. در ماه مه، رییس بانک مرکزی روسیه اعلام کرد مسکو یک سیستم ملی برای انتقال پول ایجاد کرده که می‌تواند خدمات مستقل از سوئیفت ارایه دهد. ظاهراً این اقدام به خاطر جریمه‌ها و تحریم‌های بی‌پایان ضدروسی امریکا انجام می‌شود که از سال 2014 به‌دلایل مختلف نظیر دخالت در انتخابات امریکا، دخالت نظامی در اوکراین و جداسازی جزیره کریمه و پیوستن به خاک روسیه انجام می‌شود.
شبکه مخابراتی مالی بین بانکی جهانی سوئیفت در بلژیک قرار دارد و روزانه بیش از یک‌هزار و ۱۰۰ موسسه مالی در بیش از ۲۰۰ کشور جهان برای تراکنش بین المللی به آن متصل هستند. دویچه‌وله می‌نویسد: سوئیفت که باید به‌لحاظ سیاسی بی‌طرف باشد کاملا تحت نفوذ ایالات متحده بوده و در مقاطعی مراودات بانکی ایران و کوبا را متوقف کرده است. همچنین در دوره‌ای پس از حملات تروریستی 11 سپتامبر 2001، وزارت خزانه‌داری امریکا از اطلاعات سوئیفت برای کسب اطلاعات درباره داد و ستدهای مالی تروریست‌ها استفاده کرد. سیاسی شدن سوئیفت و تمکین در برابر خواست‌های سیاسی دولت امریکا، امری است که متحدان اروپایی واشنگتن و کشورهایی چون روسیه را گله‌مند کرده است به‌ویژه اینکه اخیرا فشارهای دولت ترامپ پس از خروج از برجام باعث شده که برخی از شرکت‌هایی اروپایی با وجود میل خود مجبور به همراهی با تحریم‌های یک‌جانبه امریکا علیه ایران شوند. در تازه‌ترین مورد شرکت توتال فرانسه اعلام کرده که به‌دلیل فشار دولت امریکا به همکاری خود با طرف ایرانی در پروژه گازی پارس جنوبی پایان می‌دهد.
رد ادامه وابستگی به امریکا
امانوئل ماکرون رییس‌جمهوری فرانسه، نیز همزمان با وزیر خارجه آلمان کشورهای اروپایی را فراخوانده تا مساله امنیت خود را با نگرشی تازه و «نه فقط با اتکا به امریکا» بررسی کنند. ماکرون گفته در ماه‌های آینده، طرحی را برای تقویت دفاع اروپایی ارایه خواهد کرد. به گفته رییس‌جمهوری فرانسه، اروپا دیگر نمی‌تواند امنیت خود را فقط به ایالات متحد امریکا واگذار کند و بروکسل باید خود این مسوولیت را به عهده گیرد و امنیت و حاکمیت اروپایی را تضمین کند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، ماکرون در دیدار با سفرای فرانسوی گفته: «باید پیامدهای پایان جنگ سرد را بپذیریم. باید تفکر و بررسی در این باره را با همه طرف‌های اروپایی و طبعاً روسیه دنبال کنیم.»
ماکرون با اعلام اینکه اتحادهای قبلی همچنان معتبر است اما برخی موازنه‌ها، برخی عادات که روابط قبلی بر پایه آنها بنا شده بود، باید مورد تجدید نظر قرار گیرند، گفته: «برای بازنگری معماری دفاعی و امنیتی اروپا، باید گفت‌وگوهای تازه‌ای را با تکیه به امنیت سایبری، سلاح شیمیایی، سلاح متعارف، اختلافات ارضی، امنیت فضایی و بالاخره حفاظت از مناطق قطبی آغاز کرد.»
