گروه جهان|
«تشکیل دولت در ایتالیا غیرممکن است» این تیتر روزنامه «لا استامپا» پس از انتشار نتایج اولیه انتخابات در ایتالیاست. آمار و ارقام از پیروزی احزاب و جریان‌های سیاسی ضد ساختار حکایت دارند. این نخستین‌بار در تاریخ اتحادیه اروپاست که «ضدسیستم‌ها»، «پوپولیست‌ها» و «راست افراطی» تا این حد به قدرت سیاسی نزدیک می‌شوند. نتایج اولیه حاکی از آن است که «جنبش پنج ستاره» بیش از ۳۲ درصد از آرا را به دست آورده است.
به گزارش یورونیوز، عدم پیروزی قاطع یک حزب یا ائتلاف سیاسی در نظام پارلمانی ایتالیا پدیده جدیدی نیست. این‌بار اما آنچه تازگی دارد، ورود احزاب ساختارگریز و ساختارشکن به دروازه قدرت سیاسی است. جنبش پنج ستاره، جریان سیاسی ساختارستیز بنیانگذاری شده از سوی بپه گریلو به رهبری «لوییجی دی‌مایو» پیشتاز انتخابات است. حزبی که در سال ۲۰۰۹ و عملا برای اعتراض به فساد طبقه حاکم در ایتالیا و به استهزاء گرفتن شرایط این کشور تشکیل شد. شاید در آن زمان کمتر کسی فکر می‌کرد که کمتر از یک دهه بعد این جریان، بزرگ‌ترین تشکیلات سیاسی ایتالیا در پارلمان باشد.
با این حال احتمال تشکیل دولت از سوی ائتلاف راست میانه به رهبری سیلویو برلوسکنی و احزاب راست تندروتر یعنی، «لیگ» (لیگ شمال سابق) و «برادران ایتالیا» در حال حاضر محتمل‌ترین سناریو به نظر می‌رسد. تا زمان تنظیم این گزارش و پس از شمارش آرای دوسوم حوزه‌های انتخاباتی، این احزاب توانسته‌اند ۳۷درصد آرا را از آن خود کنند. به این ترتیب و با توجه به پیشینه سیاسی ایتالیا، به قدرت رسیدن دوباره سیلویو برلوسکنی ۸۱ساله، رهبر حزب «به پیش ایتالیا» اصلا دور از ذهن به نظر نمی‌رسد.
در درون این ائتلاف احتمالی، حزب لیگ به رهبری ماتئو سالوینی پیشتاز است. حزبی مخالف اروپا که معادل ایتالیایی جبهه ملی فرانسه و یوکیپ بریتانیا به شمار می‌رود. پس از اعلام نخستین گمانه‌زنی‌ها درباره نتایج انتخابات در شامگاه یک‌شنبه، مارین لوپن رهبر جبهه ملی فرانسه با افتخار توییت کرد: «اتحادیه اروپا شب بدی را در پیش‌رو دارد.»
ماتئو سالوانی وعده داده بود که در صورت کسب اکثریت آرا، مهاجران غیرقانونی را از ایتالیا اخراج کند. شعارهای این حزب در کارزار انتخاباتی شباهتی عجیب با وعده‌های دونالد ترامپ داشت: «اول ایتالیایی‌ها» و «به اشغال پایان دهید» وعده‌های اصلی این حزب به شهروندان ناراضی بود. کشوری که به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه، مقصد اولیه اصلی بسیاری از پناهجویان آفریقایی است.
پیمان‌های دوبلین که مهاجران را مجبور به ثبت درخواست پناهندگی در نخستین کشور امن می‌کند، ایتالیا را به مقصد بسیاری از آوارگان آفریقایی بدل کرده است: کشوری که پذیرای بیش از 600هزار مهاجر غیرقانونی است، بیش از همیشه به راست چرخیده است. جنبش پنج ستاره که بارها امکان ائتلاف با احزاب حاضر در هیات حاکمه را رد کرده بود، طبیعتا از نتایج کسب شده به خود می‌بالد. الساندرو دی باتیستا، سرلیست این حزب می‌گوید: «از این به بعد همه باید با ما مذاکره کنند.»
چپ‌های میانه به رهبری ماتئو رنتزی نخست‌وزیر سابق و رهبر حزب دموکرات، بازندگان واقعی انتخابات بودند. رنتزی پس از اعلام نتایج اولیه اعلام کرده از ریاست حزب کناره‌گیری می‌کند. در امتداد بحران سوسیال دموکراسی اروپایی و پس از شکست گسترده سوسیالیست‌های فرانسه در انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی سال ۲۰۱۷، این‌بار معتدل‌های جناح چپ ایتالیا از قدرت رانده شده‌اند. حزبی که تنها ۲۰درصد آرا را کسب کرده است. آن‌طور که به نظر می‌رسد، تشکیل دولت جدید، این‌بار هم احتمالا با مذاکرات احزاب و پا درمیانی رییس‌جمهوری به پیش خواهد رفت. سرجیو ماترلا رییس‌جمهوری ایتالیا در اواخر ماه مارس و اوایل ماه آوریل و پس از ملاقات با رهبران احزاب حاضر در پارلمان، رییس دولت جدید را معرفی خواهد کرد.
نتایج انتخابات چهارم مارس سال ۲۰۱۸ و سیستم سیاسی ایتالیا را شاید سرمقاله‌نویس «لا رپوبلیکا» به بهترین شکلی خلاصه کرده است: «حکم علیه ایتالیا همیشه همان است: این کشور در بی‌ثباتی مداوم زندگی می‌کند. از این به بعد ناتوانی در حمکرانی، یک بیماری مزمن و فراگیر است.»
کابوس تکرار برگزیت
جنبش پنج ستاره در شرایطی پیروز بزرگ انتخابات یک‌شنبه خوانده می‌شود که حساسیت برانگیزترین وعده آن برگزاری همه‌پرسی برای خروج ایتالیا از اتحادیه اروپاست که با توجه به افزایش چشمگیر کرسی‌های آن در پارلمان، نگرانی‌های بسیاری را میان اروپاگرایان برانگیخته است. از سوی دیگر، ائتلاف احزاب دست راستی به رهبری برلوسکنی از مخالفان سرسخت ورود مهاجران به اروپاست. در وضعیت کنونی نگرانی طرفداران همگرایی اروپا اتفاق‌نظر احزاب دست راستی به رهبری برلوسکنی و پنج ستاره است که قادر است، سومین قدرت اقتصادی حوزه یورو را به سوی واگرایی سوق داده و تجربه‌یی نظیر برگزیت را برای ایتالیا تکرار کند.
ایرنا نوشته تا پیش از این، روی کار آمدن مجدد سیلویو برلوسکنی که معضل مهاجران را برای ایتالیا به بمبی ساعتی تشبیه کرده و وعده اخراج صدها هزار مهاجر را داده بود، نگرانی‌های بسیاری را نزد رهبران و مقامات اتحادیه برمی‌انگیخت و اینک کابوس واگرایی ایتالیا از اتحادیه اروپا، ترسناک‌تر از آنچه پیش‌بینی می‌شد، دامنگیر طرفداران انسجام اروپایی شده است. انتخابات اخیر علاوه بر ایجاد زمینه‌های بی‌ثباتی سیاسی منجر به تنش‌های اجتماعی و ناآرامی‌هایی شده که در دهه‌های گذشته کم‌نظیر بوده است و در روزهای اخیر صحنه‌هایی خشونت‌بار را از درگیری میان تندروهای دست چپی و راستگرا به وجود آورده است. در وضعیت کنونی روی کارآمدن دولتی با گرایش‌های هنجارگریزانه یا دست راستی در رم موضع واحد اروپا در برابر امریکای غیرقابل پیش‌بینی ترامپ را نیز متاثر کرده و به‌دلیل نگاه مثبت راستگرایان ایتالیایی به واشنگتن، احتمالا با استقبال ساکنان کنونی کاخ سفید مواجه خواهد شد.
