6 ماه ریاست‌جمهوری بدون دستاورد
گروه جهان| طلا تسلیمی|
پیوستن دو سناتور جمهوری‌خواه دیگر به مخالفان طرح خدمات بهداشت و درمان پیشنهادی دونالد ترامپ سبب شد که برنامه رییس‌جمهوری برای از بین بردن میراث باراک اوباما به‌طور رسمی با شکست مواجه شود. اما به نظر می‌رسد که ترامپ هنوز این شکست را باور ندارد و از این رو از کنگره خواسته است تا لغو کامل «اوباماکر» بدون هیچ جایگزینی را به رای بگذارد؛ اقدامی که می‌تواند عواقب فاجعه‌آمیزی به‌ویژه برای اقشار آسیب‌پذیر و کم‌درآمد امریکا داشته باشد. اما این تنها مشکل این روزهای کاخ سفید نیست؛ فرمان مهاجرتی جنجال‌برانگیز ترامپ هفته گذشته با انتقاد قاضی ایالت هاوایی مواجه شد و همین مساله وزارت خارجه را وادار کرد که در اجرای این فرمان در دیگر ایالت‌ها عقب‌نشینی کند. تحولات اخیر ضربه‌یی مهلک به ترامپ محسوب می‌شود، چرا که وی در 6ماهه اولیه فعالیتش در کاخ سفید هنوز نتوانسته است قانونی را تصویب کند و به اجرا بگذارد.
چنددستگی جمهوری‌خواهان
تلاش‌ها برای تصویب لایحه خدمات بهداشت و درمان دونالد ترامپ در سنای امریکا ساعات پایانی دوشنبه برای دومین مرتبه شکست خورد و این مساله سبب شد که دونالد ترامپ موافقت سنا با لغو اوباماکر را خواستار شود. اما به نظر می‌رسد که شماری از سناتورها از پیشبرد برنامه رییس‌جمهوری به ستوه آمده‌اند و به دنبال طرحی دوحزبی هستند.
میچ مک‌کانل، رهبر اکثریت سنا با انتشار بیانیه‌یی اعلام کرد: «متاسفانه مشخص شد که تلاش‌ها برای لغو و جایگزینی فوری طرح شکست‌خورده اوباماکر موفقیت‌آمیز نخواهد بود.» به گزارش رویترز، این اظهارات در حالی مطرح شد که مایک لی و جری مورگان، دو سناتور جمهوری‌خواه ایالت‌های یوتا و کانزاس نیز در مخالفت با نمونه اصلاح شده لایحه پیشنهادی رییس‌جمهوری به سوزان کالینز و راند پال دو هم‌حزبی دیگر خود پیوستند. از آنجایی که دموکرات‌ها از ابتدای امر تمام‌قد با این برنامه مخالف بودند، مک‌کانل حمایت لازم برای تصویب لایحه خدمات بهداشت و درمان جمهوری‌خواهان را به کلی از دست داد. این اتفاق جدیدترین شکست حزب جمهوری‌خواه در پیشبرد طرح موسوم به ترامپ‌کر محسوب می‌شود و این در حالی است که هم‌حزبی‌های رییس‌جمهوری کنترل را در هر دو مجلس نمایندگان و سنا در دست دارند.
جمهوری‌خواهان که هزینه اوباماکر برای دولت را به‌شدت سنگین می‌دانند، در 7 سال گذشته همواره به حامیان خود وعده داده‌اند که اگر کنترل کنگره و کاخ سفید را به دست بگیرند، لغو اوباماکر قطعی است؛ اما حالا که ترامپ در کاخ سفید مستقر شده و جمهوری‌خواهان در مجلس نمایندگان و سنا در اکثریت هستند، تازه مشخص شده است که عموم امریکایی‌ها حقیقتا موافق اوباماکر هستند.
ترامپ در واکنش به مخالفت سناتورهای جمهوری‌خواه با طرح پیشنهادی وی، در توییتر نوشت که کنگره باید لغو اوباماکر را در نظر بگیرد و از صفر شروع کند. وی حتی مدعی شد که دموکرات‌ها نیز از چنین اقدامی حمایت خواهند کرد. مک‌کانل نیز که به وضوح از ترامپ حمایت می‌کند، اعلام کرد که سنا در مورد این پیشنهاد رای‌گیری می‌کند؛ اما برای کسب اطمینان از روند اجرای آسان، دو سال زمان در نظر گرفته خواهد شد. این ایده دو ماه پیش با مخالفت جمهوری‌خواهان مواجه شده بود. جان مک‌کین، سناتور جمهوری‌خواه ایالت آریزونا پیشنهاد داده بود که طرحی دوحزبی تدوین شود: «کنگره اکنون باید به روند متداول بازگردد، جلسات استماع برگزار کند، پیشنهادات اعضای هر دو حزب را بشنود و در نهایت لایحه‌یی را به تصویب برساند که امکان دسترسی امریکایی‌ها به خدمات درمانی مقرون به‌صرفه و باکیفیت را فراهم آورد.» هنوز مشخص نیست که برنامه مک‌کانل برای شروع از صفر بیشتر مورد حمایت قرار می‌گیرد یا طرح دو حزبی مک‌کین. چاک شومر، رهبر دموکرات‌های سنا از طرح دوحزبی حمایت می‌کند و جمهوری‌خواهان را نیز به همین کار ترغیب کرده است.
لایحه خدمات بهداشت و درمان در مجلس نمایندگان به تصویب رسید؛ اما پیشبرد لایحه‌های اینچنینی به دلیل اختلاف شدید محافظه‌کاران و میانه‌رو‌ها همیشه در سنا دشوارتر بوده است. نمونه اولیه لایحه از حمایت لازم برخوردار نبود و مک‌کانل مجبور شد اصلاحاتی در آن ایجاد کند؛ اما نمونه دوم که هفته گذشته ارائه شد نیز نتوانست موافقت سناتورها را به دست آورد. برنی سندرز، سناتور دموکرات در اظهاراتی از «فروپاشی» تلاش‌های جمهوری‌خواهان استقبال کرد و گفت: «این یک پیروزی بزرگ برای میلیون‌ها امریکایی است که با این لایحه خطرناک جنگیدند.»
عقب‌نشینی در مقابل پدر و مادربزرگ‌ها
در حالی که رییس‌جمهوری امریکا تصور می‌کرد با رای دیوان عالی به اجرای موقت فرمان اجرایی، دست‌کم در یک مورد پیروز شده است، انتقادهای قاضی ایالت هاوایی و رای او در خصوص شرایط اجرای فرمان مهاجرتی دولت را بار دیگر مجبور به عقب‌نشینی کرد. وزارت امور خارجه امریکا روز سه‌شنبه به نمایندگی‌ها در سراسر جهان اطلاع داد که پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های شهروندان 6 کشور با اکثریت جمعیت مسلمان از اجرای فرمان مهاجرتی مستثنا هستند.
طبق رای دیوان عالی، اجرای طرح مهاجرتی ترامپ در ممنوعیت ورود شهروندان ایران، سوریه، یمن، لیبی، سومالی و سودان به خاک امریکا شامل افرادی که روابط نزدیک خانوادگی، کاری و تحصیلی در امریکا دارند، نمی‌شود. دولت در تعریف این حکم، ورود پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها و نامزد شهروندان این کشورها را ممنوع کرده بود؛ اما ایالت هاوایی اعلام کرد که دولت تفسیر خاص خود را ارائه کرده است. حکم قاضی ایالت هاوایی که مسوول بررسی قانونی این مساله بود، بلافاصله پس از صدور اجرایی شد و دولت ترامپ شکایت خود به این مساله را به دیوان عالی مطرح کرد.
اما به نظر می‌رسد که شرایط موجود و انتقادهای شدید از فرمان مهاجرتی ترامپ در نهایت دولت را مجبور به عقب‌نشینی کرده است. رکس تیلرسون، وزیر خارجه امریکا در نامه‌یی اعلام کرد که طبق تعریف اصلاح شده محدودیت اجرایی فرمان، پدربزرگ‌ها، مادربزرگ‌ها، نوه‌ها، برادر زن و برادر شوهر، خواهر زن و خواهر شوهر، عمه‌ها، عموها، خاله‌ها، دایی‌ها، خواهرزاده‌ها و برادرزاده‌ها، عموزاده‌ها، عمه‌زاده‌ها، دایی‌زاده‌ها و خاله‌زاده‌ها از اقوام نزدیک به شمار می‌آیند و فرمان مشمول آنها نمی‌شود. تیلرسون پیش‌تر در 4 نامه دیگر به نمایندگی‌های دیپلماتیک امریکا راهنمایی‌های لازم درباره اجرای مصوبات قانونی جدید را ارائه کرده بود.
این در حالی است که پس از رای دیوان عالی و اجرایی شدن فرمان مهاجرتی ترامپ برای مدت محدود، وزارت خارجه مجبور شده بود در شرایط نامزدها و اعمال محدودیت برای سفر آنها تجدیدنظر کند.
