قائم‌مقام معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور در امور بین‌الملل با اعلام تغییر در روند جذب نخبگان ایرانی مقیم خارج کشور گفت: در گذشته تنها افرادی می‌توانستند، درخواست دهند که در یکی از ۴۰۰ دانشگاه برتر دنیا تحصیل کرده بودند، اما با افزایش درخواست‌ها، تغییراتی در برنامه دادیم و صرفا فارغ‌التحصیلان یکی از۱۰۰ دانشگاه برتر دنیا می‌توانند درخواست خود را برای بازگشت ارائه دهند.
علیمرتضی بیرنگ (رییس مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری و قائم مقام معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور در امور بین‌الملل) در گفت‌وگو با ایلنا درباره روند پیگیری بازگشت نخبگان به کشور و شرایط کاری درنظرگرفته شده برای آنها گفت: حدود چهار سال پیش بررسی‌ها و مطالعاتی را درباره اینکه کشورهای خارجی چطور از ظرفیت‌ها و متخصصان خارج از کشور خود استفاده می‌کنند، آغاز کردیم. همچنین همزمان یک نظرسنجی از ۴۵۰۰ نفر از متخصصان ایرانی که عمدتا در امریکا و کانادا بودند، انجام شد، علاوه بر این رایزنی‌هایی با یک‌سری از متخصصان ایرانی خارج از کشور داشتیم و آسیب‌شناسی کردیم که مشکل اصلی در رابطه با موضوع بازگشت و اینکه چرا از ظرفیت متخصصان ما در خارج از کشور استفاده نمی‌شود، در کجاست؟ و در واقع پاسخ این بود، دانشجویانی که برای ادامه تحصیل به خارج از کشور می‌روند به قصد ترک وطن برای همیشه به آنجا نمی‌روند، اما مساله این است که مسیر رفت خیلی شفاف و هموار است، آنها می‌روند و تحصیلات‌شان تمام می‌شود و متاسفانه بعد در دو راهی ماندن یا برگشت قرار می‌گیرند. قائم‌مقام معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور در امور بین‌الملل ادامه داد: هیچ کدام از دانشگاه‌های ممتاز کشور ما جزو ۴۰۰ دانشگاه برتر دنیا نیست، به هر حال کسی که می‌خواهد در دانشگاه‌های برتر دنیا تحصیل کند طبیعی است که بخواهد به خارج از کشور برود. در واقع ما بهترین دانشجویانی که به برترین دانشگاه‌های دنیا راه یافته و تحصیل کرده بودند را به ایران بازگرداندیم، در حالی که در این چند سال کشورهای خارجی روی این افراد سرمایه‌گذاری زیادی کرده‌اند. متوسط سرمایه‌گذاری که در مقطع دکترا در امریکا برای هر دانشجو ازجمله دانشجویان ایرانی می‌شود، حدود ۵۰۰ هزار دلار است که این عدد در مورد دانشگاه‌های برتر امریکا بیش از یک میلیون دلار است. ما افرادی که سرمایه‌گذاری‌های بزرگی روی آنها در بهترین دانشگاه‌های امریکا و کانادا شده است را برمی‌گردانیم و این به نظرم خیلی هوشمندانه است.
بیرنگ اظهار کرد: اگر شرایط برای این نخبگان به‌گونه‌یی باشد که حس کنند، مفید هستند و به آنها احترام گذاشته می‌شود، قطعا برمی‌گردند، البته همه نه ولی عده‌یی برمی‌گردند. این کار آنقدر موفق و در عین حال سخت بود که حتی بسیاری از مطبوعات و رسانه‌های خارجی در دو سال گذشته راجع به آن قلم زدند. یکی از اساتید ایرانی در امریکا در مصاحبه با سی‌ان‌ان گفته بود که سالی ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفر از ایرانیانی که در امریکا هستند، در قالب این برنامه به کشورشان باز می‌گردند. وی ادامه داد: در برنامه‌های بازگشت متخصصان که در دنیا اجرا می‌شود، برنامه ایران جزو برنامه‌های موفق بوده است و اخیرا راجع به آن در مجامع بین‌المللی صحبت می‌شود. اکنون آن زیرساخت‌ها برای بازگشت نخبگان ایجاد شده و اعتماد موردنظر میان آنها شکل گرفته است. الان همین مساله دهان به دهان میان‌شان می‌چرخد و به گوششان می‌رسد که از میان دوستان‌شان کسانی به ایران بازگشته‌اند، اتفاقا موفق هم شده‌اند و همین باعث تبلیغ می‌شود.
بیرنگ با بیان افزایش سطح استانداردها در برنامه بازگشت متخصصان توضیح داد: در دو سال اول که ما این برنامه را طراحی کردیم، تنها افرادی می‌توانستند درخواست دهند که در یکی از ۴۰۰ دانشگاه برتر دنیا تحصیلکرده بودند، اما با افزایش درخواست‌ها از سال گذشته تغییراتی در برنامه دادیم و صرفا فارغ‌التحصیلان یکی از۱۰۰ دانشگاه برتر دنیا می‌توانند درخواست خود را برای مشارکت در این برنامه ارائه دهند. ناگفته نماند ذیل بودجه مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علم و فناوری رییس‌جمهور برای سال ۹۷ بودجه‌یی برای برنامه همکاری با متخصصان و دانشمندان ایرانی خارج از کشور درج شده است.
