تعادل|
تنها دو هفته تا آغاز سال تحصیلی باقی مانده است. این روزها همیشه برای دانش‌آموزان روزهای پر از هیجان است؛ اما این روزها افزایش بی‌رویه قیمت لوازم‌التحریر همزمان با به هم ریختگی اقتصاد خانواده‌ها در شرایط کنونی کشور شرایط تنها عرق شرم بر چهره والدین می‌نشاند. خرید
لوازم‌التحریر همیشه انگیزه‌ای برای آغاز سال تحصیلی بوده و همانطور که می‌دانیم هرچه سن دانش‌آموز پایین‌تر باشد، علاقه بیشتری به وسایل پر زرق و برق دارد. اما این روزها نه تنها با افزایش قیمت لوازم‌التحریرهای معمولی در بازار مواجه هستیم بلکه وجود لوازم‌التحریر لاکچری و وارداتی در بازار، خانواده‌ها را در مقابل خواست فرزندانشان دچار نوعی فشار مضاعف کرده است. پیش از این به دلیل افزایش قیمت کاغذ دولت بر آن شده بود تا برای تهیه دفتر مشق محصلان از کاغذهای دولتی و توزیع دفتر مشق به قیمت‌های تعیین شده خبر داده بود اما بررسی‌ها حاکی از این است که هنوز از این دفاتر در بازار خبری نیست.
رسوخ گرانی به لوازم‌التحریر
نوسانات نرخ ارز و همچنین وجود کم کاری‌ها در این میان خود عاملی پررنگ برای افزایش بی‌رویه قیمت لوازم‌التحریر در آستانه بازگشایی مدارس شده است. چرا که انتظار می‌رود شرایط تحصیل برای تمام دانش‌آموزان تا حدودی فراهم شود در غیر این صورت به یقین به مرور زمان شاهد کاهش آمار دانش‌آموزان مشغول به تحصیل خواهیم بود که این مهم می‌تواند پیامدهای منفی بسیاری به دنبال داشته باشد چرا که باید به خاطر داشت که بالا رفتن قیمت
لوازم‌التحریر در کنار افزایش بی‌رویه قیمت‌های لوازم و خدمات دیگر بار مالی سنگینی را بر دوش خانواده‌ها می‌گذارد که بطور حتم ادامه داشتن این روند برای برخی از افراد سخت یا غیر ممکن خواهد بود از این رو پیش بینی می‌شود، شرایط موجود می‌تواند درس خواندن و ادامه تحصیل را برای بسیاری از دانش‌آموزان سخت یا غیر ممکن کند.خانم جوانی که با سه فرزند خود برای خرید لوازم‌التحریر به بازار مراجعه کرده است در پاسخ به سوال ایسنا، مبنی بر نحوه خرید و تامین لوازم‌التحریر فرزندان مدرسه‌ای خود می‌گوید: سال گذشته برای خرید هر کوله‌پشتی مدرسه مبلغ 80 هزار تومان پرداخت کردیم اما امسال در یک اتفاق عجیب قیمت همان کوله‌پشتی به 175 هزار تومان رسیده است که واقعا از خرید آن عاجز هستیم. پری – م با اشاره به اینکه با این اوضاع بازار و گرانی بی‌حد دفتر، مداد، خودکار و... نمی‌دانم برای سه فرزند خودم چگونه همه اینها را تامین کنم تا در روز اول مدرسه شرمنده آنها نباشم، گفت: قیمت مداد و خودکار که تولید کشور خودمان است بیشتر از سه برابر شده و با یک حساب سرانگشتی باید تمام حقوق ماه جاری را برای خرید این اقلام برای بچه‌هایم کنار بگذاریم. همچنین بهنام – ج پدر کودک دبستانی که برای خرید لوازم‌التحریر به بازار مراجعه کرده است گفت: غلبه برندهای خارجی به ویژه «بن‌تن و مرد عنکبوتی» برای پسران و «کیتی و السا و آنا» برای دختران سبب شده در کنار بالا بودن قیمت این محصولات کودکان به سمت خرید این نوع وسایل کشیده شوند. او ادامه داد: تنوع محصولات در بازار بسیار زیاد است و با مقداری طرح فانتزی چندین برابر قیمت را به مردم ارایه می‌کنند که این امر دور از انصاف است و بازاریان نیز در آستانه ماه بازگشایی مدارس که هزینه‌های بی‌شماری از جمله حق ثبت نام، حق سرویس و... به سبد خانوار اضافه شده است، باید مراعات حال خانواده‌ها را بکنند. افزایش قیمت‌های نجومی لوازم‌التحریر از سال قبل تاکنون سبب شده تا بسیاری از خانواده‌ها شرمنده فرزندان خود شوند.
دفتر مشق‌های دولتی کجاست؟
به دنبال نابسامانی‌های یک‌سال گذشته در بازار کاغذ و همزمان با نزدیک شدن به فصل بازگشایی مدارس، یکی از دغدغه‌های دانش‌آموزان، تامین دفاتر مشق است؛ موضوعی که حداقل در یک برهه زمانی باعث شد تا قیمت دفترهای مورد نیاز دانش‌آموزان به‌شدت افزایش یابد و انتقادهای بسیاری را به دنبال داشته باشد. تا جایی‌که بسیاری از فعالان این حوزه، افزایش قیمت در بازار دفاتر مشق را ناشی از عدم همکاری مسوولان وزارت صمت و وزارت ارشاد برای حل مشکل کاغذ اعلام کردند. رییس اتحادیه صحافان و لیتوگرافان در این باره می‌گوید: با مدیریت ضعیفی که وجود داشت، سال گذشته قیمت هر بند کاغذ دولتی که حداکثر 140 هزار تومان قیمت داشت، در بازار آزاد به 500 هزار تومان رسید و همکاران ما برای تولید دفاتر مشق، مجبور شدند کاغذ مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه کنند. جلیل غفاری با اشاره به افزایش قیمت دفاتر دانش‌آموزی عنوان می‌کند: متاسفانه قیمت نهایی یک دفتر مشق 40 برگ ساده که سال گذشته بین 1700 تا 1800 تومان بود، امسال با مدیریت آقایان به 4000 تا 5000 تومان رسیده است. با افزایش انتقادات نسبت به گران شدن قیمت دفاتر مشق دانش‌آموزی، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صمت در خبری اعلام کرد که حدود 15 میلیون دفترچه دانش‌آموزی با ارز 4200 تومانی تولید شده و آماده عرضه در شبکه‌های منتخب است. موضوعی که البته هیچ‌وقت زمان عرضه و شبکه توزیع آن و حتی قیمت عرضه برای مصرف‌کنندگان آن نیز اعلام نشد. با بیشتر شدن انتقادها و نزدیک‌تر شدن به آغاز فصل بازگشایی مدارس، آمار دفاتر تهیه شده با ارز دولتی 2 تا 2.5 برابر رشد کرد و حسین مدرس خیابانی، قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور بازرگانی از برنامه‌ریزی این وزارتخانه برای توزیع 30 تا 40 میلیون دفترچه‌های دانش‌آموزی با ارز 4200 تومانی بین اقشار هدف از جمله دانش‌آموزان خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی در شبکه‌های توزیع خاص و منتخب خبر داد. او گفت: اکنون با توجه به
14 میلیون دانش‌آموز فعلی کشور و سرانه مصرف
10 دفترچه برای هر دانش‌آموز، نیاز کشور حدود
140 میلیون دفترچه دانش‌آموزی است؛ اما واقعیت آن است که قرار نیست تمام این نیاز، با دفاتر دولتی تامین شود، بلکه ما به دنبال آن هستیم که دفاتر دانش‌آموزی اقشار هدف که تمامی آنها مشخص شده‌اند و دانش‌آموزان خانواده‌های تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد نیز جزو آنها هستند، با ارز دولتی تامین شود. حالا در شرایطی که تنها 20 روز به بازگشایی مدارس مانده، نه از اعلام شبکه توزیع دفاتر مشق دولتی خبری است نه از قیمت توزیع آن؛ این در حالی است که از سوی دیگر سامانه 124، در بخش لوازم‌التحریر خود، تنها قیمت دفتر 40 برگ را اعلام کرده و جالب اینجاست که قیمت دفتر 40 برگی اعلامی از سوی این سامانه، 2100 تا 2200 تومان اعلام شده است. اما نه در فروشگاه‌های زنجیره‌ای از عرضه دفاتر 40 برگ با این قیمت خبری هست نه در لوازم‌التحریر فروشی‌های سطح شهر.
قیمت اعجاب‌انگیز لاکچری‌ها
از آن‌سو، با نگاهی گذرا به مغازه‌های فروش لوازم‌التحریر به راحتی می‌توان به این مهم دست یافت که امروزه با وجود تحریم‌ها شاهد حضور گسترده لوازم‌التحریر خارجی در کشور هستیم که قیمت آنها به یقین با جیب بسیاری از افراد جامعه همخوانی ندارد. این در حالی است که دانش‌آموزان بیشتر تمایل به خرید اینگونه لوازم‌التحریر دارند چراکه هم از نظر رنگ‌ها بسیار متنوع هستند و هم اینکه کیفیت به نسبت بالایی دارند؛ اما این در حالی است که لوازم‌التحریر ایرانی به دلیل عدم توجه به ظاهر آنها و همچنین کیفیت پایین برخی از نوشت افزارها با استقبال دانش‌آموزان مواجه نیست. هرچند والدین با توجه به قیمت بالای لوازم‌التحریر خارجی از خرید آنها سرباز می‌زنند که این خود امروزه به یکی از دغدغه‌ها و همچنین ناراحتی‌های دانش‌آموزان تبدیل شده است. شاید در شرایط اقتصادی امروز برای خیلی‌ها عجیب باشد که کسی حاضر شود برای یک دفتر یادداشت یا یک دفتر کلاسور، میلیون‌ها تومان پول بدهد اما این واقعیت است که با عمیق‌تر شدن فاصله طبقاتی در کشور، هر روز بازار محصولات لاکچری داغ‌تر می‌شود و کار را به جایی می‌رساند که امروز با طبقاتی از جامعه مواجهیم که دیگر نه تنها برای «تک بودن» خانه و ماشین و لباس و خوراکشان، میلیاردها تومان پول خرج می‌کنند، بلکه حتی حاضرند برای «خاص بودن»، میلیون‌ها تومان پای چیزهایی بدهند که شاید خنده‌دار باشد؛ از قلم‌های لوکس تا دفتر یادداشت‌های چند میلیونی... اخیرا اگر به بازار لوازم‌التحریر و فروشگاه‌های خاص این محصولات سر بزنید، شاید از قیمت برخی از قلم‌ها، خودکارها، روان‌نویس‌ها و خودنویس‌های لاکچری در این بازار تعجب کنید؛ از قلم‌های مدرن تا روان‌نویس‌های ساخته شده از بدنه کلاشینکف شورشیان آفریقایی و حتی خودنویس‌هایی که قیمت هرکدام از آنها حسابی هوش از سر مشتری معمولی می‌پراند. یکی از فروشندگان این بازار که سال‌هاست مشتری‌های خاص خودش را دارد به خبرگزاری تسنیم گفت: یکی از برندهای معروف، با این شعار که «با خرید یک قلم، یک سلاح را از چرخه کشتار بشریت خارج کنید»، محصولی را عرضه کرده که در نوع خودش برای مشتریان ما جالب توجه است؛ او می‌گوید: هر خودنویس و روان‌نویس این کمپانی، از قطعات بازیافتی سلاح کلاشینکف ساخته‌شده که متعلق به شورشیان آفریقایی بوده و حالا با از رده خارج شدن این اسلحه، بخشی از بدنه آن، تبدیل به یک قلم منحصر به فرد می‌شود که شماره انحصاری همان کلاشینکف نیز روی آن حک شده؛ این یعنی بدنه این قلم‌ها از جنس اسلحه کلاشینکف است و در طراحی‌شان از بدنه این اسلحه الهام گرفته شده است. البته به قول او «این بازار انتها ندارد» و وقتی پیگیر قیمت قلم‌های دیگر می‌شویم از خودنویس 380 میلیون تومانی می‌گوید که حتی دیدنش به این سادگی امکان‌پذیر نیست و در یک سال گذشته، 2 عدد از آنها هم فروش رفته. اما جدای از قیمت میلیونی قلم‌ها، قیمت دفترچه‌های کاغذی است. دفترچه‌هایی که هیچ چیز بیشتر از دفترچه یادداشت‌های معمولی ندارند جز یک مارک خاص که روی آنها حک شده و همان مارک، قیمت‌شان را تا میلیون‌ها تومان بالا برده است. جالب اینجا است که دفترچه‌های یادداشت برندهای خاص لوازم‌التحریر آلمانی و امریکایی، در بازار لوازم‌التحریر ایران با وجود قیمت‌های چند صد هزار تومانی تا چند میلیونی‌شان، مشتری‌های خاص خودشان را هم دارند؛ به عنوان مثال مشتریان این دفترها برای داشتن یکی از دفترچه‌های این برندها، باید رقمی بین 160 هزار تومان تا بیش از 5 میلیون و 970 هزار تومان را پرداخت کنند و اگر علاقه‌مند باشند که در کنار این دفتر، یک خودکار هم داشته باشند، این رقم به بیش از 10 میلیون تومان می‌رسد.در این راستا، رییس اتحادیه صنف لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار تهران در واکنش به فروش لوازم‌التحریر لاکچری و دفترهای چند میلیون تومانی در ایران می‌گوید: فروش لوازم‌التحریر خارج از عرف و اقلام فانتری با قیمت‌های غیرمعمول ممنوع است. موسی فرزانیان همچنین با اشاره به افزایش قیمت لوازم‌التحریر اظهار کرد: طی یک سال گذشته که قیمت ارز بین 4 تا 5 برابر افزایش یافت، طبیعتا قیمت لوازم‌التحریر نیز بالا رفت و بطور میانگین، قیمت لوازم‌التحریر حدود 3 برابر سال قبل شده است. در این بین شاید بیشترین افزایش قیمت مربوط به دفتر باشد چراکه کاغذ در بازار به‌شدت گران شد و قیمت هر بند کاغذ از 80 هزار تومان به بیش از 500 هزار تومان رسید. او در واکنش به فروش لوازم‌التحریر لاکچری از جمله دفترهای چند میلیونی در بازار لوازم‌التحریر خاطرنشان کرد: فروش لوازم‌التحریر خارج از عرف و اقلام فانتری با قیمت‌های غیرمعمول ممنوع است ولی ما تا امروز گزارشی از چنین مواردی نداشته‌ایم.
