یکی از قطعه‌سازان بزرگ با ایجاد انحصار در تامین قطعات ایران‌خودرو توانسته است با اقدام به توقف تامین قطعه برای خطوط تولید از این شرکت باج خواهی کند. این در حالی است که این شرکت قطعه ساز حدود ۹۵ میلیون دلار ارز دولتی گرفته اما با تحمیل شرایط خود مسیر خط تولید را ناقص کرده است.
در سال‌های گذشته با وجود هشدار کارشناسان این صنعت، چند شرکت بزرگ قطعه‌سازی با تبدیل شدن به ابر شرکت‌های تامین‌کننده قطعات خاص و‌های تک دو خودروساز بزرگ داخلی انحصاری را ایجاد کرده‌اند که به واسطه آن اهرم فشار را برای خودروسازان در دست دارند.
به باور کارشناسان ایجاد این انحصار و فساد ناشی از آن، هزینه‌های تمام شده تولید خودرو در کشور را افزایش داده و به بیکاری و زیان سرمایه شرکت‌های خودروساز منتهی می‌شود. براساس محاسبات صورت گرفته، توقف هر خط تولید خودرو به مدت یک دقیقه در حدود ٢٢٠ میلیون تومان زیان به همراه دارد که این میزان ظرف مدت یک ساعت به ١٣ میلیارد و ٢٠٠ میلیون تومان می‌رسد.
براساس آنچه پیش از این اعلام شده بود در روزهای اخیر که باید ۱۰۰۰ دستگاه خودروی تولید شده در ایران‌خودرو به بازار تزریق می‌شد به دلیل عدم تامین قطعه از سوی همین قطعه‌ساز، این خودروها ناقص مانده و با تاخیر ورود به بازار، در ایجاد نوسان قیمت‌ها تاثیرگذار است.
براساس اطلاعات منتشرشده توسط ایسنا، این قطعه ساز از سال ۹۵ با یکی دیگر از شرکت‌های قطعه‌سازی انحصارگر، برای تشدید انحصار در صنعت قطعه‌سازی، کنسرسیوم تشکیل داده و در حال حاضر با همراهی فرزند و برادرزاده خود یکی از اصلی‌ترین سهامداران ایران‌خودرو است. وی همچنان به دنبال به دست آوردن درصد بیشتری از سهام ایران‌خودرو برای استیلا بر بزرگ‌ترین شرکت خودروسازی ایران است.
این گزارش در ادامه آورده است که این شرکت که از سال ۱۳۶۱ تاکنون تولیدکننده قطعات خودرو است، موفق شده است که ارز‌های دولتی را به صورت روپیه هند، لیر ترکیه، وون کره جنوبی، ین ژاپن، یوان چین و یورو دریافت کند. دولت به شرکت صنایع تولیدی کروز حدود ۲۹.۹ میلیون روپیه، ۹۹.۳ هزار لیر ترکیه، ۱۱۳.۶ میلیون ین، ۵۴.۳ میلیارد وون، ۱۴۲.۵ یوان و ۲۴ میلیون یورو ارز دولتی پرداخت کرده است. حالا اگر این مبالغ را با نرخ بانک مرکزی، به دلار تبدیل کنیم باید بگوییم که شرکت صنایع تولیدی کروز ۹۴.۹ میلیون دلار ارز دولتی دریافت کرده است.
عباس تابش بیگدیلو معاون وزیرصنعت و رییس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان طی روزهای گذشته از بزرگ‌ترین شرکت تامین قطعات ایران خودرو نام برد و یادآورشد «ما تمام اهتمام خود را گذاشته‌ایم برای اینکه بتوانیم این خودروهای ناقص را کامل کنیم و در بازدیدی که در روز پنج‌شنبه از شرکت کروز به عنوان بزرگ‌ترین تامین‌کننده قطعات خودرو داشتیم یکی از بحث‌ها همین بود که بتوانیم این قطعات را سریع تحویل خودروسازان بدهیم».
محمدرضا نجفی‌منش رییس انجمن قطعه‌سازان و انجمن صنایع همگن نیرو محرکه با بیان اینکه شرکتی که موجب رسوب 80 درصد خودروهای ایران خودرو و سایپا در انبارها شده است تاکنون بیشترین ارز 4200 تومانی را تا مرز 94.9 میلیون دلار دریافت کرده، اظهار داشت: این شرکت از سوی دیگر بالاترین مطالبات نقدی را نیز در میان شرکت‌های قطعه ساز به خود اختصاص داده است.
وی با تاکید براینکه 95 درصد از قطعه‌سازان رسالت خود در تامین قطعات را با بالاترین ظرفیت تولید عملیاتی می‌کنند؛ گفت: عملکرد انحصاری این چند شرکت محدود موجب شده است که علاوه بر راکد شدن خطوط تولید در کارخانه‌های خودروسازی، سایر شرکت‌های قطعه ساز نیز در معرض شرایط نیمه تعطیلی قرار گیرند.
نجفی‌منش در پاسخ به این سوال که چه تمهیدی برای 10هزارمیلیارد تومان سرمایه ملی در انبارهای خودروسازان که به انحصار این چند شرکت قطعه ساز درآمده، اندیشیده شده؟ یادآورشد: نبود نقدینگی یکی از دلایلی است که این قطعه‌سازان نتوانسته‌اند به موقع به تعهدات خود نسبت به شرکت‌های خودرویی عمل کنند. شرکت‌های قطعه ساز 20 هزار میلیاردتومان از دو خودروساز طلب دارند که تنها 4 هزار میلیارد آن در روزهای پایانی سال گذشته پرداخت شد. اما باید این نکته را نیز در نظر بگیرید که براساس آمارگمرک میزان واردات قطعات خودرو در فروردین ماه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش 59 درصدی داشته است که این موضوع نیز در جای خود تاثیرگذار است.
رییس انجمن قطعه‌سازان و انجمن صنایع همگن نیرو محرکه تصریح داشت: این کاهش واردات قطعه در حالی است که بانک مرکزی از فروردین ۱۳۹۷ تا ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ تنها به دو خودروساز بزرگ، بیش از ۴.۷ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی پرداخت کرده که این میزان ارز برای تأمین قطعات به این دو خودروساز پرداخت شده است. این در حالی است که در مورد ۸۴۴ میلیون یورو (معادل هفت هزار میلیارد تومان) تسهیلات ارزی که قرار بود در اختیار قطعه‌سازان قرار بگیرد، هنوز هیچ اقدامی از سوی بانک مرکزی صورت نگرفته و بسیاری از قطعه‌سازان حتی نصف طلب ۱۲۰ روزه خود را دریافت نکرده‌اند.
