در نخستین نشست کمیته مشترک ایران و ژاپن ضمن بررسی وضعیت روابط تجاری میان دو کشور، راه‌های افزایش مبادلات دوجانبه در شرایط تحریم مورد بحث قرار گرفت.
محمدرضا کرباسی، معاون امور بین‌الملل اتاق ایران در این نشست که با حضور تمامی اعضای کمیته مشترک برگزار شد، با اشاره به دو سال تلاش برای تأسیس این کمیته با وجود بی‌‌رغبتی طرف ژاپنی گفت: به اعتقاد اتاق ایران ظرفیت برای همکاری بیشتر بین دو کشور وجود دارد. طی سفری که هیاتی از اتاق ایران به همراه وزیر امورخارجه به کشور ژاپن داشتیم، متوجه شدیم که ایران می‌تواند در حوزه‌های متنوعی با این کشور همکاری داشته باشد. بنابراین موضوع تأسیس کمیته مشترک را با جدیت دنبال کردیم.
وی ادامه داد: شاید امروز به دلیل تحریم‌های امریکا، شاهد خروج شرکت‌های ژاپنی از ایران باشیم، اما نباید ناامید بود چراکه در این دوره از تحریم‌ها، شرایط با گذشته متفاوت بوده و با محدودیت‌های کمتری روبرو هستیم.
معاون امور بین‌الملل اتاق ایران در ادامه از حضور تعداد قابل توجهی از ایرانیان در ژاپن به عنوان یک ظرفیت مغفول‌مانده یاد کرد و افزود: البته چنین موضوعی در سایر کشورها نیز به چشم می‌خورد که متأسفانه تاکنون برنامه‌ای برای استفاده از آن نداشتیم. جا دارد کمیته مشترک ایران و ژاپن با برنامه‌ریزی و ارایه استراتژی مشخص از این موقعیت استفاده کند.
بهرام شکوری، رییس کمیته مشترک ایران و ژاپن نیز با اشاره به همکاری‌های گسترده دو کشور در حوزه معدن و صنایع معدنی، سطح روابط را نسبت به پتانسیل موجود اندک خواند و گفت: استفاده از ظرفیت تمام اعضا در این برهه حساس، جزو اولویت‌های کمیته است. از طرفی باید علاوه بر برقراری ارتباط مستمر و مفید با سفارتخانه ایران در ژاپن، از تجربیات سفرای قبلی ایران در ژاپن نیز استفاده کنیم.
به باور این فعال اقتصادی، ژاپنی‌ها علاقه‌ای به از دست دادن بازار خود در ایران ندارند هرچند به دلیل روابط گسترده با امریکا تا حدودی محتاطانه‌تر از دیگر کشورها در ارتباط با ایران رفتار می‌کنند. بنابراین لازم است به همت اعضای کمیته راهکارهای مناسب برای تقویت و تداوم مناسبات پیدا کرده و آنها را در اختیار طرف‌های خود در ژاپن قرار دهیم.
سید مجتبی موسویان، مدیرکل دفتر بازرگانی آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت که به نمایندگی از این سازمان عضویت در کمیته را به عهده دارد، سهم اندک ژاپن در صادرات و واردات ایران را ناشی از وابستگی گسترده این کشور به تجارت خارجی و در رأس آن تجارت با امریکا عنوان و تصریح کرد: بیش از 90 درصد اقتصاد این کشور به بازارهای خارجی متکی است و در این بین سهم امریکا از دیگر کشورها بیشتر است.
وی تشریح کرد: با این وجود این کشور همیشه برای حفظ روابط اقتصادی خود با همه کشورها تلاش می‌کند. همانطور که در دوره قبل تحریم‌ها هم شاهد بودیم، هیچگاه این کشور بطور کامل مناسبات خود را با ایران قطع نکرد.
بر اساس اظهارات موسویان، ژاپن در بهترین حالت تنها یک درصد از صادرات ایران را جذب کرده و 1.3 درصد از واردات کشورمان را تأمین کرده است. وی افزود: این مساله باید آسیب‌شناسی شود و بهترین محل برای این کار، کمیته مشترک ایران و ژاپن خواهد بود.
در ادامه این نشست اعضای کمیته، مشکلات بانکی را به عنوان مهم‌ترین مانع در تداوم مناسبات اقتصادی با ژاپن مطرح کردند.
