رکورد تراز تجاری محصولات کشاورزی

تعادل|

 کارنامه تجاری بخش کشاورزی در فصل بهار 97 حکایت از این دارد که تراز تجاری این بخش بهترین وضعیت را در 6 سال اخیر به ثبت رسانده است. جزییات آماری نشان می‌دهد، تراز تجاری محصولات بخش کشاورزی و صنایع غذایی در سه ماه منتهی به خرداد 97، برابر منفی 955 میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 39 درصد بهبود یافته و در فاصله سال‌های 90 تا 96، کمترین میزان کسری تجاری را داشته است. همچنین یافته‌های مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران گویای این است که میزان صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی به ارزش 1583 میلیون دلار بوده که از نظر ارزشی 13.6 درصد کل صادرات کالاهای غیر نفتی را به خود اختصاص داده، که این امر نشانگر این است که صادرات این نوع محصولات در فصل بهار 97 در مقایسه با مدت مشابه سال 96 حدود 22.2 درصد افزایش داشته که در مقایسه با کلیه سال‌های قبل از آن بالاترین رقم را ثبت کرده است. مطابق آمارها، مهم‌ترین مقاصد صادراتی محصولات کشاورزی ایران به 9 کشور «عراق، افغانستان، امارات متحده عربی، پاکستان، فدراسیون روسیه، ترکیه، آلمان و هند» بوده است. اما از آنسو، بر خلاف افزایش صادرات در این بخش، یافته‌های این تحلیل نشان از این دارد که در مدت یاد شده، این بخش با کاهش واردات روبرو بوده است؛ به‌طوریکه میزان واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در فصل بهار 97، از نظر ارزشی معادل 2538 میلیون دلار بوده، که نسبت به مدت مشابه سال قبل با کاهش 11.4 درصدی مواجه شده است. همچنین آمارها گویای این است که میزان ارزش واردات این بخش 19.6 درصد کمتر از سال 95 و 7.2 درصد کمتر از میانگین سال‌های برنامه پنجم توسعه بوده است.

 

 کارنامه تجاری بخش کشاورزی

مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران با انتشار گزارشی به بررسی آمار تجارت خارجی بخش کشاورزی و صنایع غذایی در 3 ماه منتهی به خرداد سال 1397 و مقایسه آن با مدت مشابه سال‌های قبل پرداخته است. در این گزارش اطلاعات سال جاری با داده‌های 6 سال گذشته (سال‌های 90 الی 96) مقایسه شده و در آن واردات محصولات اساسی کشاورزی، صنایع غذایی، صادرات محصولات عمده کشاورزی، صنایع غذایی و تراز تجاری سه ماهه نخست سال 1397 و سال‌های قبل مورد مقایسه قرار گرفته است.

مطابق آمارها، در سه ماه منتهی به خرداد سال 1397، میزان صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی 2022 هزارتن و به ارزش 1583 میلیون دلار است، که از نظر وزن 7.3 درصد و از نظر ارزش 13.6 درصد کل صادرات کالاهای غیر نفتی کشور را به خود اختصاص داده است. میزان ارزش صادرات سه ماهه نخست سال 97 نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 22.2 درصد افزایش داشته و در مقایسه با کلیه سال‌های قبل از آن بالاترین رقم بوده است. نتایج این تحلیل نشان می‌دهد، اقلام عمده صادرات محصولات کشاورزی شامل انواع میوه‌های درختی به ارزش 343 میلیون دلار و سهم ارزشی 21.6 درصد، انواع سبزیجات و محصولات جالیزی (شامل: سیب زمینی، پیاز و موسیر، گوجه فرنگی و...) به ارزش 306 میلیون دلار و سهم ارزشی 19.3 درصد، شیر و فرآورده‌های آن به ارزش 160 میلیون دلار و سهم ارزشی 10.1 درصد و زعفران 77.5 میلیون دلار و سهم ارزشی 4.9 درصد از کل ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده است. جزییات روند صادرات این نوع محصولات نشان می‌دهد؛ بیشترین میزان صادرات به کشورهای «عراق (53 درصد)، افغانستان (13.9 درصد)، امارات متحده عربی (6 درصد)، پاکستان (5.2 درصد)، فدراسیون روسیه (3.9 درصد)، ترکیه (2.9درصد)، آلمان (2.2 درصد) و هند (2.2 درصد) بوده، که در مجموع 89.3 درصد کل صادرات بخش کشاورزی را بخود اختصاص داده‌اند. متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی بخش کشاورزی 783 دلار بوده که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی غیر نفتی کشور (417 دلار) 88 درصد بیشتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی صادراتی در سه ماهه نخست سال 97، 41550 ریال لحاظ شده است.

 تراز تجاری محصولات کشاورزی فصل بهار

میزان واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در این مدت 4722 هزار تن با ارزش 2538 میلیون دلار بوده که به ترتیب از نظر وزن 56.4 درصد و از نظر ارزش 22.6 درصد کل واردات کشور را شامل می‌شود. میزان ارزش واردات 11.4 درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل و 19.6 درصد کمتر از سال 95 و 7.2 درصد کمتر از میانگین سال‌های برنامه پنجم توسعه بوده است.

مطابق آمارها، اقلام عمده وارداتی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی شامل ذرت به ارزش 442 میلیون دلار و سهم ارزشی 17.4 درصد، دانه سویا 373 میلیون دلار و سهم ارزشی 14.7 درصد، برنج به ارزش 375 میلیون دلار و سهم ارزشی 14.8 درصد، روغن نباتی به ارزش 191 میلیون دلار و سهم ارزشی 7.5 درصد، گوشت قرمز به ارزش 174 میلیون دلار و سهم ارزشی 6.9 درصد، انواع میوه به ارزش 147 میلیون دلار و سهم ارزشی 5.8 درصد، جو به ارزش 135 میلیون دلار و سهم ارزشی 5.3 درصد و کنجاله دانه‌های روغنی به ارزش 113 میلیون دلار و سهم ارزشی 4.5 درصد از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذای بوده که در مجموع حدود 77 درصد ارزش واردات بخش کشاورزی را شامل می‌شوند. متوسط قیمت هرتن کالاهای وارداتی این بخش در فصل بهار 97، برابر 537 دلار است، که در مقایسه با متوسط قیمت هرتن کالاهای وارداتی کل کشور (1344 دلار) 60درصد کمتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی وارداتی 39740 ریال لحاظ گردیده است.

داده‌های آماری این تحلیل نیز نشان می‌دهد، کشورهای عمده طرف معامله از نظر ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی از آنها به ترتیب شامل «هند 337، سویس 343، امارات متحده عربی 178، انگلستان 169، برزیل 141، هلند 88، پاکستان 81، فدراسیون روسیه 79، ترکیه 73، آلمان 38، مالزی 37 و چین 37 میلیون دلار» بوده که سهم ارزشی هر یک از کشورهای فوق الذکر از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده که حدود 63 درصد کل ارزش واردات کشورمان را به خود اختصاص داده‌اند.

براساس نتایج به دست آمده، محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در سه ماه نخست سال 1397، برابر منفی 955 میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 39 درصد بهبود یافته است (ارزش صادرات 22.2 درصد افزایش و ارزش واردات 11.4 درصد کاهش داشته است) و در بین سال‌های 90 الی 96 بعد از سال 95 که منفی 695 میلیون دلار بوده، کمترین میزان کسری تجاری را به خود اختصاص داده است. همچنین میزان بارندگی طی 9 ماهه گذشته (1/7/96 الی 31/3/97) 166.7 میلی‌متر بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 26.3 درصد کاهش و در مقایسه با بلندمدت (49 ساله) نیز 29.7 درصد کاهش داشته است.