گروه تشکل‌ها
حدود ۸۰ هزار واحد صنعتی در کشور وجود دارد که ۹۰ درصد این واحدها را صنایع کوچک تشکیل می‌دهند. این در شرایطی است که به گفته مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی، از این میزان ۳۰ درصد از واحدهای صنایع کوچک تعطیل و تنها حدود ۶۵ درصد فعال هستند. از این رو، با توجه به نامگذاری سال 97 به حمایت از کالای ایرانی، صنایع کوچک برای تحقق این شعار جایگاه ویژه‌یی دارند؛ چراکه بخش عظیمی از صنایع کشور را تشکیل می‌دهند. به همین منظور قرار است که دولت از اول اردیبهشت ماه سال جاری مشوق‌های واحدهای صنعتی کوچک را پرداخت کند. واگذاری زمین در اقساط 48 ماهه برای واحدهای تولیدی و حتی در بخش خدمات برای استارت‌آپ‌هایی که دارای ایده‌یی در این زمینه هستند، را می‌توان از جمله مشوق‌های دولت برای ترغیب تولیدکنندگان برای ورود به عرصه تولید نام برد. اما درعین حال بنابه اظهارات برخی فعالان اقتصادی، تولیدات داخلی توان رقابت در عرصه جهانی را ندارند، که دلیل این امر را می‌توان ناشی از سه مشکل اصلی «قوانینی مانند مالیات بر ارزش افزوده، تامین اجتماعی و سود بالای بانکی» عنوان کرد که در تقابل با تولید قرار دارند.
آنچه از دلایل نامگذاری امسال برمی‌آید آن است که حمایت از تولید ملی و کالای داخلی در قالب برنامه‌یی کوتاه‌مدت و زود گذر خلاصه نشود بلکه انتظار می‌رود به عنوان راهبرد و چشم‌اندازی بلندمدت در دستور کار قرار گیرد. از این رو، از دولت انتظار می‌رود به عنوان حامی تولید ملی، برای تحقق این چشم‌انداز برنامه‌یی ویژه داشته باشد. در این برنامه حمایت از تولید ملی و کالای ایرانی نباید تنها برای تحقق شعار سال باشد؛ لازمه این استراتژی تعریف توسعه اقتصادی با تکیه بر مدل توسعه درون‌زا است که اقتصاد مقاومتی و حمایت از تولید کالای ایرانی برجسته‌ترین ویژگی آن به شمار می‌رود.
وضعیت کوچک‌ها به روایت نجفی
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه شعار امسال باید در اولویت کاری قرار گیرد، افزود: به علت اینکه بخش بزرگی از صنایع ما کوچک است باید نوسازی، بازسازی، استارت‌آپ‌ها و صنایع کوچک روستایی و شهرک‌های صنعتی و ایجاد مشوق‌هایی در حوزه صادرات صنایع کوچک را در برنامه کاری خود قرار دهیم.
صادق نجفی همچنین با بیان اینکه وقتی واحدهای صنعتی تعطیل یا نیمه‌فعال هستند نشان‌دهنده این است که درست حرکت نمی‌کنیم، گفت: مشکل عمده این واحدهای صنعتی زنجیره‌های تامین منابع است که اگر به آنها برسد بخش عظیمی از مشکلات آنها حل می‌شود. او با اشاره به اینکه دولت از اول اردیبهشت ماه شروع به پرداخت مشوق به واحدهای صنعتی خواهد کرد، گفت: مشوق‌هایی از جمله واگذاری زمین در اقساط 48 ماهه برای واحدهای تولیدی و حتی در بخش خدمات برای استارت‌آپ‌هایی که دارای ایده‌یی در این زمینه هستند در نظر گرفته شده است.
این مقام دولتی همچنین در یک گفت‌وگوی خبری با بیان اینکه برنامه دولت برای نوسازی، بازسازی، استارت‌آپ‌ها و فعال کردن نواحی روستاها و شهرک‌های صنعتی است، گفت: برای اینکه مشکل معیشت مردم حل شود باید اختلافاتی که در بین دستگاه‌های مختلف دولتی، اتاق اصناف، بازرگانی وجود دارد حل شود.
نجفی با بیان اینکه از 80 هزار واحد صنعتی 90 درصد آنها صنایع کوچک‌اند، گفت: از این مقدار 65 درصد فعالیت می‌کنند و 30 درصد از صنایع کوچک تعطیل است.
مدیرعامل سازمان صنایع کوچک وشهرک‌های صنعتی با تاکید بر اینکه باید تلاش کنیم مشکل معیشت و اشتغال مردم را حل کنیم، ادامه داد: مسوولان، کارآفرینان و بقیه دست‌اندرکاران اقتصادی و تولیدی نباید در مقابل هم قرار بگیریم بلکه باید هم افزایی و از توان هم استفاده کنیم.
او با بیان اینکه اگر فناوری، بازار و بانک‌های کشورمان درست بود، شرایط ما اینگونه نمی‌شد، گفت: کلینیک‌هایی در راستای حل این مشکل ایجاد شده که از ماه آینده در همه استان‌های کشور مستقر می‌شوند و مانند طبیب عمل خواهند کرد.
مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی کشور تصریح کرد: اگر بتوانیم زنجیره‌های تولید و تامین را حل کنیم بسیاری از مشکلات ما در حوزه صادرات، حل خواهد شد.
نجفی با بیان اینکه اقداماتی را برای نوسازی فناوری آغاز کردیم، گفت: برنامه منسجمی را با معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری آغاز کردیم تا بتوانیم از تسهیلات صندوق شکوفایی و از امکانات صنایع کوچک استفاده کنیم.
او افزود: هر کسی در اجرای طرح‌های فناورانه و استارت‌آپ‌ها در شهرک‌های صنعتی، زمین بخواهد در اقساط 48 ماهه و بیشتر، این کار را انجام خواهیم داد و 30 درصد مشوق می‌دهیم نه فقط در حوزه تولید بلکه در حوزه خدمات و الکترونیک. بنابه اظهارات نجفی، این طرح‌ها را از ابتدای اردیبهشت ماه سال جاری، اجرایی خواهیم کرد.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اینکه مهارت و کارآموزی یکی از حلقه‌های مفقوده صنعت به شمار می‌رود، گفت: پول، مشکل اصلی و نخست صنایع ما نیست بلکه موضوع اصلی ما مدیریت، بهره‌وری، استراتژی و بازار است. او در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه صنایع بسیار کمی دارای فناوری مناسب هستند، افزود: باید فناوری‌های مورد نیاز صنایع، شناسایی و تامین شود.
نجفی با اشاره به اینکه 7 درصد از معوقه‌های بانکی متعلق به صنایع کوچک است، گفت: باید شرایط را آماده کنیم که تولید ما بتواند رقابتی در شأن مردم و کشورمان باشد. به گفته او، وزارتخانه در بوجه سال 97 در این زمینه مشوق‌های بسیار خوبی را برای پایین آوردن هزینه‌های تولید و صادرات در نظر گرفته است.
مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی کشور، گفت: برای نخستین‌بار 1300 میلیارد تومان دربودجه سال 97 برای مشوق‌های صادراتی در نظر گرفته شده است.
نجفی ادامه داد: صندوق‌های ضمانتی و حمایتی مانند صندوق ضمانت صادرات و صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری‌های کوچک را حمایت می‌کنیم تا ریسک تولیدکنندگان و صادرکنندگان را کاهش دهیم.
مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی کشور همچنین عنوان کرد که پورتال اطلاعاتی خوبی را آماده کردیم که به زودی رونمایی می‌شود و در این پورتال اطلاعات تولیدکنندگان در اختیار کارآفرینان و بازاریان قرار می‌گیرد.
نجفی درباره ارتباط دانشگاه و صنعت هم گفت: از دانشگاهیان دعوت می‌کنم در طرح کلینیک‌های اقتصادی که نوعی ارتباط میان دولت، صنعت و دانشگاه است شرکت کنند تا از توانمندی‌های آن استفاده کنیم.
۳ مشکل عمده تولید
اما در مقابل، رییس کمیسیون تسهیل کسب و کار اتاق بازرگانی، با اشاره به اینکه شعال امسال به درستی انتخاب شده است در بیان علت رقابتی نبودن برخی کالاهای، «قوانینی مانند مالیات بر ارزش افزوده، تامین اجتماعی و سود بالای بانکی» را در جهت مقابله با تولید دانست.
محمدرضا نجفی‌منش افزود: سودهای تسهیلات بانکی در بیشتر کشورها حدود 3 درصد است در حالی که در کشور ما بیش از 18 درصد است و این موضوع قدرت رقابت کالاهای تولید داخلی را از بین می‌برد.
رییس کمیسیون تسهیل کسب و کار اتاق بازرگانی تهران همچنین عنوان کرد که خوشبختانه مجلس به نواقص قانونی توجه و اتاق بازرگانی هم نظرات خود را اعلام کرده و امیدواریم با توجه به شعار امسال، این قوانین دست و پاگیر اصلاح شود.
این فعال اقتصادی همچنین تصریح کرد: که چنانچه تولید در مقیاس بالا به صورت گسترده انجام شود قیمت تمام شده کالا کاهش می‌یابد و ما باید به این سمت برویم و همچنین باید از فناوری‌های پیشرفته استفاده کنیم. نجفی‌منش گفت: بنا به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت امسال 32 هزار میلیارد تومان برای نوسازی صنایع اختصاص خواهد یافت. همچنین بنابه اظهارات رییس کمیسیون تسهیل کسب و کار اتاق بازرگانی تهران، حاشیه سود در صنایع کوچک و متوسط بین 5 تا 15 درصد است. نجفی منش با اشاره به اینکه صنعت و دانشگاه اعتقادی به هم ندارند، گفت: رسانه‌ها باید توانمندی‌های کارآفرینان و تولیدکنندگان برتر را نشان دهند. از سوی دیگر استادیار اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف هم با حضور در این برنامه تلویزیونی با بیان اینکه بهبود فضای کسب و کار به تولید داخلی کمک می‌کند، گفت: توسعه رقابت، مقررات‌زدایی و نبود رانت و تسهیل تجارت، تولید در مقیاس مناسب و توسعه صادرات از جمله راهکارهای بهبود فضای کسب و کار است و باید بتوانیم به بازارهای بین‌المللی دست یابیم.
سید فرشاد فاطمی ادامه داد: باید دیپلماسی اقتصادی به کمک ما بیاید و بازارهای بین‌المللی را برای ما باز کند.
به گفته او، ارتقای فناوری نیاز به سرمایه‌گذاری دارد اما باید مراقب بود رانت خواری نباشد و بنگاه‌ها فقط در پی دریافت تسهیلات ارزان‌قیمت نباشند و سعی کنند از تسهیلات به درستی استفاده کنند و بهره وری را ارتقا دهند. فاطمی افزود: باید نرخ ارز به گونه‌یی باشد که فضای اقتصادی کشور را مرتب دچار شوک نکند. او در بخش دیگری از سخنان خود گفت: باید به فارغ‌التحصیلان دانشگاهی اعتماد کنیم و به آنها فرصت دهیم تا توانمندی‌های خود را نشان دهند.
