گروه بورس
معاملات ثانویه صندوق سرمایه‌گذاری لوتوس پارسیان به‌عنوان نخستین صندوق کالایی بازار سرمایه در حالی از روز گذشته در بورس کالای ایران آغاز شد که هر واحد این صندوق در نخستین روز معاملاتی خود، با بازدهی مثبت بیش از ۳درصدی همراه شد. با آغاز معاملات ثانویه صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس در روز گذشته هر واحد آن در بالاترین سطح خود به قیمت ۱۰هزار و ۳۰۴ ریال مورد معامله قرار گرفت. در جریان معاملات روز گذشته نماد «طلا» در 80 نوبت مورد داد و ستد قرار گرفت تا حجم معاملات این صندوق در نخستین روز خود به 114 هزار و 903 واحد به ارزش 118 میلیون و 296 هزار تومان برسد. در نهایت معاملات نماد «طلا» در بورس کالا با قیمت پایانی 10 هزار و 295 ریال ثبت شد.
به گزارش «تعادل»، به‌طور کلی صندوق کالایی قابل معامله (ETC) یکی از ابزارهای مالی نوین هستند که به سرمایهگذاران این امکان را می‌دهد به جای خرید و نگهداری کالای مورد نظر و تحمل هزینه‌های حمل و نقل، انبارداری و خسارت‌های احتمالی آن، اوراق این صندوق‌ها را خریداری کنند. با خرید این اوراق، سرمایه‌گذار در عین داشتن مالکیت کالای مورد نظر و بهره بردن از نوسانات قیمت آن، مسوولیت نگهداری از آن کالا را برعهده ندارد.
به عبارت دیگر، این صندوق‌ها بخش قابل‌ملاحظه‌یی از وجوه گردآوری شده خود را به سرمایه‌گذاری در گواهی سپرده کالایی خاص اختصاص می‌دهند و علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در آن کالای خاص اقدام به خرید واحدهای این صندوق‌ها می‌کنند. از طرف دیگر با توجه به اینکه خود صندوق نیز روی خرید فیزیکی سکه طلا سرمایه‌گذاری نمی‌کند و در عوض گواهی سپرده سکه طلا را خریداری می‌کند، بسیاری از ریسک‌های مرتبط با خرید و نگهداری سکه طلا متوجه صندوق نخواهد بود.
سرمایه‌گذاری مطمئن در بازار طلا
با توجه به این مساله، کسانی که قصد سرمایه‌گذاری در بازار سکه طلا را دارند به راحتی می‌توانند با خرید واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری با پشتوانه طلا در عین داشتن بازدهی مشابه سکه طلا هیچ‌گونه هزینه‌یی از قبیل حمل‌ونقل، نگهداری، بیمه و خسارت‌های احتمالی نپردازند. همچنین واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی دقیقا همانند سهام در بورس معامله شده و فرآیند تسویه آن نیز مانند سایر اوراق صورت می‌گیرد؛ در این بین از آنجا که این اوراق بازارگردانی می‌شوند، از نقدشوندگی بالایی نیز برخوردارند.
نخستین صندوق کالایی دنیا در سال 2004 در بورس لندن راه‌اندازی شد. کالای پایه این صندوق فلز گرانبهای طلا بود. پس از راه‌اندازی این صندوق، صندوق‌های کالایی با طیف وسیعی از انواع کالا شروع به کار کردند. حوزه‌های اصلی فعالیت صندوق‌های کالایی شامل محصولات کشاورزی، فلزات صنعتی، حامل‌های انرژی و فلزات گرانبهاست. در ایران نیز علاوه بر صندوق سرمایه‌گذاری با پشتوانه طلا، صندوق سرمایه‌گذاری زعفران و همچنین صندوق سرمایه‌گذاری سایر محصولات کشاورزی در شرف تاسیس هستند و به زودی شاهد فعالیت آنها در بورس کالای ایران خواهیم بود.
مشخصات صندوق طلا
پذیرهنویسی این صندوق که از تاریخ ۲۰ تا ۲۴ خرداد امسال آغاز شد، با استقبال چشمگیر سرمایهگذاران مواجه شد؛ به‌طوری که در 5 روز پذیرهنویسی این صندوق بیش از ۱۵ میلیارد و ۷۹۸ میلیون تومان از واحدهای این صندوق (به ارزش هر واحد هزار تومان) توسط سرمایهگذاران خریداری شد که با احتساب یک‌میلیارد تومان آورده اولیه موسسان، در مجموع بیش از ۱۶ میلیارد و ۷۹۸ میلیارد تومان سرمایه در صندوق جذب شد. از آنجا که صندوق پشتوانه طلای لوتوس از نوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس کالا (ETC) است، خرید و فروش واحدهای این صندوق از طریق سیستم معاملات آنلاین کارگزاری‌ها نیز قابل انجام است و خالص ارزش دارایی‌های (NAV) آن هر دو دقیقه یک‌بار براساس ارزش دارایی صندوق به‌روز رسانی می‌شود.
تامین سرمایه لوتوس پارسیان مدیر و بازارگردان این صندوق بوده و فعالیت صندوق تحت نظارت حسابرس، متولی و سازمان بورس و اوراق بهادار انجام می‌شود. مدیریت صندوق به صورت فعال (Active) صورت خواهد گرفت و دارایی آن گواهی سپرده سکه طلا و اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلاست.
صندوق با پشتوانه طلا امکان پیروی از بازده قیمت سکه طلا را فراهم می‌آورد و واحدهای سرمایه‌گذاری آن در بورس کالای ایران قابل معامله است. فعالیت اصلی این صندوق سرمایه‌گذاری در گواهی سپرده سکه طلا بوده که به‌عنوان دارایی پایه صندوق درنظر گرفته شده است، بنابراین عملکرد صندوق، به عملکرد سکه طلا بستگی دارد. هر چند بخش عمده منابع صندوق، صرف خرید گواهی سپرده سکه طلا می‌شود ولی بخشی از منابع صندوق طلا در بازار مشتقه سکه طلای بورس کالا از جمله معاملات آتی و قراردادهای اختیار معامله سکه طلا نیز سرمایه‌گذاری خواهد شد. با توجه به اینکه معاملات گواهی سپرده سکه طلا نیز در بورس کالا انجام می‌شود، لذا سرمایه‌گذاری صندوق تماما روی اوراق بهادار مبتنی بر کالا خواهد بود.
در همین ارتباط یک کارشناس بازارهای کالایی به «تعادل» گفت: در این صندوق افرادی حرفه‌یی و آشنا به مسائل اقتصادی و آگاه از عوامل تاثیرگذار بر نوسانات قیمت جهانی و داخلی طلا، در معاملات گواهی سپرده سکه طلا، بازار آتی سکه و آپشن سکه سرمایه‌گذاری می‌کنند و هدف آنها ایجاد یک پرتفوی با بازده خوب است. امیرمسعود پرور تصریح کرد: این در حالی است که اگر سرمایهگذاران خود بخواهند در بازارهای مرتبط با سکه یعنی آتی، آپشن و گواهی سپرده وارد شوند باید زمان زیادی صرف این موضوع کنند و در کنار آن باید از روند نوسانات قیمتی پارامترهای مهم همچون دلار و اونس جهانی اطلاع داشته باشند. بر این اساس صندوق سرمایه‌گذاری برای کسانی که زمان لازم و اطلاعات کافی را در اختیار ندارند بهترین گزینه سرمایه‌گذاری در بازار طلا به‌شمار می‌رود.
پرور با بیان اینکه صندوق طلا می‌تواند ترکیبی از موقعیت‌های بازار نقد و مشتقه را اتخاذ کند که همیشه در سود باشد، افزود: درواقع کارکرد اصلی صندوق طلا زنده نگه داشتن بازار معاملات سکه است، بر این اساس یکی از بازارهایی که عمده سرمایه صندوق در آن صرف می‌شود گواهی سپرده سکه است و با راه‌اندازی آن به‌طور قطع تعداد سکه‌های پذیرش شده در انبار مورد تایید بورس کالا به‌عنوان گواهی سپرده کالایی افزایش قابل‌ملاحظه‌یی خواهد یافت. هر چند صندوق در بازارهای آتی و آپشن نیز سرمایه‌گذاری خواهد کرد اما از آنجا که میزان ریسک این دو ابزار بالاتر از گواهی سپرده کالایی است بیشتر منابع صندوق در گواهی سپرده طلا سرمایه‌گذاری شده است تا سرمایه‌های خریداران واحدهای صندوق درمعرض ریسک کمتری قرار گیرد. به گفته این کارشناس بورس کالا نقدشوندگی بالای این صندوق به واسطه کالایی که سرمایه‌گذاری روی آن انجام می‌شود یکی دیگر از مزیت‌های این صندوق است.
پرور در ادامه با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در این صندوق با پوشش ریسک همراه است، افزود: علاوه بر این استفاده از فرصت‌های آربیتراژی توسط گردانندگان صندوق می‌تواند به کسب سود بالاتر از میزان تورم منجر شود؛ یعنی در شرایطی که بازار طلا دچار رکود نباشد، صندوق می‌تواند علاوه بر پوشش ریسک‌های اقتصادی و حفظ ارزش دارایی، به سودآوری نیز برسد.
مدیر کالایی کارگزاری فولاد مبنا در پایان با تاکدی بر اینکه توسعه ابزارهایی همچون صندوق‌های کالایی برای محصولات مختلف از فلزات گرفته تا محصولات کشاورزی امکان‌پذیر است، تصریح کرد: چنین ابزارهایی به توسعه بازارهای کالایی کمک بسزایی خواهد کرد اما به شرطی می‌توان این ابزار را برای کالاهای گوناگون تعریف کرد که بتوان با استفاده از ابزارهای مناسب کشف قیمت آن را انجام داد تا پیش‌بینی برای قیمت آینده آن بر اساس معیارهای صحیح باشد.
مزایای صندوق از زبان مدیرعامل بورس کالا
روز گذشته معاملات ثانویه صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس با حضور حامد سلطانی‌نژاد مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران، علی تیموری شندی مدیرعامل شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان و جمعی از مدیران ارشد دو مجموعه آغاز شد. در جریان آغاز معاملات ثانویه صندوق سرمایه‌گذاری طلای لوتوس که در نماد طلا آغاز شد، مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران به مزایای ورود صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی به حوزه طلا پرداخت و گفت: پوشش اثرات تورمی یکی از مهم‌ترین کارکردهای این صندوق است و همه فعالانی که دنبال پوشش ریسک‌های ناشی از تورم هستند، می‌توانند از این صندوق برای ورود به بازار طلا و سرمایه‌گذاری در آن استفاده کنند.
سلطانی‌نژاد دومین کارکرد این صندوق را در نقدشوندگی بالای آن دانست و برقراری امکان معاملات آنلاین توسط شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان به عنوان مدیر و بازارگردان را از دیگر مزیت آن برشمرد. وی افزود: امنیت بالا نیز نکته حایزاهمیت دیگری است که سرمایهگذاران حوزه طلا به آن توجه ویژه‌یی دارند، چراکه در این روش نوین سرمایه‌گذاری در اوراق امکان دزدیده شدن دارایی یا جعل آن وجود ندارد و تشکیل صندوق کالایی راهبردی است که به امنیت سرمایه‌گذاری کمک می‌کند؛ این در حالی است که در سرمایه‌گذاری مستقیم این مشکلات امنیتی مطرح است.
به گفته سلطانی‌نژاد توثیق واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلا در بورس کالا برای تعهدات و وام‌های بانکی نیز از دیگر کاربردهای آن است. وی به معافیت مالیاتی سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها به‌عنوان یک نکته مهم مورد توجه سرمایهگذاران طلا اشاره کرد و گفت: با راه‌اندازی این صندوق و آغاز معاملات ثانویه آن تمام قطعات پازل سرمایه‌گذاری در حوزه طلا در بورس کالا تکمیل شد تا پس از راه‌اندازی معاملات فیوچرز طلا در سال ۸۷ و نیز عرضه گواهی سپرده طلا در سال ۹۴، این صندوق‌ها در حوزه طلا به ابزارهای موجود در بازار سرمایه اضافه شده و یک بازار مدرن برای پوشش ریسک به پشتوانه طلا شکل گیرد.
مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران به فعالیت و استقبال قابل‌توجه سرمایهگذاران حقیقی از این صندوق اشاره کرد و گفت: در پذیرهنویسی اولیه سرمایهگذاران حقیقی اقبال بالایی از نخستین صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلا از خود نشان دادند؛ به‌طوری که حدود ۴۱درصد از سرمایهگذاران این صندوق در مرحله پذیرهنویسی اولیه، حقیقی‌ها بودند و در جریان حجم معاملات نخستین روز از معاملات ثانویه آن نیز شاهد حضور و مشارکت ۱۳درصدی حقیقی‌ها هستیم. وی اضافه کرد: این امر برای توسعه این ابزار بسیار نویدبخش بوده و نشان می‌دهد اقبال خوبی در بین سرمایهگذاران حقیقی در بازار وجود داشته و بر ظرفیت‌های بالای بورس کالای ایران برای توسعه این ابزار تاکید دارد.
سلطانی‌نژاد به حجم سرمایه جذب شده به این صندوق در زمان پذیرهنویسی اشاره و اظهار کرد: ارزش واحدهای پذیرهنویسی شده در پذیرهنویسی اولیه با احتساب آورده سرمایهگذاران ممتاز بیش از ۱۶میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان بوده که تا ۱۰۰میلیارد تومان نیز قابلیت افزایش دارد. وی راه‌اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی را عاملی مهم در تحول و رونق در بازار کالایی دانست و تاکید کرد: همانطور که صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بازار سهام به رونق و تحول در بورس اوراق بهادار منجر شد، به‌طور قطع راه‌اندازی صندوق‌های با پشتوانه کالا نیز می‌تواند تحول و رونق در اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس کالا را به همراه داشته باشد. ضمن اینکه این ابزار شرایط آن را فراهم می‌کند تا سرمایهگذاران در بازه‌های زمانی مختلف امکان سرمایه‌گذاری و پوشش ریسک خود را داشته باشند و حضور آنها تنها محدود به زمان افزایش نوسانات قیمتی نباشد.
