گواهی سپرده در بورس انرژی
فارس| علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی با اشاره به طرح جدید شرکت ملی نفت برای انتشار گواهی سپرده نفت گفت: انتشار گواهی سپرده کالایی حامل‌های انرژی با هدف توسعه بازار است و طرح فعلی با طرح دولت قبل برای فروش اوراق سلف نفتی به کلی تفاوت دارد. نقوی با اعلام این خبر اظهار داشت: شرکت ملی نفت در دوره جدید رویکردی مبتنی بر افزایش شفافیت و توسعه بازار از طریق سازوکارهای بورس انرژی را در دستور کار خود قرار داده و در همین راستا کارگروهی تشکیل شده است که پیشنهاد انتشار گواهی سپرده حامل‌های انرژی توسط شرکت ملی نفت با همکاری بورس انرژی ایران در دستور کار قرار گرفت. وی گفت: همچنین جلسات کارشناسی متعددی جهت بررسی ابعاد مختلف این ابزار جدید با ذینفعان مختلف تشکیل شده و ادامه دارد. جزییات طرح فعلی وزارت نفت هنوز نهایی نشده است و به محض تایید و تصویب اطلاع‌رسانی خواهد شد. نقوی افزود: آنچه درباره تشابه این طرح با طرح گشایش نفتی مطرح می‌شود به هیچ‌وجه درست نیست و طرح فعلی برای انتشار گواهی سپرده حامل‌های انرژی اساساً با مدل اوراق سلف نفتی تفاوت دارد. وی گفت: طبق دستورالعمل‌های بازار سرمایه، گواهی سپرده کالایی صرفاً منجر به تحویل فیزیکی خواهد شد و تسویه نقدی ندارد. همچنین در این طرح با توجه به فروش قطعی دارایی پایه، تعهداتی برای دولت در آینده ایجاد نمی‌شود و ابزار جبران کسری بودجه نیز به حساب نمی‌آید. به گفته وی گواهی سپرده کالایی حامل‌های انرژی یک شیوه جدید برای فروش نفت و فرآورده‌های نفتی است، در عین حال طبقه جدیدی از دارایی‌های مالی را برای سرمایه‌گذاری به وجود می‌آورد. معاملات ابزارهای پرریسکی مانند گواهی سپرده حامل‌های انرژی توسط فعالان همان حوزه که با ریسک‌های کالا آشنا هستند و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای انجام می‌شود.
دو نهاد در صف عرضه املاک خود در بورس کالا هستند
باشگاه خبرنگاران| سرپرست مدیریت مطالعات اقتصادی و امور بین‌الملل بورس‌کالا گفت: عرضه املاک شهرداری تهران در بورس کالا تقریبا به مرحله نهایی رسیده و مذاکرات با سازمان خصوصی‌سازی، دفتر مدیریت اموال دولتی وزارت اقتصاد، بانک‌ها و سازمان اموال تملیکی در خصوص عرضه املاک مازادشان در بورس کالا در جریان است. محمد مخبر، معاون اول رییس‌جمهور ۲۵ مهر ۱۴۰۰ در نامه‌ای دستگاه‌ها را برای عرضه املاکشان در بورس کالا ملزم کرد. در رابطه با عرضه املاک در بورس کالا معین محمدی پور سرپرست مدیریت مطالعات اقتصادی و امور بین‌الملل بورس‌کالای ایران علاوه بر ارایه آمار نکاتی را مطرح کردند. بورس کالای ایران از سال ۹۹ زیرساخت‌های فنی، بستر معاملاتی و سامانه‌های مورد نیاز در حوزه عرضه اموال غیرمنقول را فراهم کرده و از ابتدای مرداد همان سال نهاد‌هایی همچون شرکت مادرتخصصی شهر‌های جدید (زیرمجموعه وزارت راه و شهرسازی)، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح و بانک اقتصاد نوین عرضه املاک انجام دادند؛ برخی دیگر از نهاد‌ها مانند شهرداری تهران و بانک ملت در حال طی کردن فرآیند پذیرش و عرضه املاک خود هستند. اما عرضه آنها هنوز به سرانجام نرسیده است. از جمله سازمان‌هایی که مستندات خود را به منظور پذیرش املاک ارسال کرده و در فرآیند‌های ابتدایی متوقف شدند می‌توان به سازمان خصوصی‌سازی اشاره کرد، همچنین رایزنی‌هایی با دفتر مدیریت اموال دولتی وزارت اقتصاد نیز صورت گرفته، اما هنوز تصمیمات نهایی از سوی آنها جهت معرفی اموال گرفته نشده است.
آیا در مدت اخیر عرضه‌ای وجود داشته است؟
همانطور که گفته شد عرضه املاک تاکنون اندک بوده است، از چهار مورد عرضه انجام گرفته در این مدت سه مورد فروش انجام شده و یک مورد مشتری نداشته است. هرچند بسیاری از نهاد‌ها در مذاکرات ابراز تمایل می‌کنند، اما در ادامه و در فرآیند داخلی خود موانعی را اعلام می‌کنند یا چندان پیگیر پذیرش و عرضه نیستند. شهرداری تهران نیز که اخیرا از این بازار استقبال کرده با برطرف شدن برخی موانع حقوقی شناسایی شده پیشبینی می‌شود در آینده نزدیک پذیرش و عرضه خود را آغاز کند.
زمزمه‌هایی از مقاومت بانک‌ها
برای عرضه نکردن املاک در بورس کالا چقدر صحت دارد؟
طی دو سال گذشته رایزنی‌های متعدد با بانک‌ها انجام گرفته و با آگاهی از دغدغه نظام بانکی، بورس کالا برای تسهیل زیرساخت حقوقی و اطمینان خاطر آنها مصوبه‌ای از بانک مرکزی در تیر ۱۴۰۰ در خصوص مجاز بودن امکان بهره‌گیری بانک‌ها از بستر بورس کالا برای فروش اموال مازاد اخذ کرده است. پس از آن مجددا جلسات متعددی با بانک‌ها برگزار شد و در خصوص فرآیند‌ها مکاتباتی انجام گرفت و تلاش شد ابهامات برای آنها شفاف شود. بانک‌هایی نظیر بانک ملت، سپه، صادرات، بانک شهر، کشاورزی و ملی بررسی‌هایی انجام دادند و همکاری‌های لازم به منظور عرضه املاک آنها انجام شده است. برخی تحت عنوان تغییرات و جابه‌جایی مدیریتی، برخی نیز تحت عنوان عدم تمایل یا تایید در دپارتمان‌های داخلی کار را متوقف کرده‌اند و در برخی دیگر، فرآیند‌ها به آهستگی در جریان است و با توجه به فرآیند‌های بروکراتیک مربوط به ابلاغ بخش‌نامه‌های داخلی مورد نیاز در بانک‌ها، پذیرش و عرضه املاک گفته شد با وقفه‌های زمانی طولانی‌مدت مواجه شده است.
عرضه املاک در بورس کالا به چه شکل و در کدام بخش انجام می‌شود؟
عرضه املاک در بورس کالا تحت عنوان تابلوی املاک و مستغلات و ذیل دستورالعمل بازار فرعی بورس کالای ایران انجام شده و حراج به روش یک جا صورت می‌گیرد، به این معنا که خریدار هر ملک عرضه‌شده می‌تواند نهایتا یک نفر باشد و سفارش خرید ثبت شده بر تابلو معادل با ارزش کل ملک است.
املاک پذیرش شده باید چه شروطی داشته باشند؟
اموال غیرمنقول به منظور پذیرش و عرضه در بورس کالا باید مشاع نبوده و دارای سند رسمی یا تک برگ مالکیت باشند و مال مورد عرضه متنازع فیه (محل دعوی) نباشد و در تصرف مالک باشد یا اجاره‌نامه رسمی داشته باشد.
