بازار سرمایه روز خونینی را پشت سر گذاشت؛ افت بیش از ۳۴ هزار واحدی شاخص کل، دماسنج بازار سرمایه را در سطح یک میلیون و ۴۴۶ هزار واحدی قرار داد تا سرخ‌ترین روز بورس در سال ۱۴۰۱ رقم بخورد.
بورس در سال جدید روزهای خوبی را پشت سر گذاشته و کام سهامداران را شیرین کرده بود، اما نزدیکی شاخص کل به سطح حساس یک میلیون و ۴۸۰ هزار موجب اصلاح در کلیت بازار شد.
این سطح برای شاخص کل سطح بسیار مهمی به حساب می‌آمد که پیش از نیز کارشناسان بازار سرمایه از کار سخت بورس برای عبور از مقاومت ذکر شده خبر می‌دادند. در نهایت، رسیدن شاخص کل به نزدیکی‌های این سطح، فشار فروش در بازار را طی معاملات دوشنبه با افزایش قابل توجهی مواجه کرد.
از طرفی دیگر، انتشار خبر وضع مالیات بسیار سنگین بر صادرات فولاد کشور در بعد از ظهر دوشنبه، به اصلاح بازار دامن زد. بر اساس تحلیل‌ها، قانون جدید مبنی بر اخذ عوارض ۱۷ درصدی، شرکت‌های فولادی را با فشار و چه بسا ضررهایی مواجه خواهد کرد. طبیعی است که منافع سهامداران نیز در گرو منافع شرکت است.
انتشار اخبار فشار به شرکت، کاهش سود و شاید احتمال ضرردهی شرکت می‌تواند هر نمادی را در بازار سرمایه با مشکل مواجه کند. در این راستا، از همان بعد از ظهر دوشنبه، جو منفی بازارِ سه‌شنبه کاملا قابل پیش‌بینی بود.
کارشناسان بازار سرمایه پیش‌بینی می‌کردند که معاملات روز سه‌شنبه تحت تاثیر خبر مربوط به اخذ مالیات بسیار سنگین از صادرات فولاد کشور قرار بگیرد و در گروه فلزات اساسی، فشار فروش حکم‌فرما باشد.
با این حال، مساله‌ای که شاید کمتر کسی فکر می‌کرد، ثبت منفی‌ترین روز بورس در سال ۱۴۰۱ بود؛ در معاملات دیروز، نمادهای گروه خودرویی برای قرارگیری در صف فروش از کل بازار سبقت گرفته و در همان دقایق نخست به صف فروش نشستند.
با وجود تمامی مسائل، اکثر سهامداران نمادهای خودرو و خساپا را به عنوان لیدرهای بازار سرمایه قبول دارند. بورس در این مدت کاملاً لیدرمحور بوده و حال آن با خودرو و خساپا خوب می‌شود.
در تمامی این ماه‌ها، کمتر روزی بوده که معاملات گروه خودرویی و در رأس آنها خودرو و خساپا تاثیری بر عرضه و تقاضا در کلیت بازار نداشته باشد.
دیروز با وجود تمامی اخبار منفی، بازار سرمایه آغاز سرخی داشت، اما اکثر سهام بازار متعادل بودند و با افت دو، سه درصدی معاملات خود را آغاز کردند، اما زمانی که نمادهای خودرو و خساپا به عنوان لیدرهای بازار در همان دقایق نخست به صف فروش نشستند، جو منفی به کلیت بازار سرایت کرد و سرخی‌ها را افزایش داد.
علی‌رغم تلاش‌های صورت گرفته برای جمع‌آوری صف فروش سهام شرکت ایران خودرو، صف فروش سنگین سهام شرکت سایپا به قول بورسی‌ها اجازه نفس کشیدن را به نمادهای دیگر نداد. در نهایت، صف فروش چند صد میلونی خساپا کار خودش را کرد و موجب ایجاد صف فروش سنگین در خودرو شد.
پس از خودرو و خساپا، این‌بار نوبت نمادهای بانکی بود که در ادامه راه، راهی صف فروش شوند. وبصادر، وبملت و وتجارت به عنوان سه نماد بانکی بزرگ در بازار سرمایه راهی صف فروش شدند.
صف فروش سنگین خودرویی‌ها و بانکی‌ها در حالی بود که نمادهای فولادی و فلزات اساسی که خبرهای منفی از آنها منتشر شده بود، متعادل معامله می‌شدند و چه بسا اگر جو منفی ایجاد شده در بازار به خاطر صف فروش سنگین خودرویی‌ها ایجاد نمی‌شد، آنها هم راهی صف فروش نمی‌شدند.
در نیمه دوم بازار، تقریبا همه سهام شاخص ساز دارای صف فروش سنگین بودند؛ به‌طوری که ۷۸ درصد سهام بازار معادل 529 نماد، معاملات خود را در محدوده‌های منفی به اتمام رساندند و تنها 22 درصد نمادها سبزپوش بودند. در پایان بازار همچنین تعداد صفوف فروش به 398 نماد رسید.
شرایط رقم خورده در معاملات دیروز، باعث شد که سهامداران نسبت به آینده بازار نگران باشند و سوالاتی در ذهن آنها پیرامون مدت زمان اصلاح بورس به وجود بیاید.
اصلاح تا کجا ادامه دارد؟
فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه درباره زمان اصلاح بورس، می‌گوید: در حال حاضر توجیهی برای اصلاح وجود ندارد، اما نوسان در تصمیمات و ابلاغیه‌های ناهماهنگ به سود و ضرر صنایع و شرکت‌ها منجر می‌شود.
وی با اشاره به افت بازار سرمایه، خاطرنشان می‌کند: با توجه به عقب ماندگی بورس نسبت به سایر بازارها و عملکرد سود و زیان اغلب شرکت‌ها و صنایع، در حال حاضر مشکل خاصی برای بازار وجود ندارد. مواردی مانند نرخ ابلاغیه‌ای که اخیراً پیرامون وضع مالیات از صادرات و تعرفه فولاد مواد فولادی، پتروشیمی و امثال آن صادر شد، بیشتر آزاردهنده‌تر است.
آقابزرگی همچنین یادآور می‌شود: احتمال رشد شارپی وجود ندارد، اما با فرض ثابت بودن شرایط کنونی، حداقل انتظار بازدهی حدود ۴۰ درصدی در سال ۱۴۰۱ دور از ذهن نیست. در کل، بازار سرمایه مشکلی ندارد و تنها هفت درصد از بازدهی روزهای قبل پس گرفته شده و مشکل خاصی در این خصوص وجود ندارد.
مجلس چه می‌گوید؟
محمدرضا پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز آینده بورس را برای سال ۱۴۰۱ مورد امیدوارکننده دانست و گفت: براساس پیش‌بینی‌های انجام شده به نظر می‌رسد که شاخص بورس متناسب با تغییرات منطقه‌ای، مسائل مربوط به برجام، اقدامات انجام شده در حوزه داخلی و آغاز اقدامات توانمند‌سازی درونی اقتصاد ایران در دولت سیزدهم و نیز با توجه به افت شدید قیمت سهام شرکت‌ها در سال ۱۴۰۰ بتواند روندی مثبت را در پیش بگیرد؛ بنابراین با توجه به ارزیابی چنین مسائلی روند آینده بازار سرمایه امیدوارکننده است.
وی ادامه داد: سال گذشته پیش بینی‌ها در خصوص روند معاملات بورس، مطابق با روند فعلی بازار بود، زیرا بر اساس برآوردها قیمت سهام شرکت‌ها در ایران در پایان سال ۱۴۰۰ به حداقل‌ترین نرخ ممکن رسید. اکنون پیش‌بینی ما این است که روند بهاری بازار سهام پایدار بوده و افزایش قیمت سهام شرکت‌ها ادامه‌دار خواهد بود.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی به عوامل تاثیرگذار در روند ریزشی شاخص بورس در سال گذشته اشاره کرد و افزود: این اتفاق ناشی از صعود بی‌رویه‌ای بود که بازار از مدت‌ها قبل در پیش گرفته بود و قیمت سهام شرکت‌ها رشد غافلگیر‌کننده‌ای را تجربه کردند.
بورس امروز چه می‌شود؟
بر اساس پیش‌بینی‌های کارشناسان، با توجه به وضعیت سهام در روز سه‌شنبه و شرایط یک‌دست سرخ در بازار سرمایه، در ابتدای معاملات امروز فشار فروش در بازار ادامه‌دار خواهد بود و چه بسا صفوف فروش سنگین در جریان معاملات اول وقت روز چهارشنبه ادامه‌دار باشد.
یکی از مشکلات بورس در این روزها، مشکل در سیستم‌های معاملاتی برخی از کارگزاری‌ها است که در برخی از مواقع و روزهای حساس بازار گریبان‌گیر سهامداران می‌شود. عدم نمایش به روز اطلاعات مربوط به نمادها و عدم ارسال به موقع سفارش‌های خرید و فروش بخشی از مشکلات کارگزاری‌ها است که به تنهایی به یک ریسک سیستماتیک برای بازار سرمایه تبدیل شده است.
در صورتی که در معاملات روز چهارشنبه چنین مشکلاتی به وجود نیاید، شاید بتوان نسبت به بهبود وضعیت بازار در نیمه دوم امیدوار بود. در صورتی که امروز هم اتفاق خاصی در بازار رخ ندهد، سهامداران امیدوارند که هفته آینده وضعیت بهتری برای بورس رقم بخورد.
ایمان رییسی، کارشناس بازار سرمایه درباره وضعیت بورس می‌گوید: دیروز به واسط خبری که از بخشنامه وزارت صمت مبنی بر وضع عوارض صادراتی بر صنایع فولادی منتشر شد، فشار عرضه در بازار اتفاق افتاد که بیشتر از اثر تحلیلی سود شرکت‌ها، از جو روانی به وجود آمده ناشی می‌شد.
وی ادامه می‌دهد: البته سرمایه‌گذار حق دارد در جایی سرمایه‌گذاری کند که امنیت داشته باشد و هر روز نگران بخشنامه و دستورالعمل جدیدی نباشد که به هر حال امیدواریم این موضوع ختم به خیر شود
این کارشناس بازار سرمایه درباره آینده بورس، عنوان می‌کند: پیش‌بینی می‌شود جو معاملات دیروز برای امزوز هم ادامه یابد. در جریان معاملات روز گذشته حقوقی‌ها تنها نظاره‌گر بودند و نشان دادند که از اصلاح قیمت‌ها چندان بدشان نمی‌آید، اما کلیت بازار نشان از ارزنده بودن بازار دارد.
رییسی ادامه می‌دهد: به نظر نمی‌رسد بعد از ریزش ۵۰ درصدی که از مرداد ۹۹ آغاز شد، برای شرایط کنونی از کلمه دیگری به جز اصلاح استفاده کرد. مخصوصاً برای صنعت فلزات اساسی، ریزشی در کار نخواهد بود و منتظر بررسی اخبار پیرامون این صنعت و شفاف‌سازی‌های شرکت‌ها خواهیم بود.
با کنار هم قرار دادن تمامی این تفسیرها می‌توان نتیجه گرفت که بازار سرمایه در سال جاری به عنوان یک بازار مولد می‌تواند سود معقولی را نصیب سهامداران کند.
فقط کافی است سهامداران حقیقی و حقوقی از معاملات هیجانی خودداری کرده و دید سهامداری به بورس داشته باشند.
