اغلب خریداران اوراق دولتی صندوق‌های با درآمد ثابت هستند
ندا بشیری، مدیر ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران با تاکید بر اینکه نوسانات بازار سهام و اوراق دولت رابطه علت و معلولی ندارند، گفت: دولت به منظور تامین مالی، در کنار اسناد خزانه اسلامی از ظرفیت سایر اوراق بهادار مبتنی بر بدهی مانند اوراق مرابحه عام نیز استفاده می‌کند و در حالی که برخی ادعا می‌کنند فروش اوراق دولتی منجر به افت بازار سهام طی چند ماه اخیر شد اما این گزاره درستی نیست.بشیری با تاکید بر اینکه بانک‌ها و صندوق‌های با درآمد ثابت عمده اوراق را خریداری می‌کنند، اظهار کرد: بخش زیادی از این اوراق توسط بانک‌ها خریداری شده و منابعی بوده که وارد بازار سهام نمی‌شده است. وی افزود: بخش دیگر اوراق هم توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت خریداری شده و از ابتدا نیز اکثر منابع جمع‌آوری‌شده صندوق‌های با درآمد ثابت مطابق امیدنامه آن باید به همین نوع سرمایه‌گذاری اختصاص یابد.به گفته بشیری، اوراق دولتی بازارگردان ندارد و چندان نقدشونده هم نیست، بنابراین عمده سرمایه‌گذاران خرد برای خرید این اوراق اقدام نکرد و تمایلی برای ورود به معاملات آن را ندارند.وی در ادامه سپرده بانکی و نرخی که صندوق‌های با درآمد ثابت پرداخت می‌کنند را با هم مقایسه کرد و گفت: نرخ سود صندوق‌های با درآمد ثابت، جذاب‌تر است از این رو افراد زیادی از سمت بازار پول به سمت این صندوق‌ها جذب می‌شوند. وی همچنین یادآور شد که با توجه به اینکه آمار معاملات سهام پایین است، آمار اوراق بیشتر نمایان می‌شود و افزود: در خرداد و تیرماه سال جاری نیز که شاخص به‌شدت در حال افزایش بود، انتشار اوراق اراد شروع شده بود و باید در نظر گرفت که مسیر جریانات نقدی مربوط به اوراق از سهام جداست و به‌طور کلی پولی که مربوط به اوراق است و صرف خرید اوراق می‌شود، ماهیت و مورد مصرف آن با پولی که داخل بازار و سمت سهام است، متفاوت است. بشیری با اشاره به اینکه منفی شدن بازار می‌تواند باعث شود که اقبال به سمت اوراق بیشتر شود، تاکید کرد: البته نباید فراموش کرد که این اوراق، مورد معامله سرمایه‌گذاران حقیقی قرار نگرفته و عمده ورود منابع به این اوراق از طریق صندوق‌های با درآمد ثابت و بانک‌هاست. این مسوول در پایان یادآور شد که برای تمامی سلایق با میزان ریسک‌پذیری متنوع در بازار سرمایه ابزارها و بازارهای مختلف وجود دارد؛ در داخل بازار سرمایه تسهیلاتی فراهم شده است که افراد ریسک‌گریز هم بتوانند از آن استفاده کنند و نرخ آن از بازار پول هم بیشتر است که همان صندوق‌های با درآمد ثابت هستند.
بررسی ریسک شش ماهه ابتدای سال جاری
گروه آمار و تحلیل ریسک سازمان بورس و اوراق بهادار در گزارشی به بررسی و ارزیابی سنجه‌های ریسک با نگاه به ریسک بازار و سیستمی در مقطع شش ماهه نخست سال ۱۳۹۹ پرداخته است. بر اساس این گزارش، از نگاه ریسک سیستمی، شاخص ترکیبی سیستمی (CISS) که ترکیبی از شاخص‌های نوسانات پنج بازار پول، سهام، نفت، ارز و واسطه گرهای مالی است مورد ارزیابی قرار گرفته است، مطابق با این شاخص، ریسک سیستمی کل اقتصاد کشور در دوره شش از ابتدای سال ۱۳۹۹ روند صعودی داشته است. با توجه به بررسی اثر بازارهای مختلف بر شاخص ترکیبی بیان شده است که طی سه ماه نخست سال ۱۳۹۹ بازارهای سهام، ارز و نفت نقش فزاینده در افزایش شاخص فوق داشته و بازارهای پول و واسطه‌های مالی نقش خنثی داشته‌اند اما از سه ماه دوم سال ۱۳۹۹، افزایش شاخص پولی (در راستای افرایش نرخ بین بانکی) و ارز باعث افزایش سطح ریسک سیستمی شده است. همچنین بررسی ریسک سیستمی در سطح صنایع (زیان مورد انتظار مولفه‌ای - CES) نشان می‌دهد صنعت محصولات شیمیایی بیشترین مقادیر نسبی ریسک سیستمی را در بین صنایع مختلف داشته و در رتبه‌های بعدی صنایع فلزات اساسی و فراورده‌های نفتی قرار دارند. از نگاه ریسک بازار، شاخص‌های نوسان استاندارد (SD)، میانگین متحرک موزون نمایی (EWMA)، ارزش در معرض خطر (VaR)، زیان مورد انتظار (ES) مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند و طبق این سنجه‌ها، از ابتدای سال ۱۳۹۹، ریسک بازار در سطح هشدار قرار داشته است و نشان‌دهنده ریسک بالای بازار در انتهای شهریور ماه داشته است. در بررسی ریسک نقدشوندگی بازار سهام بر اساس شاخص ترکیبی نقدشوندگی برای کل بازار در بازه زمانی یکساله منتهی به پایان شهریورماه ۱۳۹۹، نقدشوندگی بازار سهام از ابتدای بازه زمانی مورد بررسی تا اواسط مردادماه ۱۳۹۹ روند صعودی داشته و از نیمه مردادماه یعنی نقطه اوج بازار، نقدشوندگی بازار سهام کاهش چشمگیر داشته است.
بازار مثبت در بهار ۱۴۰۰
مصطفی صفاری، کارشناس بازارسرمایه در گفت‌وگو با سنا اظهار داشت: ۲۹ اسفند سود شرکت‌ها مشخص می‌شود و غالبا هم سودها دو تا سه برابر سال گذشته بوده است. بنابراین بعد از مشخص شدن سود، بازار مانند درختی خواهد بود که به ثمردهی رسیده و آماده میوه چینی است. به گفته مدیرعامل سبدگردان سرمایه ایرانیان، صنایع «صادرات محور» و شرکت‌های «سودمحور» در این میان از وضعیت مناسب‌تری برخوردارند .صفاری همچنین با اشاره به طرح عرضه اوراق اختیار فروش تبعی حامی ۱۴۰۱ که از امروز اجرایی شد، اظهار داشت: این طرح در آرامش بخشی به سهامداران جزء که سرمایه‌ای کمتر از ۱۰ میلیون تومان دارند و تعداد آنها به حدود ۴ میلیون نفر می‌رسد، اثربخش ارزیابی می‌شود. این کارشناس بازار سرمایه افزود: طرح حامی در نگهداری سهام و عدم فروش آن موفق عمل می‌کند و از نگاه من بازار نیز بیش از ۲۵ درصد در این دو ماه رشد می‌کند و در این صورت این طرح هزینه‌ای هم در بر نخواهد داشت .
