رقیه ندایی|
وضعیت بورس تهران درسال جاری یکی از عجیب‌ترین تجربه‌های بورس‌اولی‌ها و حتی بورس‌بازان قدیمی بوده است. از ابتدای سال 1399 تا میانه ماه مرداد بازارسهام در صدر توجه سرمایه‌گذاران و تمامی ارکان جامعه بود. ارزش دادوستدها هر روز رکورد جدیدی بر جای می‌گذاشت و سودای کسب سود، افراد غیرحرفه‌ای بسیاری را وارد این بازار کرد. با این حال در ادامه بورس وارد مسیر نزولی شد و یک اصلاح طولانی مدت را به سهامداران تحمیل کرد. اصلاحی که هنوز هم به نظر می‌رسد پایان نیافته است و باعث شده اغلب سهامداران نسبت به این بازار بی‌اعتماد و کم اعتماد شوند.
این روند سقوط شاخص و قیمت سهام به قدری فرسایشی شده که سهامداران از بهبود روند معاملات دلسرد شده‌اند. بسیاری با زیان عمده و حتی زیان بر روی سرمایه از بازار خارج شده و برخی در انتظار بازگشت قیمت‌ها حداقل به سطوح قیمت خرید خود و به اصطلاح سربه‌سر شدن زیان هستند.
یکی از عوامل مهم که بر روی بورس تاثیر می‌گذارد عوامل بنیادی است. از روزهای نخست سال جاری کلیت بازار در یک روند صعودی حرکت می‌کرد. سهام صرف نظر از شرایط بنیادی همه مسیر کم و بیش یکسانی را تجربه می‌کردند. سهامداران نیز بی‌توجه به اینکه شرکت زیان‌ده است یا سودده، در صفوف خرید قرار می‌گرفتند و کلیت تحلیل در بازار زیر سوال رفته بود.
البته بخشی از این بازدهی به دلیل انتظارات تورمی طبیعتا چندان غیرمنطقی نبود اما رفتار توده‌‌وار مشاهده شده در برخی سهام‌ها در طول تاریخ معاملات بورس کمتر تجربه شده بود. صف‌های خرید طولانی برای یک نماد در حالی که خریداران نیز از منطق خاصی برای قرار گرفتن در این سطوح پیروی نمی‌کردند، نشان‌دهنده این موضوع است. هر سهامداری که به‌طور مستقیم وارد بورس می‌شود باید تا حد قابل قبولی از شرایط بنیادی و سودسازی شرکت‌ها آگاهی داشته باشد. نه اینکه صرف دنبال کردن جریان پول سرنوشت سرمایه آنها را در دست بگیرد. سهام بنیادی راه خود را در بازار نزولی باز هم پیدا می‌کند، زمان کسب بازدهی از سهام غیربنیادی اما نزدیک نخواهد بود.
به‌طور کل سال جاری، یک سال عجیب و جدید برای سهامداران کهنه کار و تازه کار بود، حتی بسیاری از مسوولان از این وضعیت تعجب کرده بودند. پیمان حدادی، کارشناس بازارسرمایه درگفت‌وگو با «تعادل» به بررسی عوامل مختلف در بازارسرمایه پرداخت.
پیمان حدادی، کارشناس بازارسرمایه در گفت‌وگو با «تعادل» با اشاره به مصوبه‌های جدید سازمان بورس می‌گوید: به‌طور کلی یک یا دو مصوبه نمی‌تواند وضعیت بازار را تغییر دهد و باعث منفی یا مثبت شدن کلیت بازار شود اما می‌تواند بر روی تابلوی معاملاتی و معاملات تاثیر مثبت داشته باشد و بخشی از روند بورس را تشکیل دهد. بخشی از روند بازار متعلق به عوامل بنیادی و بخش دیگر را نیز عوامل خارج از بازار همانند نرخ بهره و امثال آن تشخیص می‌دهند.
این تحلیلگر بازارسهام ادامه می‌دهد: نمی‌توان به‌طورعام سال 1400 را پیش بینی کرد چراکه؛ ابهامات سیاسی و اقتصادی عمده‌ای وجود دارد و تغییر هریک از این موارد می‌تواند بر روی تصمیمات فعالین بازار تاثیر بگذارد. ولی تا خردادماه این مصوبات سازمان بورس می‌تواند در جهت ترقی بازار کمک شایانی کند. برخی از مصوبات همانند؛ دامنه نوسان نامتقارن و خرید صندوق‌های با درآمد ثابت بودند اما؛ بازنگری دستورالعمل‌های بازارگردانی نیز می‌تواند کمک شایانی به نقدشوندگی و کم شدن صف‌های فروش در بازار کند.
در کنار تمامی این موارد در اوایل سال آینده ریسک‌پذیری بازار بیشتر خواهد بود، چشم‌انداز مثبت شدن بورس پیش از انتخابات می‌تواند دست به دست هم دهد تا بازاری متعادل داشته باشیم.
حدادی درخصوص نرخ دلار نیز اظهار می‌کند: بعید است که در ماه‌های ابتدایی سال آتی ریزش نرخ دلار را داشته باشیم و این موضوع برای برخی از سهام بازار کف قیمتی ایجاد می‌کند. همچنین اگر افزایش نرخ‌های جهانی و بورس کالا ادامه‌دار باشد می‌توان افزایش تقاضا را در برخی از نمادها مشاهده کرد. در مجموع طی سه ماهه نخست سال آینده؛ بورس یک رشد معقول و متعادل خواهد داشت و می‌توان یک بهار مثبت برای بازار متصور بود.
این کارشناس بازارسرمایه با اشاره به اینکه دور از انتظار است که تا پایان دولت فعلی مذاکره‌ای رخ دهد می‌گوید: بعید می‌دانم پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری مذاکره، تفاهم، لغو تحریم یا امثال این موارد رخ دهد. اما اگر این اتفاق رخ دهد اول باید دید که کدام یک از تحریم‌ها لغو می‌شود. آیا تحریم‌های پیش افتاده لغو می‌شود یا تمامی تحریم ها؟
تاثیر مذاکرات یا لغو تحریم‌ها متفاوت است اما اگر اتقاق مثبت سیاسی رخ دهد برای بورس خوب خواهد بود. زیرا ارزش اقتصادی دلار دربین نرخ 23 الی 25 هزارتومان است که باتوجه به انتظارات تورمی، کاهش قیمتی نخواهیم داشت و دوم؛ لغو تحریم‌ها می‌تواند به بسیاری از صنایع از جمله؛ صنایع بانکی، بیمه‌ای، خودرویی وحمل‌و نقلی کمک کند و شاید آن زمان نقدینگی بازار از گروه‌های دلارمحور و صادراتی محور به سمت وسوی این گروه از صنایع یعنی صنایع خدماتی محور چرخش پیدا کند اما؛ به‌طور کلی اتفاقات مثبت سیاسی باعث ریزش بورس نخواهد شد.
حدادی درخصوص عرضه دو باشگاه استقلال و پرسپولیس نیز در بورس توضیح داد: چندین و چندسال است که این موضوع عرضه سرخابی‌ها در بازار اعلام می‌شود و برای عرضه یک شرکتی اول باید صورت‌های مالی مشخص شود و این شرکت برمبنای این دوصورت ارزش‌گذاری می‌شودو یا برمنبای درآمد و دارایی ارزش‌گذاری می‌شود.
این دو باشگاه یعنی استقلال و پرسپولیس زیان ده هستندو درآمدی ندارند و اگر هم مبنا را دارایی قرار دهیم این دو باشگاه داریی هم ندارند و نهایت دارایی این دو باشگاه به یک ساختمان باشگاه و زمین فوتبال داشته باشیم. پس تا یکی از این دو مقوله یعنی درآمدزایی و نوع دارایی‌هایشان شفاف نشود بعید می‌دانم این دو باشگاه به مرحله پذیرش برسد.
