جعفر جمالی، معاون حقوقی سازمان بورس در خصوص اینکه چه فعالیت‌های بورسی در فضای مجازی قانونی و چه فعالیت‌هایی غیرقانونی تلقی می‌شود به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: اصولا فضای مجازی با فضای واقعی تفاوتی ندارد و همان هنجارشکنی‌هایی که در فضای واقعی خلاف مقررات و تخلف و جرم است در فضای مجازی نیز همین منطق را دارا است.وی افزود: فعالیت‌های قانونی بازار سرمایه اگر مستلزم دریافت مجوز باشند به شخص مجوز تعلق می‌گیرد زیرا قانون بازار، فعالیت غیرقانونی را جرم اعلام می‌کند. پس اگر شخصی بدون اخذ مجوز در فضای مجازی، خدمات مالی یا اموری که در صلاحیت نهادهای مالی است انجام دهد، ممنوع و جرم است.ایرادی که فضای مجازی دارد این است که عده‌ای در آن فعالیت‌های مستلزم مجوز از جمله ادعای سبدگردانی، پروژه کردن سهام، ارایه خدمات مالی، معامله با اطلاعات نهانی (اطلاعات نهانی را برای کانال vip درز می‌دهند)، تبانی بر سهمی در جهت افزایش عرضه و کاهش قیمت یا افزایش تقاضای کاذب و قیمت سهم انجام می‌دهند. این موارد در بازار اوراق بهادار و قوانین جاری هنجار شکنی و اگر در فضای مجازی نیز صورت گیرد تخلف است.
سیگنال‌فروشی افراد بی‌اطلاع از بورس!
معاون حقوقی سازمان بورس اضافه کرد: یکی از گرفتاری‌های امروز این است خیلی از افرادی که صاحب کانال‌ها هستند، صلاحیت عرفی این اظهارنظر را ندارند چه برسد به تخصص و بعضا تعدادی از آنان حتی بلوغ شرعی نیز ندارند. همین طور در فضای مجازی یک عده در خارج هستند که برخی از این افراد برای برهم زدن نظم اقتصادی، سیگنال را می‌فرستند. قصد ساماندهی برای تشکیل تشریفات نیست و با حداکثر آسان‌گیری برای حداقل‌های کیفی که عرفا عقل سلیم و جامعه بپذیرد که با این فرد می‌توان مشورت کرد.جمالی درخصوص اینکه انتخاب کارشناس برای دادن مجوز در حد آیین‌نامه‌های سازمان بورس است؟ توضیح داد: چون قانون، مشاوران حقوقی را تعریف کرده، حتما مرکزی که شأن قانون‌گذاری دارد باید اجازه فعالیت حقوقی بدهد البته قانون اوراق بهادار ظرافت‌هایی دارد مثلا در این قانون کارشناس ارزیاب تعریف شده اما کارشناس ارزیاب این نگرانی را دارد که مثل کارشناس دادگستری است و یک شم سخت‌گیرانه حرفه‌ای می‌خواهد بنابراین در انتخاب کارشناس ارزیاب آسان‌گیری نداریم.
ادعای شاخص ۸ میلیونی بورس!
وی ادامه داد: مثلا شخصی ادعا داشت شاخص به ۸ میلیون واحد خواهد رسید. بنابراین برخی از این افراد با ارایه اعداد و ارقام عجیب که بعضا به دلیل غیر متعارف بودن، مخاطب دارد یا از طرفی برخی دیگر سیگنال را با کد و رمز در اختیار مردم می‌گذاشتند که مجرمانه است.گاهی کانال‌هایvip تشکیل و از مردم پول دریافت می‌کردند که این یک نوع اقدام بزهکارانه بود.وی افزود: اجتماع و تبانی برای پروژه کردن سهام انجام می‌دهندیعنی عرضه کاذب برای سهم در جهت ریزش ایجاد می‌کنند و بعضا دیده شده فردی که سیگنال فروش می‌دهد در کف خریدار است و گاهی نیز در جهت خرید سیگنال می‌دهند و به دلیل تعداد زیاد افراد عضو در آن کانال تقاضای کاذب ایجاد می‌شود و می‌تواند خریدار را دچار اشتباه کند و این افراد که سیگنال می‌دهند در زمان مورد نظر سهم را می‌فروشند.
تقسیم‌بندی فعالیت‌های فضای مجازی
معاون حقوقی سازمان بورس در رابطه به تقسیم‌بندی فعالیت‌های فضای مجازی در حوزه بازار سرمایه توضیح داد: یک عده افرادی هستند که عرصه اصلی فعالیت آنها خبررسانی است و ۳۰ -۴۰ درصد از فعالیت اظهارنظر نیز هست. افرادی هستند که در کانال به آموزش افراد می‌پردازند. افرادی هستند که به نقد تحلیل می‌پردازند و در راستای سازمان سرمایه مقررات سازمان را نقد می‌کنند که مورد استقبال سازمان نیز قرار می‌گیرد. کسانی که سهمی را پروژه می‌کنندیا دارای اطلاعات نهانی هستند و اطلاعات را زودتر از اینکه بقیه بفهمند، بفروشند و هویت آنها قابل احراز نیست. کسانی که ظاهر گمراه‌کننده از سهم برای مردم ایجاد کنند.
دستکاری رسانه‌ای بازار
جمالی افزود: حتی تعدادی از مسائل کمتر توجه شده، دستکاری رسانه‌ای بازار است مثلا چنین اتفاقی قرار است بیفتد شاخص این میزان افت می‌کند و باعث ایجاد نگرانی در مردم شوند این به‌شدت زیرنظر است. مسوولانی که هیچ ارتباط شغلی با بازار سرمایه ندارند برای اظهارنظر در راستای بازار سرمایه باید خیلی محتاط باشند زیرا از این زاویه بازار سرمایه دچار آزردگی است. در ایران کمتر به مسوولیت مدنی یا مسوولیت‌های ناشی از تصمیمات موثر برای سرمایه مردم در بازار سرمایه و اظهارنظرها پرداخته می‌شود و برای آینده درخواست می‌شود کسانی که با اظهارنظر موجب اقوای به فروش یا خرید یا تاثیر بر روی قیمت‌ها می‌شود، پاسخگو باشند.معاون حقوقی سازمان بورس افزود: تاکنون ۲۰ پرونده محکومیت که اشخاص متعددی نیز درگیر بودند، رسیدگی شده و بقیه نیز در حال پیگیری است. همین طور در خصوص یکی از افراد، قاضی حکم به انتشار حکم فرد در سامانه بورس داده است. فضای مجازی یک واقعیت و یک فرصت برای بازار سرمایه است بنابراین به فضای مجازی در جهت برخورد بر نیامده بلکه در جهت معرفی فعالیت‌های مجاز در فضای مجازی پرداخته و با مصادیق مجرمانه و تخلف و کلاه‌برداری مقابله می‌شود. تعداد بسیار زیادی کانال بورسی در فضای مجازی وجود دارد ولی بیشتر از صد هزار کانال که مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهند، نیستند و کانال‌ها با استفاده از امکانات فنی دستگاه‌ها، گزارشات مردم و نهادهای نظارتی دایما رصد می‌شوند.
