گروه بورس| بازار سرمایه که طی چهار روز متوالی گذشته پرقدرت در مسیر صعودی می‌تاخت و رشد بیش از ۱۱درصدی را ثبت کرده بود، دیروز شاهد موجی از شناسایی سود و توقف در مسیر صعودی بود. نوسان نرخ دلار نیز مزید بر علت شد تا سرمایه‌ای هزارمیلیارد تومانی در صفوف فروشی که حالا محدودیت افت ۲ درصدی دارند، قفل شود. تغییر دامنه نوسان و تبدیل دامنه نوسان به دامنه نوسان نامتقارن موجب شد بورس در نخستین روز هفته روند صعودی به صورت هیجانی داشته باشد و پس از آن به حالت عادی و اغلب نزولی خود باز گردد. اگر وضعیت بازار را بررسی کنیم با یک رشد سه درصدی در روز شنبه مواجه می‌شویم و پس از آن روز یکشنبه رشد کمتر از یک درصد و درنهایت روز دوشنبه دماسنج به حالت اصلاحی و نزولی درآمد. بورس تهران روز گذشته با ضعف تقاضا و افزایش صف‌های فروش در معاملات سهام مواجه شد و نقدینگی بسیار عظیمی . در این روز افت نوسان نرخ دلار و فعال شدن موجی از شناسایی سود از سوی سهامدارانی که عمدتا دیدی کوتاه‌مدت برای سرمایه‌گذاری در پیش گرفته‌اند به تغییر مسیر قیمت‌ها انجامید. همچنین ترس از گرفتار شدن در تله دامنه نوسان منفی ۲ درصدی بر فشار فروش‌ها افزود و بازگشت مجدد بازار به روند صعودی را در هاله‌ای از ابهام قرار داد. آیا ترمز صعود بورس کشیده شده است؟ این سوالی است که بیشتر فعالان بازار سرمایه در پایان معاملات روز گذشته از خود پرسیدند. دلیل این پرسش چیزی نبود جز مشاهده یک الگوی آشنا که در ماه‌های اخیر به کرات در معاملات بورس تکرار شده و تقریبا هر بار که روی داده سهامداران خرد را هم از بازار فراری داده است. این رویداد چیزی نیست جز ضعف جدی شاخص کل بورس در افزایش قیمت‌ها که پس از روزهای با افزایش سنگین قیمت اتفاق می‌افتد.
ترس بیشتر در بورس
«تعادل» در گزارش‌های پیشین خود به بررسی دامنه نوسان پرداخت و دامنه نوسان فرسایشی کردن صف‌های خرید و فروش و بیش واکنشی را در بازار سهام پدید می‌سازد. آنگونه که به نظر می‌رسد، علی رغم افزایش امیدواری به بهبود وضعیت بازار سهام با افزایش دامنه نوسان مثبت به ۶ درصد این احتمال نیز وجود دارد که کاهش امکان افت قیمت حتی با وجود آمادگی بنیادی شرکت‌ها برای صعود بازار را با ریسک نقدشوندگی مواجه کند. حقیقت امر این است که با اعمال دامنه نوسان منفی ۲ درصدی آنچه که بر خطر بروز هیجان فروش در شرایط فعلی می‌افزاید، ترس از افتادن قیمت‌ها در سراشیبی ۲ درصدی فروش است که بدون شک هر فشار خریدی را با فرسایش مواجه می‌کند. همین مساله می‌تواند بازارگردان‌ها را مجاب کند تا سهام تحت حمایت خود را بفروشند؛ چرا که دادن سهام به صف‌های خرید باعث می‌شود اولا در هنگام افت قیمت‌ها آمادگی بیشتری برای مقابله با فشار فروش داشته باشند و هم در شرایط فعلی اگر برآیند عرضه و تقاضا به افت قیمت منجر شد خود سهام کمتری داشته باشند.
به جز دامنه نوسان یکی از مهم‌ترین مواردی که باعث شد سهامداران نسبت به بازار ترس داشته باشند کاهش امیدها به مذاکرات برجام میان دوکشور بود. این عامل و افزایش نرخ دلار موجبات ترس را برای سهامداران پدید آورد و برخی از سهامداران از ترس افزایش تحریم‌ها و نوسان عمده نرخ دلار سهام خود را در بازار سهام به فروش رساندند و درنهایت سرمایه خود را از این بازار خارج و وارد بازار همانند ارز کنند. بسیاری از سهامداران بر نظرند که بازار ارز خصوصا دلار امنیت بالاتری نسبت به بورس دارد، هر مقام و مسوولی در آن دخالت نمی‌کند. اما در اصل اینگونه نیست و امنیت بورس در مقایسه با سایر بازارهای مالی بسیار بالاتر است و ممکن است بازار ارزی در یک روز سقوط بسیارعمده را تجربه کند و ماه‌ها زمان نیاز باشد تا این بازار بازگردد ولی در بورس می‌توان با انتظار و هیجان زیان و سود سهام خود را تغییر داد.
فرش قرمز بورس
معاملات روز دوشنبه بیش از ۶ میلیارد و ۹۶۸ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۷۶ هزار و ۹۰۲ میلیارد ریال داد و ستد شد. همچنین شاخص کل (هم وزن) با ۱۲۳ واحد افزایش به ۴۳۷ هزار و ۲۲۵ واحد و شاخص قیمت (هم وزن) با ۸۰ واحد رشد به ۲۸۵ هزار و ۹۳۷ واحد رسیدند. شاخص بازار اول چهار هزار و ۷۷۱ واحد و شاخص بازار دوم ۱۶ هزار و ۷۸۴ واحد کاهش داشت. علاوه بر این در بین تمامی نمادها، «نماد ملی صنایع مس ایران» با یک هزار و ۵۰۸ واحد، «پالایش نفت بندرعباس» با ۸۳۶ واحد، «فولاد خراسان» با ۲۰۶ واحد، «گروه دارویی برکت» با ۱۶۱ واحد، «بورس کالای ایران» با ۹۱ واحد، «سرمایه‌گذاری البرز» با ۷۰ واحد، «آسمان پرداخت پرشین» با ۶۳ واحد و «پارس سویچ» با ۶۲ واحد بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص کل داشتند. برپایه این گزارش روز گذشته نماد «شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی» با ۹۰۵ واحد، «فولاد مبارکه اصفهان» با ۵۷۸ واحد، «صنایع پتروشیمی خلیج فار س» با ۵۷۷ واحد، «معدنی و صنعتی چادرملو» با ۴۶۰ واحد، «شرکت سرمایه‌گذاری غدیر» با ۴۱۶ واحد، «نفت و گاز پتروشیمی تامین» با ۳۸۹ واحد، «بانک ملت» با ۳۶۴ واحد، «گسترش نفت و گاز پارسیان» با ۳۴۶ واحد، «ایران خودرو» با ۳۰۳ واحد، «گروه مپنا» با ۲۹۱ واحد و «فولاد خوزستان» با ۲۷۶ واحد با تاثیر منفی بر شاخص همراه بودند. «ملی صنایع مس ایران»، «سایپا»، «پالایش نفت اصفهان»، «گروه دارویی برکت»، «پالایش نفت بندرعباس»، «فولاد مبارکه اصفهان» و «شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی» درگروه نمادهای پربیننده قرار داشتند.
آخرین وضعیت شاخص فرابورس
شاخص فرابورس نیز بیش از ۸۴ واحد کاهش داشت و روی کانال ۱۷ هزار و ۷۳۱ واحد ثابت ماند. همچنین در این بازار یک میلیارد و ۷۲۹ هزار برگه سهم به ارزش ۱۷۳ هزار و ۶۱۹ میلیارد ریال داد و ستد شد. روز مذکور نمادهای «تولید برق عسلویه مپنا»، «زغال سنگ پرورده طبس»، «سنگ آهن گهرزمین»، «بیمه سامان»، «سیمان ساوه»، «پالایش نفت لاوان»، «زرین معدن آسیا»، «شهرسازی و خانه سازی باغمیشه»، «معدنی کیمیایی زنجان گستران»، «شیر پاستوریزه پگاه فارس»، «سرمایه‌گذاری توسعه گوهران امید»، «ریل پرداز سیر»، «کشتیرانی دریای خزر» و «داروسازی کاسپین تامین» با تاثیر مثبت بر شاخص این بازار همراه بودند. همچنین گروه «بیمه پاسارگاد»، «پلیمر آریا ساسول»، «پتروشیمی زاگرس»، «سرمایه‌گذاری صبا تامین»، «سهامی ذوب آهن اصفهان»، «فولاد هرمزگان جنوب»، «پتروشیمی تندگویان»، «گروه سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی»، «گروه توسعه مالی مهر آیندگان»، «پتروشیمی مارون»، «بیمه تجارت نو» و «تولید نیروی برق دماوند» تاثیر منفی بر شاخص این بازار را داشتند.
چه عواملی موجبات نوسان بازارسهام را فراهم کرد؟
مجتبی شهبازی، مدیر معاملات کارگزاری بانک پاسارگاد با اشاره به عوامل موثر بر نوسانات اخیر بازارسرمایه، می‌گوید: اقتصاد کشور در شرایطی به سر می‌برد که ابهامات و چالش‌های بسیاری پیش روی فعالان آن قرار دارد. مشخص‌نبودن نرخ برابری دلار در آینده، کسری بودجه، قیمت‌گذاری محصولات مختلف، همچنین قابل پیش‌بینی نبودن برنامه اقتصادی دولت برای سال آینده (با توجه به اینکه از عمر دولت هم چند ماهی بیشتر نمانده است) تنها برخی از این موارد هستند. اگر به این فضای پرابهام، چالش‌های سیاسی مختلف بین‌المللی پیش‌روی ایران را نیز اضافه کنید، می‌توان درک کرد که چرا بازار سرمایه با این نوسانات و هیجانات شدید روبرو شده است.
با تحلیل و تحقیق خرید و فروش کنید
وی توضیح می‌دهد: بعد از اصلاح شاخص و ریزش شدید آن طی ماه‌های اخیر شاهد جبران بخشی از ریزش در این بازار بودیم؛ ولی با توجه به شرایط کنونی و ضعف تقاضا در بازار به خصوص در نمادهای بزرگ و اصلی، باز هم شاهد فروش‌هایی در بازارسرمایه بودیم. از طرفی دیگر، با نزدیک‌شدن به ماه‌های پایانی و نیاز بیشتر حقوقی‌ها به تامین نقدینگی با فشار در عرضه‌ها رو به رو هستیم، اما شرایط با توجه به تصمیمات اخیر شورای عالی بورس تغییرات خوبی داشته است و انتظار می‌رود که بازار متعادلی را شاهد باشیم. در نظر داشته باشید که بازار بدون توجه به تحلیل بنیادی سهام و ارزشمندی سهام وقتی با فشار فروش در نماد اصلی هر صنعت روبرو می‌شود، بقیه نمادهای آن صنعت هم به سمت صف فروش متمایل می‌شوند؛ این روند نشان از عدم وجود تحلیل در رفتار سهامداران دارد.
مدیر معاملات کارگزاری بانک پاسارگاد بیان می‌کند: وضعیت بازار سرمایه مانند سایر بازارها از قبیل ارز و طلا و مسکن بسیار متاثر از کاهش انتظارات تورمی مردم شده است. به‌طوریکه قطعا طی دو سال آینده شاهد رکود شدیدی در تمامی بازارها خواهیم بود؛ البته با روی کار آمدن حزب دموکرات در امریکا پیش‌بینی می‌شود که طی ماه‌های آتی با فروش نفت و ورود بخشی از ذخایر ارزی از خارج از کشور؛ نرخ دلار همانطور که رییس‌جمهوری هم اعلام کرد، کاهش یابد. رکود شدید فعلی در تمامی بازارهای سرمایه‌گذاری اعم از ارز و طلا و مسکن و بورس نشان از ورود نقدینگی به سمت سپرده‌های بانکی و اوراق با درآمد ثابت دارد؛ اگر به روند بازارها در سال‌های گذشته نگاهی بیندازیم این اتفاق تکرار شده است. وی با تاکید بر روند رو به رشد بازار سرمایه می‌گوید: رکود حاکم بر سایر بازارهای رقیب و وجود نداشتن چشم‌انداز مثبت در آنها و حتی احتمال رکود شدیدتر و ریزش بیشتر در بازارهایی مانند بازار ارز و مسکن و خودرو امکان ورود بیشتر نقدینگی به سمت بازارسرمایه وجود دارد. با توجه به اینکه بازار سرمایه ریزش شدیدی را تجربه کرده است، از طرفی دیگر با در نظر گرفتن قیمت‌های جهانی و نیز قیمت‌های فروش محصولات در بورس کالا، همچنین در صورت فروش شرکت‌های صادرات‌محور و ورود درآمد حاصل از فروش شرکت‌ها به کشور، شاهد رشد خوب سود شرکت‌ها خواهیم بود. البته این رشد، شامل تمامی نمادها نیست و سرمایه‌گذاران باید در انتخاب‌های خود دقت داشته باشند.
