گروه بورس| محمد امین خدابخش|
معاملات بازار سهام در هفته جاری در حالی آغاز شده است که در هفته قبل اگرچه شاهد تداوم صعود شاخص‌ها بودیم و جریان مثبت نقدینگی به بورس و فرابورس ادامه داشت، با این حال، اتفاقاتی در بازار سرمایه افتاد که بعضاً بی‌سابقه و در کل قابل توجه بود.
در طول هفته یاد شده و رشد شاخص بورس تهران تا سطح یک میلیون و ۴۱۹ هزار و ۴۵۳ واحد، اگر چه امری دور از انتظار نبود با این حال افزایش تعداد سرمایه‌گذاران که در طول دو سال گذشته تقریباً به شکل بی‌وقفه تداوم داشته سبب شد تا در واپسین روز معاملاتی این هفته شاهد قطع دسترسی بسیاری از سرمایه‌گذاران به سامانه خرید و فروش باشیم. مشکلی که بروز آن تنها محدود به مشتریان شرکت مذکور نماند و با جلوگیری از ورود سفارش‌های آنها سبب شد تا قیمت‌ها در بازار سرمایه مطابق آنچه پیش‌تر انتظار می‌رفت رشد نکند. این امر همچنین سبب شد تا بر خلاف پیش‌بینی‌های قبلی عرضه اولیه شرکت سرمایه‌گذاری پویا که با نماد «وپویا» در بازار فرابورس درج نماد شده بود با شکسته شدن رکورد کدهای معاملاتی متقاضی در خرید این سهم، همراه نشود.
نگاهی به معاملات هفتگی بازار سهام
داد و ستد‌های هفته گذشته در بورس تهران در حالی آغاز شد که نماگر بازار یادشده در طول هفته معاملاتی قبل به سطح یک میلیون و 229 هزار و ۶۷۳ واحد رسیده بود.
این دستاورد در حالی حاصل شده بود که رشد شش و نیم درصدی نماگر اصلی بورس تهران در طول هفته یاد شده در هفته پس از آن تداوم یافت و سبب شد تا با رسیدن شاخص کل بورس به سطح یک میلیون و ۴۱۹ هزار و ۴۵۳ واحد، شاهد کسب بازده ۱۵.۴۳ درصدی در طول هفته قبل باشیم.
پیشروی دماسنج اصلی بازار طی هفته گذشته و کسب بازده بیش از ۱۵ درصد در حالی محقق شد که در طول همین مدت شاخص کل هم وزن نتوانست صعودی بیش از ۸.۳۳ درصد داشته باشد. این امر موید آن است که در طول یک هفته گذشته به‌رغم آنکه روی بسیاری از نمادهای کوچک بازار سرمایه تقاضایی سنگین وجود داشته است با این حال عواملی همچون راحت بودن خرید یا فروش روی نمادهای بزرگ‌تر در کنار جاماندگی آنها از رشد سرسام‌آور نمادهای کوچک در طول ماه‌های قبل سبب شده تا در طول این هفته شاهد اقبال بیشتر سرمایه‌گذاران به سمت نمادهای سنگین وزن بازار سرمایه باشیم. این عامل در کنار پایین بودن سرعت رشد قیمت‌ها در بازارهای موازی به متغیری بدل شده است تا نه تنها اقبال عمومی در شرایط فعلی نسبت به بازار سهام در سطحی قابل قبول باقی بماند بلکه چشم‌انداز ورود نقدینگی به این بازار را برای هفته‌های پیش رو نیز مثبت کند.
همین امر سبب شده تا در طول هفته‌های اخیر به‌رغم آنکه قیمت ارز در بازار رقیب به حد قابل توجهی افزایش یافته است با این حال سریع‌تر بودن آهنگ رشد قیمت‌ها در بازار سرمایه ارزش دلاری بورس و فرابورس را نیز افزایش دهد.
بر این اساس در طول هفته گذشته مجموع ارزش بازار بورس و فرابورس در حالی در پایان معاملات روز چهارشنبه به سطح ۶ هزار و ۳۱۵ هزار و ۹۷۹ میلیارد تومان رسید که در نخستین ساعت معاملاتی این هفته ارزش بازار یادشده تنها ۵ هزار و ۵۱۲ هزار و ۸۷۲ میلیارد تومان بوده است.
بر اساس آنچه که در صرافی‌های دولتی به ثبت رسیده اگر بخواهیم مبلغ یاد شده را با احتساب قیمت ۱۸ هزار و ۸۵۰ تومانی هر دلار امریکا محاسبه کنیم، ارزش دلاری بازار سرمایه در پایان روز چهارشنبه به ۳۳۵ میلیارد دلار رسیده که حدوداً افزایشی ۶ میلیارد دلاری را نسبت به آخرین هفته خرداد ماه نشان می‌دهد.
نگاهی به موئلفه‌های بنیادی
اما اگر از پوسته آنچه در بازار سرمایه اتفاق می‌افتد بگذریم در پس رونق بی‌سابقه بازار سهام، عواملی قرار دارند که بنا بر آنچه که بسیاری از کارشناسان بازار می‌گویند حتی با چشم‌انداز تورمی موجود در اقتصاد کشور سازگار نیستند. در حال حاضر اگر چه بسیاری از صنایع موجود در بازار سرمایه بر مبنای افزایش نرخ‌های ناشی از تورم با رشد ریالی فروش مواجه خواهند شد و بسیاری از صنایع نیز به اصطلاح فروش دلاری دارند با این حال نسبت‌های قیمت به درآمد در بازار یاد شده به گونه‌ای است که سودهای تحلیلی برای بسیاری از نمادها به هیچ عنوان قیمت‌های روی تابلوی معاملات را توجیه نمی‌کنند. با این حال به نظر می‌آید که رشد سریع قیمت‌ها بیش از آنکه افراد را به دریافت سود سالانه شرکت‌ها در فصل مجامع امیدوار کرده باشد آنها را به کسب بازده سرمایه یا همان capital gain ترغیب کرده است. بنابراین می‌توان گفت که اگرچه بخشی از بازار به خصوص خریداران بزرگ مانند شرکت‌های حقوقی همچنان به تغییر عواملی همچون قیمت‌ها در بازارهای جهانی و تولید و فروش شرکت‌ها توجه خاص دارند با این حال قاطبه بازار از تجزیه و تحلیل ارزندگی نمادها و ارزش ذاتی آنها بر مبنای درآمد‌های آتی روی گردان است.
معافیت مالیاتی، کمکی ویژه به تعمیق بازار سهام
به جز اخبار مربوط به تغییرات قیمت‌ها و قطعی دسترسی بخش بزرگی از سرمایه‌گذاران به واسطه بروز اختلال در سامانه یکی از شرکت‌های کارگزاری، بازار سرمایه شاهد یک خبر مهم دیگر نیز بود. در روز چهارشنبه هفته گذشته اعلام شد که بنا به موافقت رهبر انقلاب با کمک ویژه مالیاتی به شرکت‌هایی که در سال جاری وارد بورس می‌شوند، قرار شده تا بر اساس مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی، ورود سازمان امور مالیاتی به پرونده سال‌های قبل شرکت‌ها که در سال جاری از طریق فرایند عرضه اولیه وارد بازار می‌شوند، ممنوع شود. البته باید به خاطر داشت که ممنوعیت یاد شده تنها مشمول شرکت‌هایی می‌شود که حداقل ۲۵ درصد از سهام خود را به صورت شناور در بازار سرمایه عرضه کنند.انتظار می‌رود که این خبر هم تاثیر قابل توجه بر تعداد شرکت‌هایی داشته باشد که در نظر دارند تا در سال جاری از طریق گذراندن مراحل مورد نیاز برای ورود به بازار سرمایه از طریق فرایند عرضه اولیه وارد این بازار شوند و هم کمکی شایان توجه به تامین مالی از طریق بازار سرمایه و افزایش میانگین شناوری سهام در بازار یادشده داشته باشد.
در تلاش برای ورود به بازار سهام
عرضه اولیه شرکت‌ها در بورس و فرابورس اگر چه امری مسبوق به سابقه است و از سویی بسیاری است و در میان مردم عادی به عنوان فرایندی کم ریسک و سودآور شناخته می‌شود، در طول ماه‌های اخیر با جدیت بیشتری از سوی مسوولان بازار سرمایه و مقامات دولتی پیگیری شده است. دلیل این امر نه فقط کسری بودجه دولت بلکه تامین مالی سهل‌الوصولی است که از این طریق برای خود شرکت‌ها میسر می‌شود.
در حالی‌که بنگاه‌های اقتصادی نیازمند آن هستند تا برای تامین مالی مبلغ معینی به شکل دریافت وام از سیستم بانکی و یا انتشار اوراق در بازار سرمایه پیش نیاز‌های مختلفی را برای نیل به هدف خود فراهم کنند و در صورت قبولی نیز هزینه‌های مالی خود را افزایش دهند، عرضه اولیه مسیری است که می‌تواند نسبت به گذشته با دردسر کمتری طی شود و بدون آنکه به افزایش هزینه‌های شرکت بینجامد. به صورت نقدی و آنی شرکت را به اندازه سهام عرضه شده در بورس یا فرابورس تامین مالی کند. همین امر سبب شده تا در سال جاری ضمن افزایش تمایل عرضه‌های اولیه شاهد درج نمادهای بسیاری در بازار یاد شده باشیم.
بر این اساس در هفته‌ای که گذشت سرمایه‌گذاری پویا به عنوان ششمین عرضه سال جاری در پرتفوی سرمایه‌گذاران نشست و در حالی که نتوانست به دلیل عدم دسترسی خریداران فعال در کارگزاری آگاه رکورد عرضه‌های اولیه را بشکند با این حال در قیمت ۴۱۰ تومان کشف قیمت شد و ضمن عرضه ۱۵ درصد از سهام خود در بازار اول فرابورس، ۲۲۹ سهم به هر کد معاملاتی اختصاص داد.
در این عرضه دو میلیون و ۵۷۹ هزار و ۷۵۵ کد معاملاتی شرکت کرده بودند.
همچنین در طول این هفته لیزینگ‌پارسیان نیز به عنوان پانصد و چهلمین شرکت پذیرفته شده در بورس تهران به جمع نمادهای حاضر در گروه واسطه‌گری‌های مالی پیوست و با نماد ولپارس در بازار دوم بورس تهران درج نماد شد.
اما شرکت بزرگی که در طول نخستین هفته معاملاتی تیرماه سخن از ورود آن به بازار سرمایه به میان آمد، بزرگ‌ترین هلدینگ سیمانی و ساختمانی کشور متعلق به سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی بود که از آن به عنوان «سیتا» یاد می‌شود. آنطور که محمد رضوانی فر مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی به رسانه‌ها گفته است این شرکت به‌طور مستقیم و غیر‌مستقیم در ۴۵ شرکت سهام‌دار است که از این تعداد در ۳۰ شرکت به صورت مدیریتی و در ۱۵ شرکت به شکل غیر مدیریتی حضور دارد. آنطور که رضوانی‌فر به رسانه‌ها گفته «شستا» در نظر دارد تا ۱۵ درصد از سهام این شرکت را به بازار عرضه کند.
