گروه بورس|محمد امین خدابخش|
خوش‌بینی ناشی از حصول توافق تجاری در میان سرمایه‌گذاران بازارهای عمده بین‌المللی همچنان ادامه دارد. از این رو معاملات سومین هفته ماه دسامبر نیز همچون دو هفته قبل با رشد جدی شاخص‌های سهام به اتمام رسید. طی این هفته رکورد شکنی نماگرهای سهام در وال استریت ادامه یافت و به موجب آن شیب صعودی شاخص‌های یاد شده تقویت شد.
طی این هفته اگرچه تحقق فاز اول تفاهم تعرفه‌ای از ریسک بازارها کاست و سرمایه‌گذاران را به ریسک‌پذیری بیشتری در معاملات خود وا داشت اما اعلام نام ترامپ برای استیضاح موجب شد تا عدم اطمینان در میان سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیرتر تقویت شود. بر اساس آنچه در رسانه‌های امریکایی اعلام شد دونالد ترامپ سومین رییس‌جمهور ایالت متحده خواهد بود که برای استیضاح و پاسخگویی به سوالات نمایندگان وارد صحن سنای امریکا می‌شود.
البته باید به خاطر داشت که واکنش بازارها به خبر استیضاح تاثیر قابل توجهی بر روند قیمت‌ها هم در بازار سهام و هم در بازار بدهی نداشته است. آن‌طور که باز بینی روند قیمت‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر بازارهای مالی ایالات متحده و به تبع آن سایر بازارهای بین‌المللی تحت تاثیر افق مثبت ناشی از حصول توافق میان امریکا و چین روند رو به جلو را طی می‌کنند. بر اساسا آمارهای معاملاتی به ثبت رسیده در روزهای اخیر، در حالی که آثار مستقیم توافق تجاری در وهله اول متوجه اقتصاد امریکا و چین است اما اثرات جانبی آن از همین الان توانسته بازارهای اروپایی را با افزایش شیب رشد رو به‌رو کند.
شاخص‌های سهام در اوج
بر اساس آنچه از روند تحولات سیاسی گفته شد در حال حاضر موج تازه‌ای از تقاضا در بازارهای سهام امریکا وجود دارد که به رکورد شکنی نماگرهای «؟؟»، «اس‌اند‌پی» و «نزدک» انجامیده است. در حالی که تا همین چندی قبل میانگین صنعتی داو در کف کانال 27 هزار واحدی قرار داشت و تیرگی شرایط ناشی از جنگ تجاری احتمال تغییر روند آن را دو چندان کرده بود، حالا هیجان اتمام جنگ تعرفه‌ای بر خوش‌بینی حاصل از آمار خوب اقتصادی افزوده شده و بازارها تقریبا هر روز را با رشد سپری می‌کنند. همین امر سبب شده تا قدیمی‌ترین نماگر وال استریت یعنی «داوجونز » ضمن گذر از کانال 27 هزار واحدی حالا هر روز بیش از پیش خود را برای رسیده به آستانه 29 هزار واحد آماده کند.
سایر شاخص‌های نیویورک نیز شرایطی مشابه دارند. در پایان معاملات روز پنج‌شنبه دقیقا یک روز قبل از آنکه کارنامه داد و ستدهای هفته پیش بسته شود، حجم تقاضا در سهام سبب شده تا هر سه شاخص عمده نیویورک با رشد تقریبا نیم درصدی به فعالیت خود خاتمه دهند. رویکرد تهاجمی سرمایه‌گذاران در سهام طی یک هفته اخیر در واقع به حدی بوده که شاخص نوسان CBOE را که به VIX نیز معروف است در سطوح بسیار پایینی قرار بگیرد. این امر نشان از آن دارد که بازار سهام نیویورک در اغلب صنایع مورد معامله در حال حاضر آنچان با هجوم تقاضا مواجه است، که ارزیابی سرمایه‌گذاران از سقوط قیمت‌ها با خوش‌بینی غیرمعمولی مواجه شده است. همین امر سبب شده تا سرمایه‌گذاران محتاط‌تر این روزها به شکلی جدی‌تر تغییرات VIX را دنبال کند.
در بازارهای اروپایی نیز بازارها تا حدود زیادی از نتایج توافق چین و امریکا اثر پذیرفته‌اند. علاوه بر آن افزایش احتمال حصول توافق خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا توانسته بازارهای این قاره به خصوص شاخص فوتسی را با رشد مواجه کند. دلیل رشد دماسنج بورس لندن در روزهای گذشته خوش‌بینی به نهایی شدن توافق و به جریان افتادن آن است. در صورتی که همه‌چیز مطابق با گفته‌های بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا پیش برود، حصول توافق با اتحادیه به روشن شدن وضعیت کسب و کارها و اقتصاد منجر خواهد شد که به نوبه خود خبر خوبی برای بازارهای مالی لندن است.
در بازارهای آسیایی اما عملکرد شاخص‌ها به خوبی غرب نبود. طی هفته گذشته شاخص نیکی متعلق به بورس توکیو عملکردی اصلاحی را از خود به نمایش گذاشت. دلیل افت شاخص ژاپنی در آخرین روز معاملات هفته اخیر ناخشنودی تحلیلگران از توافق تجاری عنوان شده است که کانادا، امریکا و مکزیک آن را جایگزین «نفتا» کرده‌اند. مطابق با آنچه CNBC در گزارش خود آورده است، پس از اجرایی شدن توافق که در روز گذشته به تصویب مجلس نمایندگان در ایالات متحده رسید، میزان فروش خودروسازهای ژاپنی در امریکای شمالی با افت مواجه خواهد شد.
در بازارهای چین نیز اوضاع معاملات به حدی نبود که به رشد شاخص‌ها منتهی شود. به نظر می‌رسد که افول «نفتا» سبب شده تا اگرچه جایگزین آن هنوز به تصویب سنای امریکا نرسیده است، بازارهای آسیایی را با ترس از کاهش صادرات به امریکای شمالی رو به رو کند.
نگاهی به تغییرات بازار جهانی ارز
هفته گذشته را می‌توان هفته استراحت دلار نامید. طی این هفته شاخص دلار امریکا در حالی توانست خود را با اندکی افزایش نسبت به ریزش قبلی به میانه کانال 97 واحدی برساند که به گفته کارشناسان آمار امیدوار‌کننده اقتصادی می‌تواند به باز پس‌گیری سطوح از دست رفته شاخص دلار بیانجامد. با این حال انتظار می‌رود که در سال میلادی پیش رو کاهش نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو به افت دوباره ارزش دلار در مقابل ارزهای نظیر یورو منتهی شود.
در اوضاع نیز در حالی که روند یورو در مقابل دلار با کمترین نوسان ممکن مواجه شد، اندکی از رشد دو هفته اخیر لیره استرلینگ در مقابل دلار امریکا که از پیروزی قاطع حزب محافظه‌کار ناشی می‌شد، به دلیل نگرانی از برکزیت سخت خنثی شد. سایر جفت ارزهای بازار در حال حاضر روندی تقریبا خنثی را طی می‌کنند.
بهبود شرایط به نفع ایران
در بازار فلزات اساسی روند قیمت‌ها همچنان به لطف حصول فاز اول توافق تجاری مثبت است. در حالی که آمار اقتصادی مختلف نیز ماهانه از اقتصاد امریکا وضعیت خوبی را مخابره می‌کنند این عامل سبب شده تا خوش‌بینی‌ها به وضعیت اقتصاد جهانی بر تقاضا موثر فلزات بیفزایند. از آنجایی که انتظار می‌رود با وارد نشدن قدرت‌های بزرگ اقتصادی به ورطه رکود مصرف کالاهای نهایی کاهش یابد به نظر می‌رسد تا در سال آینده نیز شاهد تداوم رشد کالاهایی مانند فولاد و کانه‌های فلزی باشیم. مضاف بر اینکه بازار فلزات رنگین نیز همچنان شاهد رشد قیمت فلزاتی مانند مس است. در حالی که تا همین ماه‌های اخیر کارشناسان بازار جهانی فلزات نسبت به فراتر رفتن قیمت مس از 6 هزار دلار در هر متریک تن با دیده تردید می‌نگریستند، حالا رشد ادامه‌دار قیمت این فلز در بازارهای بین‌المللی بهای آن را به محدوده 6 هزار و 200 دلار رسانده است. در پایان معاملات هفته‌ای که گذشت قیمت این رسانای صنعتی به 6 هزار و 192 دلار رسید.
لازم به ذکر است که رشد قیمت فلزات رنگین محدود به مس نبوده است. در پایان معاملات روز جمعه هر تن آلومینیوم هزار و 800 دلار، هر تن روی 2 هزار 347 دلار و هر تن سبر نیز هزار و 933 دلار داد و ستد شد.
اما از معاملات جهانی فلزات که بگذریم در این بازار هم‌اکنون وضعیت به نفع ایران است. از یک سو کاهش تولید جهانی فولاد به رشد قیمت فولاد تولیدی ایران منجر شده و از سوی دیگر سیاست‌های آسمان آبی چین به مازاد عرضه الکترود گرافیتی انجامیده است. از این رو انتظار می‌رود که در ماه‌های آینده شاهد افزایش حاشیه سود تولیدکنندگان داخلی این صنعت باشیم.
بهبود اقتصاد جهانی به ضرر طلا و سود پالادیوم
بازار فلزات گرانبها اما بر خلاف فلزات اساسی روزهای کند و کم رمقی را سپری می‌کنند. در حالی که جنگ تجاری در ماه‌های قبل ریسک استنباطی سرمایه‌گذاران را افزایش داده بود طی روزهای اخیر حصول فاز اول توافق بیش از پیش فلزاتی نظیر طلا و نقره را در معرض خطر قرار داده است. افزایش ترس بازارها از وقوع رکود فراگیر در اقتصاد جهانی طی ماه‌های قبل سبب رشد قیمت اونس جهانی طلا از محدوده 1270 دلار تا 1550 دلار شده بود. اما حالا کاهش جنجالهای رونای سبب شده تا قیمت اونس تا 1447 دلار نیز کاهش یابد. در پایان معاملات هفته گذشته اگرچه رشد کم شیب قیمت بهای فلز زرد را به 1480 نیز افزایش داد اما به گفته بسیاری از کارشناسان بازار طلا همچنان از رمق لازم برای رشد محسوس برخوردار نیست. این نکته از آن جهت که در حال حاضر نیز دلایل بنیادی از بهای طلا حمایت نمی‌کنند امری معقول به نظر می‌رسد.نقره نیز هم‌اکنون وضعیتی مشابه طلا دارد. رشد ناچیز آن طی هفته‌های اخیر تنها توانسته بهای هر اونس را به 17 دلار و10 سنت برساند این در حالی است که نقره تا همین چند وقت پیش در میانه کانال 19 دلار قرار داشت.
تنها فلزی که در بازار فلزات گرانبها همچنان با رشد مواجه است و بدون توجه به کاهش ریسک‌های سیاسی و تجاری به رشد خود ادامه می‌دهد، پالادیوم است. از آنجا که با رشد اقتصاد جهانی این فلز گرانبها با افزایش قیمت رو‌به‌رو می‌شود، افزایش تقاضا برای آن امری منطقی است. طی معاملات هفته اخیر این فلز شاهد یک رکوردشکنی خارق‌العاده بود. برای اولین‌بار در تاریخ معاملات پالادیوم قیمت هر اونس از این فلز به 2 هزار دلار رسید.
نگاهی به آرامش بازار نفت
معاملات طلای سیاه نیز طی روزهای گذشته با رشد ناچیز قیمت همراه بوده است. حجم بالای عرضه بالقوه تولیدکنندگان سبب شده تا طی ماه‌های اخیر خیال راحت مصرف‌کنندگان به روند صعودی پر قدرت در نفت منتهی نشود. شیب کند صعودی فعلی نیز بیشتر ناشی از بهبود انتظارات برای افزایش مصرف و کاهش اندک عرضه در هفته‌های اخیر است. معاملات هفته گذشته در حالی خاتمه یافت که بهای هر بشکه نفت برنت دریای شمال66 دلار 55 سنت و هر بشکه نفت وست تگزاس 61 دلار و 11 سنت بود.
