گروه بورس|
بازار سرمایه یکی از مسیرهای مهم تامین مالی در تمامی کشورهای جهان است که به دلیل کاهش هزینه‌های معمول در این فرایند مورد توجه بسیاری از شرکت‌ها قرار دارد. همین امر سبب شده تا سهم بازارهای یاد شده از کل تامین مالی در کشورهای پیشرفته بسیار بالاتر از کشورهایی باشد که وظایف اصلی بازار سرمایه به دلایل گوناگون در آن محقق نشده است. در ایران نیز توجه به این موضوع از بدو تاسیس سازمان بورس وجود داشته و در سال‌های اخیر شکلی جدی‌تر به خود گرفته است.
در همین راستا طی سال‌های اخیر ضمن آنکه عرضه اولیه سهام در بازارهای نظیر بورس افزایش یافته است، انتشار اوراق بدهی گوناگون موجب شده تا بازار بدهی در ایران با رشد مواجه شود و ضمن افزایش شفافیت مالی شرکت‌ها، عدم نیاز آنها به شبکه بانکی تسهیل شود.
به همین منظور متولیان بازار سرمایه کشور درصدد برآمده‌اند تا با برداشتن موانع پیش روی تامین مالی شرکت‌ها سهم بازارهای نظیر بورس و فرابورس را در زمینه مورد اشاره افزایش دهند. این امر نه تنها سبب کاهش اتکای صنایع مختلف کشور به شبکه بانکی می‌شود بلکه در صورت بهبود شرایط می‌تواند هزینه‌های پیش روی شرکت‌ها را برای وام‌گیری از مردم کاهش دهد.
اما در ایران آنطور که آمار و اطلاعات به ثبت رسیده در بازار سرمایه قابل استنباط است، به رغم رشد نسبی بازار بدهی کشور هنوز امکانات و بستر‌های موجود به حدی نیست که از اتکای کسب و کارها به سیستم بانکی به حد معقولی کاسته شده باشد. این وابستگی در حال حاضر به حدی زیاد است که در حدود 90 درصد از تامین مالی کشور از طریق شبکه بانکی انجام می‌شود و بسیاری از شرکت‌ها برای تامین منابع مورد نیاز خود ایده رجوع به بازار سرمایه را هم در نظر نمی‌گیرند.
از جمله دلایلی که در حال حاضر به اتخاذ چنین رویکردی منجر شده قابل قبول نبودن هزینه‌های تامین مالی از این مسیر برای دستگاه مالیاتی است. از آنجایی که شرکت‌ها پس از اخذ وام از بانک مطابق با قوانین مالیاتی کشور از سپر مالیاتی بهره مند می‌شوند همین امر سبب شده تا تعداد زیادی از آنها برای کاهش هزینه‌های مالیاتی خود به تامین مالی از بانک‌ها اکتفا کنند؛ عامل مهمی که به مغفول ماندن امکانات ایجاد شده در بازار سرمایه طی سال‌های اخیر منتهی شده است.
مسائلی از این دست سبب شده تا علی صحرایی مدیرعامل بورس تهران در پاسخ به خبرنگاران از اقدامات انجام شده در زمینه بهبود تامین مالی شرکت‌ها از طریق بورس بگوید و ضمن اشاره به مساله هزینه‌های مالیاتی، خبر از آمادگی بورس تهران برای بررسی وضعیت شرکت‌های زیر مجموعه شهرداری تهران به منظور عرضه در بورس بدهد.
صحرایی در پاسخ به این پرسش که چه میزان از تأمین مالی شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی از طریق بورس انجام شده است، گفت: یکی از کارکردهای مهم بازار سرمایه تأمین مالی شرکت‌ها است، به گونه‌ای که 50درصد تأمین مالی برخی کشورهای پیشرفته از طریق بازار سرمایه انجام می‌شود که این رقم در ایران به حدود 11 درصد رسیده است.
تامین مالی 125 هزار میلیاردی از طریق بورس
وی گفت: در بورس ایران و بازار سرمایه سال گذشته 125 هزار میلیارد تومان تأمین مالی شرکت‌ها به روش‌های مختلف شامل عرضه انواع اوراق بهادار با ابزار بدهی، انواع صکوک، اسناد خزانه اسلامی، عرضه اولیه سهام شرکت‌ها از محل اندوخته‌ها و سود انباشته انجام شده است.
مدیرعامل بورس تهران همچنین گفت: در سال جاری هم تاکنون 85 هزار و 300 میلیارد تومان تأمین مالی شرکت‌ها از طریق بورس انجام شده است که در راستای کارکرد اصلی بورس یعنی نقدشوندگی، شفافیت، دردسترس بودن و منصفانه بودن از شرایط تأمین مالی بورسی به شمار می‌رود.
وی گفت: تأمین مالی برای بنگاه‌های تولیدی در کوتاه‌مدت برای تأمین سرمایه در گردش و تأمین مالی بلندمدت انجام می‌شود.
به گفته صحرایی، در سال گذشته طبق آمارها 11درصد تأمین مالی شرکت‌ها و اقتصاد از طریق بورس و بازار سرمایه صورت گرفته است و بقیه تأمین مالی بانک‌محور بوده است.
به گزارش فارس، وی با بیان اینکه نقدینگی کشور زیاد است و بالای 2 هزار و300 هزار میلیارد تومان است، گفت: به این لحاظ لازم است و همان‌گونه که رییس کل بیمه مرکزی به عنوان سیاست‌گذار بیمه‌ای اعلام کرد که باید سهم بیمه در بازار سرمایه از 20 درصد کنونی به 40 درصد برسد، بنابر این اگر این سیاست اجرا شود، کمک می‌کند به جمع‌آوری نقدینگی‌های خرد جامعه از طریق شرکت‌های بیمه‌ای که در حال حاضر 32 شرکت بیمه‌ای در کشور داریم و می‌توان یک درگاه جدیدی برای ورود جریان نقدینگی به بازار سرمایه و تولید حساب کرد.
صحرایی با بیان اینکه مدیران بیمه‌ای دارای تخصص سرمایه‌گذاری و تحلیل بازار هستند و صنایع را بر اساس ریسک و بازده تحلیل می‌کنند، گفت: با ورود شرکت‌های بیمه به بازار سرمایه می‌توان از رفتارهای توده‌‌وار ایجاد شده در این بازار به قدری کاست.
مدیرعامل بورس تهران در مورد اینکه آیا شرکت‌های بزرگ مانند خودروسازان می‌توانند به جای اینکه تأمین مالی چند صد میلیاردی خود را از طریق بانک انجام دهند، به بورس مراجعه کنند، گفت: بانک‌ها دارای سیاست متفاوتی هستند و بخشی از منابع خود را برای بنگاه‌های تولیدی و بخشی برای اشخاص حقیقی اختصاص می‌دهند و بنگاه‌ها نیز برای تأمین مالی دو محدودیت شامل نرخ تأمین مالی و میزان تأمین مالی مواجه هستند. بنابراین باید نرخ تأمین مالی برای آنها مناسب باشد و اگر بتوانند از طریق بورس انجام می‌دهند اما به ناچار بنگاه‌ها به سمت بانک حرکت می‌کنند. به گفته وی، بنگاه‌ها ترجیح می‌دهند تأمین مالی خود را از طریق بانک انجام دهند.
صحرایی گفت: یکی از شرایط بنگاه‌ها این است که نرخ تأمین مالی مناسب باشد و اگر این نرخ مناسب باشد از طریق بازار سرمایه تأمین مالی می‌کنند. یکی از ابزارهای تأمین مالی در بازار سرمایه فروش اوراق تبعی است که تا حجم هزار میلیارد تومان هم بنگاه‌ها می‌توانند از این طریق تأمین مالی کنند، اما نیازمند معافیت‌های مالیاتی در تأمین مالی بورسی هستیم.
پیشنهاد قابل قبول شدن هزینه تامین مالی در بورس
به گفته صحرایی، تأمین مالی بنگاه‌ها از طریق بانک به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی پذیرفته می‌شود، اما تأمین مالی از طریق ابزارهای بورسی مانند فروش اوراق تبعی به عنوان هزینه مالیاتی مورد پذیرش قرار نمی‌گیرد، بنابر این هزینه تأمین مالی برای سرمایه‌گذار را افزایش می‌دهد.
مدیرعامل بورس تهران در مورد اینکه آیا پیشنهادی برای کاهش مالیات تأمین مالی بورسی ارایه کرده‌اید، گفت: ما این پیشنهاد را مطرح کرده‌ایم، اما در شرایط موجود کشور معافیت مالیاتی کمتر ارایه می‌شود، چون سیاست کلی این است که کشور با مالیات اداره شود، اما اگر در مجلس تصویب کند معافیت‌هایی برای تأمین مالی از طریق بازار سرمایه در نظر گرفته می‌شود.
استقبال بورس تهران از ورود شرکت‌های تابعه شهرداری در بازار سرمایه
علی صحرایی مدیرعامل شرکت بورس تهران در گفت‌وگو با ایرنا به آخرین اقدامات صورت گرفته برای ورود شرکت‌های زیر مجموعه شهرداری به بورس اشاره و بیان کرد: جلسه مقدماتی ورود شرکت‌های زیرمجموعه شهرداری به بورس انجام و مدیر سرمایه‌گذاری شهرداری مذاکراتی را با شرکت بورس تهران برای ورود شرکت‌های مدنظر خود به بورس انجام داده است.
وی با بیان اینکه شرکت‌های سودآور و همچنین شرکت‌هایی که از چشم‌انداز مناسبی برای سودآوری برخوردارند می‌توانند در بورس حضور پیدا کنند، اظهار داشت: در صورتی که شرکت‌های مدنظر شهرداری از این ویژگی‌ها برخوردار باشند می‌توانند همانند هر شرکت دیگری اقدامات لازم برای پذیرش در بورس را در دستور کار خود قرار دهند.
صحرایی ادامه داد: شرکت تولید تجهیزات علائم راهنمایی و رانندگی، شرکت مدنظر شهرداری برای ورود به بورس است که اعلام کردند به دلیل سودآوی بالای این شرکت به دنبال ورود آن به بورس هستیم.
مدیرعامل شرکت بورس تهران خاطرنشان کرد: ما از حضور این شرکت در بورس استقبال می‌کنیم و اکنون منتظر انجام اقدامات لازم از سوی شهرداری برای ورود این شرکت به بورس هستیم. وی گفت: در صورتی که شرکت‌های مدنظر شهرداری قابلیت ورود به بورس را نداشته باشند می‌توانند وارد مذاکره برای ورود آنها به فرابورس شوند. صحرایی گفت: در وضعیت فعلی، شهرداری صورت‌های مالی مربوط به شرکت مدنظر را به بورس ارایه نکرده است که بتوانیم اعلام کنیم این شرکت‌ها باید به بورس یا فرابورس وارد شوند. به گفته مدیرعامل شرکت بورس تهران، اکنون تامین مالی اوراق شهرداری‌ها در بورس تهران در حال انجام است. وی خاطرنشان کرد: هر شرکتی که به بورس ورود پیدا می‌کند ضمن افزایش شفافیت، از اجرای حاکمیت شرکتی برخوردار می‌شود و باید دارای صورت‌های مالی حسابرسی شده باشند. صحرایی با بیان اینکه با این اقدام فعالیت شرکت‌ها نظم پیدا می‌کند، افزود: مدیران شرکت‌ها برای جلوگیری از ضرر اموال مردم باید نهایت دقت را داشته باشند و دیگر اخذ تصمیمات لحظه‌ای و عجولانه از این شرکت‌ها دور می‌شود.
