گروه بورس مسعود کریمی
روند معاملاتی سهامداران تالار شیشه‌ای حافظ روز شنبه در مدار شایعات قرار داشت بطوری که شاخص کل بورس تهران طی یک ساعت ابتدایی بیش از 4 هزارو 200 واحد افزایش پیدا کرد و در ادامه با کاهش یک هزارو 474 واحدی به کار خود پایان داد. بر همین اساس، همگام با ورود نقدینگی جدید به واسطه سرمایه‌گذاران تازه وارد مشاهده می‌شود که رفتار هیجانی این روز‌ها جایگزین رفتار منطقی در معاملات بورس کشور شده است بطوری که با انتشار هر نوع خبر، کلیت فضای داد و ستد‌ها دستخوش تغییر می‌شود. به هر حال، ایجاد صف‌های سنگین خرید سهام در ابتدای معاملات و به یک‌باره تغییر موضع سرمایه‌گذاران و صف نشینی در طرف عرضه علاوه بر اینکه ریسک سرمایه‌گذاری را بطور هیجانی با افزایش همراه می‌کند نشان از ضعف تحلیل و خرید و فروش‌هایی مبتنی بر موج سواری برخی از سهامداران دارد. در همین حال، اغلب کارشناسان بازار سرمایه معتقدند که نوسان شدید دیروز نماگر اصلی بازار سهام تحت تاثیر شایعات قرار داشته است و ارتباطی به دستورالعمل معاملات اعتباری کارگزاریها ندارد چرا که تغییرات اعمال شده و ایجاد محدودیتهای تازه در این حوزه به صورت آزمایشی و مرتبط به گذشته است. به هر روی، سایه ریسک‌های متفاوت اقتصادی، سیاسی و موضوعات پیرامون « FATF» که امروز در مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار می‌گیرد از عوامل تاثیر‌گذار در روند کاهشی این‌روز‌های بورس تهران محسوب خواهند شد.
محدودیتهای سرمایه‌گذاری
در همین رابطه، کامل ابراهیمیان مدیر معاملات کارگزاری بانک توسعه صادرات در خصوص فراز و فرود‌‌های سنگین روز گذشته بورس تهران در گفت‌وگو با «تعادل» عنوان کرد: شاخص بورس طی چند وقت اخیر صعود بیش از صد در صدی را تجربه کرده است، بنابراین هر زمانی که بازارها رشد چشم‌گیری را تجربه می‌کنند به تبع آن پس از طی چنین دوره رشدی نیاز به اصلاح دارند. در همین حال، برخی از سرمایه‌گذارانی که در سود قرار دارند با عرضه سهام اقدام به شناسایی سود می‌کنند. وی خاطرنشان کرد: اصلی‌ترین دلیل وضعیت این روز‌ها در بازار این است که شاخص کل پس از رشد نیاز به یک اصلاح کوتاه‌مدت دارد تا برای رشد بعدی انرژی لازم را داشته باشد. این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به این موضوع که وضعیت آتی بازار سرمایه کماکان مثبت ارزیابی می‌شود نیز ابراز داشت: محدودیتهایی که برای موضوعات اعتباری مطرح می‌شود مطابق دستورالعمل سازمان بورس و اوراق بهادار است و چنین دستورالعملی در گذشته نیز وجود داشت. بنابراین، چنین موضوعی مساله جدیدی نیست و افراد به نسبت دارایی‌هایی که دارند مجاز به استفاده از اعتبارات نزد کارگزاریها هستند. از همین رو، چنین موضوعی در حال حاضر و برای آینده نیز جاری خواهد بود.
مدیر معاملات کارگزاری بانک توسعه صادرات معتقد است که موضوعاتی پیرامون تصویب « FATF» در مجلس نیز عامل دیگری بود که معاملات روز گذشته را تحت تاثیر خود قرار داد. بر همین اساس، بخشی از سرمایه‌گذاران و افرادی که در بازار سرمایه فعالیت می‌کردند ریسک تصویب یا عدم تصویب « FATF» را نپذیرفتند و غالبا ترجیح دادند که در موضع فروش قرار بگیرند.
به گفته کامل ابراهیمیان موضوعات مرتبط با ایجاد محدودیت در معاملات روز گذشته شایعه بوده است و دستورالعملی که وجود دارد نه از روز شنبه، بلکه از هفته گذشته اجرایی شد و فقط در حال حاضر به صورت سیستمی تبدیل شده است. از همین رو، تنها تفاوت این مهم نسبت به گذشته همین عامل سیستمی شدن خواهد بود. وی درباره محدودیتهای جدید نیز بیان کرد: محدودیتهایی در برابر افرادی که از اعتبار‌های خیلی زیادی استفاده می‌کردند طی هفته گذشته اعمال و اجرایی شد. این تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به روند گذشته دستورالعمل جدید نیز گفت: در گذشته کنترل مستقیما از طریق کارگزاریها صورت می‌گرفت.
کامل ابراهیمیان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه ایجاد هر نوع محدودیت در روند معاملاتی بازار سرمایه مثبت ارزیابی می‌شود یا خیر نیز تصریح کرد: محدودیت انواع متفاوتی دارد. یک نوع از محدودیت در بازار سرمایه این است که از نقدشوندگی در بازار به نوعی جلوگیری به عمل آید. محدودیتی دیگر این است که از تحمیل ریسک‌های بسیار زیاد به بازار سرمایه جلوگیری کند. وی افزود: محدودیتی که در حال حاضر مورد بحث قرار دارد به نوعی از تحمیل ریسک به سرمایه‌گذاران و نهاد‌های مالی همانند کارگزاریها جلوگیری می‌کند. بطور کلی ایجاد چنین محدودیتهایی به نفع کلیت بازار سرمایه کشور محسوب خواهد شد.
تسویه اعتباری کارگزاریها
مدیر معاملات کارگزاری بانک توسعه صادرات درخصوص موضوع تسویه اعتباری کارگزاریها و تاثیر آن در کاهش نماگر‌ها که در بین اهالی بازار سهام مطرح است نیز گفت: تسویه اعتباری کارگزاریها بطور معمول در سال مالی کارگزاریها رخ می‌دهد. بنابراین، عمده سال مالی کارگزاریها یا شهریور ماه یا اسفند ماه هر سال در نظر گرفته می‌شود. بطور معمول بخش قابل توجهی از کارگزاریها اصرار زیادی بر تسویه اعتباری‌ها حتی در سال مالی ندارند اما به هر حال برخی شرکت‌ها اقدام به تسویه اعتباری می‌کنند. به هر حال، عمدتا اجباری نیست که حتما باید تسویه اعتبار‌ها رخ دهد. این در حالی است که طی سال‌های گذشته موضوع تسویه با اجبار همراه بود اما طی 2 سال اخیر کارگزار‌‌ها برای اینکه به مشتریان خدمات رسانی بهتری داشته باشند بطور معمول کمتر اقدام به تسویه اعتبار می‌کنند. این کارشناس بازار سرمایه بر این باور است که در حال حاضر زمانی نیست که عنوان شود به دلیل تسویه اعتباری کارگزاریها، روند معاملاتی بازار سهام منفی شده است چرا که اصلا سال مالی کارگزاریها در مهر ماه نیست.
این تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به کلیت بازار سرمایه نیز ابراز داشت: کماکان بازار سرمایه برای یک سال آینده در گروه بهترین بازارها برای سرمایه‌گذاری در نظر گرفته می‌شود. با توجه به افزایش قیمت نفت، حامل‌های انرژی و مشتقات نفتی در بازارهای جهانی و به تبع آن افزایش قیمت فلزات رنگی بطور قطع وضعیت بازار سرمایه مناسب ارزیابی می‌شود. به گفته وی، رشد تند بازار طی 3 ماه گذشته باعث شد تا وارد فاز استراحت و اصلاحی شود.
دستور العمل معاملات اعتباری پابرجاست
مدیر نظارت بر بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس و اوراق بهادار، توقف در دستورالعمل معاملات اعتباری در این بازار را تکذیب کرد. وی گفت: سازمان بورس تغییری در روند معاملات اعتباری شرکت‌های کارگزاری نداده است . به گزارش سنا، محسن خدابخش بخشی از اتفاقات روز گذشته بازار را ناشی از عرضه نامناسب حقوقی‌ها دانست و گفت: دستورالعمل معاملات اعتباری همچنان پابرجاست و هرگونه تصمیم سازمان بورس و اوراق بهادار در راستای حمایت از بازار خواهد بود. این مقام مسوول تاکید کرد: سازمان بورس و اوراق بهادار معتقد است هر الگویی در رابطه با معاملات اعتباری به اجرا گذاشته می‌شود، الزاما باید برخوردار از پشتوانه دارایی باشد. بر این اساس، خریدهای اعتباری باید در این راستا باشند که حتما سهامی خریداری شود و پشتوانه آن اعتبارات کارگزاریها قرار بگیرد. خدابخش در پی بازگشت غیر طبیعی بازار و تبدیل سیر صعودی قیمت‌ها و متغیرها در ساعات اولیه به روند نزولی گفت: فعالان بازار لازم است ضمن هوشمندی، از شایعات و خبرهای غیر رسمی عبور کرده و در خریدها و فروش‌ها هیجانی عمل نکنند.
