رییس سازمان بورس اوراق بهادار از تصویب مشوق‌های جدید مالیاتی، عرضه نفت خام در بورس انرژی، ثبات بازار سرمایه در تکانه‌های اقتصادی، رشد حجم معاملات و افزایش سطح اقدامات نظارتی سازمان بورس و اوراق بهادار خبر داد. به گزارش سنا، شاپور محمدی با اشاره به اخیر بازار سرمایه گفت: در هفته گذشته شاخص کل بورس با رشد بیش از 15 هزار واحدی، بازدهی 14 درصدی را ثبت کرد. دبیر شورای عالی بورس با بیان اینکه بازار سرمایه از ابتدای سال 1396 تا‌کنون بازدهی 60 درصدی را تجربه کرده، گفت: بازدهی 60 درصدی بازار سرمایه نشان می‌دهد این بخش اقتصادی طی 16 ماه گذشته در مقایسه با سایر بازارها از رشد مناسبی برخوردار بوده و خوش‌بختانه سرمایه‌گذاران بورسی بازده قابل قبولی کسب کرده‌اند. محمدی رشد بی‌سابقه بازار سرمایه را محصول ورود نقدینگی‌های جدید، سودآوری شرکت‌ها و تغییرات نرخ ارز دانست و عنوان کرد: مهم‌ترین دلیل رشد شاخص در روزهای اخیر، حرکت نقدینگی سایر بازارها به بازار سرمایه بود. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه افزایش حجم و ارزش معاملات در هر بخشی از اقتصاد به ویژه در بازار سرمایه به معنای ورود نقدینگی به آن است، ادامه داد: حجم معاملات بازار سرمایه در چهار ماه ابتدایی سال جاری به بیش از 50 درصد دوره‌های سالانه گذشته رسیده و با این میزان افزایش می‌توان گفت حرکت و رشد بازار سرمایه حقیقی و محصول شرایط اقتصادی است و این روند از عملکرد مثبت بازار سرمایه حکایت می‌کند.
افزایش سودآوری و ارزش جایگزینی
محمدی، عامل دیگر رشد شاخص را عملکرد و سود آوری شرکت‌ها عنوان کرد و گفت: تغییرات نرخ ارز نیز سومین دلیل جهش مثبت شاخص است. از یک سو سود آوری شرکت‌های صادرات محور مانند معدنی‌ها و پتروشیمی‌ها و از سوی دیگر ارزش جایگزینی شرکت‌ها تحت تاثیر تغییرات نرخ ارز با رشد همراه شد. به گفته دبیر شورای عالی بورس روند مثبت شاخص کل، هم وزن و قیمت نشان می‌دهد حرکت رو به رشد بازار سرمایه واقعی است و هرچند برخی مواقع شرکت‌های بزرگ تاثیر بیشتری در رشد بازار سرمایه داشته‌اند اما این روند محصول عملکرد جمعی ناشران بورسی است. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر تاثیر عوامل بنیادی در رشد بازار سرمایه، ادامه داد: تغییر نرخ ارز، قیمت جهانی نفت و فلزات افزایش سود آوری شرکت‌های بورسی را رقم زده و این به معنای رشد واقعی بازار سرمایه است. ممکن است روند سودآوری یک صنعت یا برخی از شرکت‌ها در مواقعی کند یا تسریع شود اما کلیت بازار از رشد بسیار زیادی برخوردار شد.
صیانت از حقوق سرمایه‌گذاران
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه بازار سرمایه اکنون شفافیت بی سابقه‌ای را تجربه می‌کند، عنوان کرد: نمودار آماری سنجش شفافیت بازار سرمایه نشان می‌دهد میزان شفافیت در این بخش مهم اقتصادی از سال 1393 تا کنون به صورت مستمر با روندی افزایشی همراه بوده است. محمدی ادامه داد: سازمان بورس طی دو سال اخیر تلاش کرده از تخلفات جلوگیری و مدیرانی که قانون و اصول بازار سرمایه را رعایت نمی‌کنند جریمه کند. رسیدگی به تخلف ناشران، هیات مدیره شرکت‌ها و مدیران عامل آنها وظیفه سازمان بورس است. هرچند بسیاری از مدیران شرکت‌های فعال در بازار سرمایه به درستی و صادقانه عمل می‌کنند، اما بعضا تخلفاتی نیز انجام می‌شود که سازمان بورس به جد آنها را پیگیری می‌کند. در حال حاضر حدود 10 میلیون کد سهامداری صادر شده و اگر صاحبان 40 میلیون نفری سهام‌عدالت را به آن اضافه کنیم 50 میلیون نفر از جمعیت کشور با بازار سرمایه سر و کار دارند. این سرمایه‌گذاران حق و حقوقی دارند که صیانت از آن وظیفه و رسالت سازمان بورس است. بنابر این مدیرانی که بعضا تخلف کرده یا صورت‌های مالی را غیر شفاف و با تاخیر ارایه دهند قطعا جریمه می‌شوند. دبیر شورای عالی بورس به راه‌اندازی سامانه سمتا اشاره کرد و گفت: سازمان بورس با هدف صیانت از حقوق سرمایه‌گذاران، سامانه سمتا را راه‌اندازی کرده و هر سرمایه‌گذاری که احساس می‌کند حق وی به هر دلیلی نادیده گرفته شده می‌تواند مشکل خود را از طریق این سامانه پیگیری کند.
پایان دغدغه تاریخی
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه سازمان بورس با اصلاح قوانین افشا و پذیرش به دغدغه تاریخی سرمایه‌گذاران بازار سرمایه پایان داد، افزود: پیش از این، نمادهای معاملاتی متعدد بعضاً در دوره‌های یک ساله، دو ساله یا بیشتر متوقف می‌شدند. در مقاطعی 67 نماد متوقف داشتیم. دلیل این موضوع وجود برخی دستور‌العمل‌ها و عدم ارسال اطلاعات بود. اکنون از 67 نماد به 10 نماد معاملاتی متوقف رسیدیم که این نمادهای متوقف مساله قضایی دارند و در حال حاضر سازمان بورس مشغول تدوین راهکاری برای حل مشکل نمادهای خاص است. وی ادامه داد: با اصلاح دستور العمل‌ها، گزارش‌های تفسیری مدیریت جایگزین پیش بینی سود شد و مثلث‌های احتیاط کنار نام ناشرانی که در ارسال اطلاعات با مشکلی روبرو هستند درج می‌شود. این مثلث نشان می‌دهد شرکت اطلاعات شفافی ندارد و سرمایه‌گذاران باید در تصمیم خود احتیاط کنند. بسیاری از ناشران بودند که عنوان می‌کردند حاضریم اطلاعات بدهیم اما مثلث احتیاطی سهم را حذف کنید. با این رویکرد دوره توقف طولانی نمادهای معاملاتی به پایان رسید و این مساله تاریخی برای همیشه حل شد و به واسطه آن شفافیت نیز در بازار سرمایه افزایش داشت.
نقدشوندگی سهام عدالت
سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار به وضعیت فعلی سهام عدالت اشاره کرد و گفت: با تلاش همکاران ما در سازمان خصوصی سازی سود سهام عدالت به حساب مشمولین واریز شد اما این سهام هنوز قابلیت داد و ستد ندارد. ما در حال بررسی راهی برای نقدشوندگی و امکان داد و ستد سهام عدالت هستیم و به نظر می‌رسد با استفاده از ساز و کار صندوق‌های سرمایه‌گذاری این سهام قابل معامله شود. اما هنوز در خصوص داد و ستد سهام عدالت تصمیم‌گیری نشده و دولت و مجلس در حال پیگیری این موضوع هستند. وی در پاسخ به این پرسش که ریسک سهام عدالت چه میزانی است، گفت: سهام ذاتا در همه کشورها می‌تواند سود ده یا زیان‌ده باشد اما از آنجا که سهام عدالت از شرکت‌های متفاوتی تشکیل شده و شامل صنایع متفاوتی است ریسک آن اندک است. در واقع برای سهام مانند سپرده، تضمینی وجود ندارد و در نتیجه یک ورقه بدون ریسک نیست! اما تنوع بخشی یکی از راهکارهای کاهش ریسک سهام عدالت است.
ابزارهای ثبات بازار
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه به ابزارهای ثبات بازار سرمایه در تکانه‌های اقتصادی و همچنین مشوق‌های ورود نقدینگی به بورس اشاره کرد و گفت: فروش استقراضی و خرید اعتباری، اختیار خرید و فروش، بازارگردانی، صندوق تثبیت و صندوق سرمایه‌گذاری مشترک از مهم‌ترین ابزارهای ثبات بازارهای سرمایه در تکانه‌های اقتصادی هستند. وی ادامه داد: فرآیند تطبیق بازارها با تکانه‌های اقتصادی متفاوت است، در بازار سرمایه نیز برخی سهامداران پیشرو و برخی محتاط هستند و منتظر می‌شوند آثار تغییرات اقتصادی را در ترازنامه شرکت‌ها ببینند در چنین شرایطی کشورهایی که از بازار سرمایه پیشرفته‌تری برخوردار هستند از ابزار‌هایی همچون فروش استقراضی و خرید اعتباری، اختیار خرید و فروش و همچنین بازارگردانی استفاده می‌کنند در نتیجه فرآیند تطبیق در آنها به سرعت انجام می‌شود. اما در کشور ما این ابزارها اخیرا به بازار سرمایه وارد شده و به حدی نیست که بتواند به سرعت انتظارات را برآورده کند. در بازار سرمایه ایران این مکانیسم‌ها هنوز جایگاه خود را پیدا نکرده است و در این زمینه باید فرهنگ سازی کرد و سطح سواد مالی جامعه را افزایش داد.
تصمیمات مهم مالیاتی
محمدی، کاهش مالیات‌ها در داد و ستد سهام از نیم درصد به یک دهم درصد و همچنین مالیات صفر بر افزایش سرمایه را از مهم‌ترین اقدامات مشوق بازار سرمایه در چند روز گذشته دانست و گفت: قطعا این دو تصمیم اخیر ورود نقدینگی به بازار سرمایه را تسهیل می‌کند. از سوی دیگر 70 تا 80 درصد داد و ستد بازارهای سرمایه پیشرفته بر اساس معاملات الگوریتمی یا پر بسامد شکل می‌گیرد. در این روش معاملات به شکل اتوماتیک و بر اساس آستانه هشدار انجام می‌شود و در طول یک روز شاهد 10ها و 100ها معامله هستیم اما مالیات زیاد مانع شکل‌گیری این نوع از داد و ستد بود و با این تصمیم قطعا معاملات الگوریتمی در بازار سرمایه کشور افزایش خواهد داشت و این افزایش به رشد بازار سرمایه کمک می‌کند. دبیر شورای عالی بورس عرضه‌های اولیه را مشوق دیگر ورود نقدینگی به بازار سرمایه دانست و گفت: به زودی دو پتروشیمی با عرضه اولیه به خانواده بازار سرمایه وارد می‌شوند.
عرضه نفت خام
رییس سازمان بورس از عرضه نفت خام در بورس انرژی خبر داد و گفت: این اقدام تحول بسیار بزرگی در بازار سرمایه خواهد بود. ساز و کار عرضه نفت خام در بورس انرژی مهیا است و با وزارت نفت نیز هماهنگی‌های لازم انجام شده و امیدواریم ظرف مدت کوتاهی فرآیند آن عملیاتی شود.
