گروه بنگاه‌ها|
توسعه کشاورزی یکی از ارکان اصلی بحث توسعه در کشورمان است؛ راهبردی که تلاش می‌کند از طریق خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک زمینه وابستگی ایران به سایر کشورها را مسدود کند. بر اساس این دورنمای کلی است که پروژه‌های خودکفایی در تولید محصولات استراتژیکی مثل گندم؛ برنج و... در کشورمان کلید می‌خورد؛ دیروز سرپرست وزارت جهاد کشاورزی در جریان سفر استانی که به کرمانشاه داشت با اشاره به رشد بیش از ۹ هزار هکتاری گلخانه‌های کشور گفت: « دولت به دنبال توسعه کشته گلخانه‌ای و افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی است.» عباس کشاورز در نشست کارگروه اقتصاد مقاومتی در کرمانشاه برگزار شد، اظهارداشت: «در شروع دولت تدبیر و امید هشت هزار و ۷۰۰ هکتار گلخانه در کشور داشتیم که اکنون این آمار به ۱۷ هزار و ۴۰۰ هکتار رسیده است.» وی با انتقاد از کندی رشد سطح زیرکشت گلخانه‌های کرمانشاه گفت: ناتوانی استان کرمانشاه در افزایش کشت گلخانه‌ای باید جبران شود. اما پرسشی که با این توضیحات به اذهان عمومی خطور می‌کند آن است که اهمیت کشت گلخانه‌ای در شمایل کلی بحث توسعه در کشورمان چیست؟ و از چه طریقی می‌توان افزایش دامنه کشت گلخانه‌ای را عاملی موثر در توسعه کشور قلمداد کرد؟ بر اساس اعلام کارشناسان تولیدات گلخانه‌ای به عنوان یکی از بخش‌های مهم کشاورزی و به منظور بهره‌گیری از حداقل منابع تولید و حصول درآمد مکفی برای تولیدکنندگان مطرح است، همچنین محققان، طرح‌های پژوهشی خود را می‌توانند در محیط گلخانه به سبب امکان کنترل شرایط محیطی بخوبی اجرا کنند. ضمن اینکه بسته به اقلیم و شرایط خاک هر منطقه می‌توان شرایط کشت گلخانه‌ای را در کشور فراهم آورد. از سوی دیگر، تجربه کشاروزی گلخانه‌ای در کشور نشان داده که شرایط آب و خاک ایران مستعد کاشت محصولاتی همچون خیار، گوجه فرنگی، فلفل، توت فرنگی و صیفی‌جات است. موضوع مهم کلیدی دیگر در این زمینه بازار صادراتی قابل توجهی است که محصولات گلخانه‌ای در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی از آن برخوردار است و چنانچه دامنه تولید این محصولات در کشورمان افزایش پیدا کنند؛ بدون تردید می‌توان بازارهای صادراتی افزون‌تری را به دست آورد. بر اساس این درونمای کلی است که دولت تلاش می‌کند از طریق سرمایه‌گذاری در این بخش ارزش افزوده بیشتری را متوجه کشور کند.
نقش کشاورزی در اشتغالزایی
سرپرست وزارت جهاد کشاورزی با تاکید بر اینکه اگر شغل و صادرات بخش کشاورزی می‌خواهید باید حتما گلخانه ایجاد کنیم، عنوان کرد: هر هکتار گلخانه ۱۰ شغل مستقیم ایجاد می‌کند. در کشور سالی ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار گلخانه ایجاد می‌کنیم که سهم استان کرمانشاه تنها سالی ۲۰ هکتار است. از پروژه‌هایی که در استان کرمانشاه فعال هستند راضی نیستم زیرا این پروژه‌ها غالبا به نوعی دولتی هستند.کشاورز در ادامه توضیح داد: اگر می‌خواهیم طرح‌های کشاورزی به اشتغالزایی منجر شوند باید مشارکت بخش خصوصی را افزایش دهیم. او، شرایط کرمانشاه را در بحث کشاورزی ویژه دانست و گفت: بارندگی استان کرمانشاه ۲ برابر کشور است و این استان از دشت‌های حاصلخیز بهره می‌برد. وی از پروژه توسعه آب‌های غرب کشور به عنوان یک امتیاز جدید برای کرمانشاه یاد کرد و گفت: در طرح گرمسیری کرمانشاه صاحب رودخانه‌ای دایمی با ۴۵ متر مکعب در ثانیه گذر آب می‌شود. سرپرست وزارت جهاد کشاورزی افزود: دانشگاه و بخش خصوصی کمک کند و طرح‌های جدیدتری برای استفاده بهتر از سامانه گرمسیری ارایه کنند.کشاورز، دامپروری را نیز از دیگر فرصت‌های توسعه کرمانشاه دانست و گفت: نژاد قوچ کرمانشاه می‌تواند باعث اصلاح نژادها و ایجاد نژادهای جدیدی برای تولد گوشت و محصول بیشتر در این استان شود. وی توسعه صنعت در کرمانشاه را نیز ضعیف دانست و اظهارداشت: در این استان حتی کارخانه چغندر نیز توسعه پیدا نکرده است و ۲ کارخانه موجود نیز بازدهی ندارد. سرپرست وزارت جهاد کشاورزی توضیح داد: با توجه به سودآوری تولید شکر و قند باید از این صنعت در استان حمایت کنیم.وی با تاکید بر اینکه نقش بخش خصوصی در کشاورزی باید بیشتر شود، گفت: هرچقدر در توان داریم باید در خصوصی کردن بخش کشاورزی به‌کار‌گیریم.سرپرست وزارت جهاد کشاورزی عنوان کرد به دنبال این هستیم که حتی بخشی از وظایف خدماتی دولت در کشاورزی را به بخش خصوصی واگذار کنیم.
تهیه الگوی واحد کشت در کشور
کشاورز در بخش دیگری از صحبت‌های خود عنوان کرد: یک الگوی واحد کشت در کشور تهیه و نهایی شده است تا هر ساله سطح زیرکشت هر محصول مشخص شود.
وی تاکید کرد: باید تولیدات بخش کشاورزی متناسب با بازار و میزان مصرف داخلی و صادرات باشد و راهکارهای مختلف از خام فروشی جلوگیری کرد. سرپرست وزارت جهاد کشاورزی در بخش دیگری از صحبت‌های خود بر ایجاد ساختاری مناسب برای استفاده از طرح گرمسیری تاکید کرد و گفت: سرمایه‌هایی ملی که برای این طرح صرف شد باید برای مردم تبدیل به پول و سرمایه شود. توافقی با اتاق بازرگانی و وزارت جهاد کشاورزی انجام شده است تا میزان بهره وری آب در سطح کشور افزایش پیدا کند؛ اتاق‌های بازرگانی دبیر اجرایی این توافق در استان‌ها هستند. وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود در رابطه با ممنوعیت صادرات برخی از محصولات کشاورزی همچون مرغ گفت: برخی از کالاها همچون گوشت مرغ از ارزهای دولتی برای تامین دان و دیگر مصارف استفاده می‌کنند تا قیمت این محصول در کشور ثابت بماند از این رو نمی‌توانیم اجازه دهیم این ارزهای دولتی برای صادرات صرف شود و عده‌ای از سود آن استفاده کنند.سرپرست وزارت جهاد کشاورزی عنوان کرد: این آمادگی وجود دارد تا در صورت تمایل تولید‌کننده به استفاده تمام و کمال از ارز آزاد و استفاده نکردن از یارانه برای صادرات اقدام‌کنند. کشاورز، باغ‌های کرمانشاه را نیز سرمایه خوبی برای توسعه دانست و گفت: با توجه به سرمایه‌گذاری بالا و دیربازده بودن باغداری باید با مطالعه دقیق در این زمینه وارد شویم و پس از تولید محصول بازاریابی قدرتمندی داشته باشیم.وی همچنین از توسعه کشت دیم به عنوان یک فرصت یاد کرد و گفت: در بخش کشت دیم علاوه بر محصولات سابق می‌تواند دانه روغنی، علوفه و برخی از سبزیجات را در کرمانشاه تولید کنیم.سرپرست وزارت جهاد کشاورزی در رابطه با افزایش قیمت خرید تضمینی گندم گفت: به عنوان نماینده دولت نمی‌توانم در زمینه افزایش قیمت گندم کاری کنم؛ زیرا افزایش خرید گندم به معنی افزایش قیمت آرد یارانه‌ای و نان است که این کار امکان پذیر نیست.
ضرورت افزایش کیفی محصولات
اما برای یافتن بازارهای صادراتی در حوزه محصولات کشاورزی باید توجه داشت که عامل کیفیت یک متغیر اثرگذار در رشد پایدار صادراتی است. در همین خصوص مدیر گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز می‌گوید: افزایش کیفیت محصول تولیدی از مهم‌ترین مزایای تولید محصولات گلخانه‌ای قلمداد می‌شود. سید جلال طباطبایی افزود: فضای گلخانه‌ای به صورت کنترل شده بوده و با مدیریت دقیق می‌توان با تولید محصول سالم و عاری از مواد آلوده‌‌کننده علاوه بر دستیابی به محصول کیفی به بهره‌وری مصرف آب نیز دست یافت. وی از ایجاد فرصت‌های شغلی مناسب برای کارآموختگان کشاورزی گفت و تشریح کرد: ایجاد فرصت‌های شغلی مناسب برای جوانان و کارآموختگان کشاورزی و استفاده از اوقات فراغت کشاورزان در فصل‌های پاییز و زمستان را باید از مهم‌ترین مزایای کشت‌های گلخانه‌ای قلمداد نماییم.مدیر گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز یادآور شد: امکان کنترل عوامل نامساعد جوی، بیماری‌ها و آفات در محیط گلخانه نسبت به فضای آزاد آسانتر است. طباطبایی با اشاره به ملزومات موفقیت در تولید محصولات گلخانه‌ای تاکید کرد: آموزش تخصصی و نیاز به مهارت عملی از ملزومات موفقیت در تولید محصولات گلخانه‌ای است.استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز نیز به ایسنا گفت: محصولات حاصل شده از کشت گلخانه‌ای به علت کنترل عوامل موثر در تولید دارای کیفیت بالاتری بوده و امکان صادرات به خارج از کشور را فراهم ساخته و می‌توانیم این تولیدات را تأثیرگذار در افزایش صادرات غیرنفتی بدانیم.جابر پناهنده افزود: نیاز به مراقبت دایمی برخلاف کشت در هوای آزاد که با مراقبت کمتر می‌توان به سود قابل توجهی دست یافت در کشت گلخانه‌ای حتی لحظه‌ای غفلت می‌تواند خسارت جبران‌ناپذیری وارد کند.وی تشریح کرد: تولید در گلخانه از راهکارهای موثری است که می‌تواند منجر به افزایش کارآیی مصرف آب و تولید مواد غذایی شود.
