گروه بنگاه‌ها|
در شرایطی که اقتصاد ایران برای پشت سر گذاشتن تحریم‌های اقتصادی نیازمند استفاده از ظرفیت‌های تازه است؛ بسیاری از تحلیلگران معتقدند شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند بخش قابل توجهی از این ظرفیت‌های اقتصادی را رو به سوی اقتصاد کشورمان باز کنند.
واقعیت آن است که بعد از تحریم‌های اقتصادی امریکا علیه کشورمان یک‌بار دیگر بحث جایگزینی راهکارهایی که اقتصاد ایران از طریق آن بتواند هم به فرآیند اشتغالزایی کمک کند، هم شاخص‌های معیشتی و درآمدی جامعه را ارتقا دهد و هم ظرفیت‌های تازه‌ای در بخش صادرات ایجاد کند؛ به‌شدت احساس می‌شود. به اعتقاد تحلیلگران یکی از بهترین راهکارهای رسیدن به مفهوم عملیاتی رونق اقتصادی توجه به شرکت‌های دانش‌بنیان است چرا این شرکت‌ها در عین اینکه دارای ارزش افزوده اقتصادی فراوانی هستند، تأمین زیرساخت و ورودشان به چرخه تولید بسیار ناچیزتر از شرکت‌های بزرگ صنعتی و سنتی است، ضمن اینکه فعالیت‌های این شرکت‌ها نیازمند تماس با کارتل‌های بزرگ و شرکت‌های عظیم نیست و در دامنه تحریم‌ها قرار نمی‌گیرند.
ظرفیت‌های استان‌ها برای اشتغالزایی
قابل توجه است
یکی از فعالان حوزه کارآفرینی در پاسخ به این پرسش که آیا توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان در فضای امروز اقتصادی ایران ممکن است می‌گوید: واقعیت آن است که ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در کلان‌شهرهای کشورمان بسیار بالاست و زیرساخت‌ها طور چیده شده که به راحتی می‌توان ایجاد اشتغال کرد؛ مساله اصلی حمایت نهادهای مسوول برای بهبود زیرساخت‌هاست که می‌تواند به رشد این شرکت‌ها کمک کند. .
عباس سلیمانی مدیر یک بنگاه اقتصادی دانش‌بنیان در جریان گفت‌وگو با تعادل با اشاره به این نکته که اکثر کلان‌شهرهای کشورمان بستر لازم برای کسب و کار دانش‌بنیان را تدارک دیده‌اند توضیح داد: در اغلب کلان‌شهرهای کشورمان و مراکز استان‌ها، مسوولان زیرساخت‌های متعددی را فراهم کردند، شرکت‌های دانش‌بنیان بدون زیرساخت‌هایی مانند اینترنت نمی‌توانند فعالیت کنند و اکنون اینترنت در دسترس همگان قرار دارد. بنابراین باید از این ظرفیت‌ها برای حل مشکلات کشور؛ اشتغالزایی و صادرات استفاده شود. امروز شما در دست هر شهروندی یک تلفن هوشمند مشاهده می‌کنید که با همین دستگاه می‌توان بسیاری از ارتباطات مورد نیاز مشاغل را ساماندهی کرد؛ اما پرسش مهم این است که چگونه می‌توان این ظرفیت‌ها را در مسیر اشتغالزایی به کار گرفت.
این کارآفرین به بستر مناسب برای رشد شرکت‌های دانش‌بنیان اشاره کرد و ادامه داد: از آنجایی که اکثر مشاغل جدید و به روز در کشورمان ناشناخته اند؛ ریسک استارت این مشاغل بسیار پایین است و سرمایه‌گذاران می‌توانند امیدوار باشند که سرمایه‌گذاری آنها در نهایت نتیجه بخش خواهد بود.
سلیمانی به نمونه‌های موفق استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان در مناطق مختلف دنیا اشاره کرد و گفت: کشوری مانند مالزی با استفاده از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان توانسته میلیاردهای دلار درآمدزایی کند یا کشورهای مانند سنگاپور و... به توسعه کسب و کار دانش‌بنیان و به ایجاد شهرهای هوشمند توانسته‌اند به ظرفیت‌های بالایی در اشتغالزایی برسند ما در ایران چرا نتوانیم این بسترهای رشد را فراهم کنیم.
این کارآفرین توضیح داد: در گذشته برای انجام کارهای خدماتی مردم مجبور بودند ساعت‌ها خارج از منزل در صف‌های بلند ادارات بایستند تا شاید گرهی از مشکلاتشان کم شود؛ اما امروز شما با استفاده از تلفن همراه و شبکه اینترنت می‌توانید انواع و اقسام خدمات بانکی، اداری، خدماتی، تجاری و... را درب منزل تحوبل بگیرید. این فرآیند باعث کاهش آلودگی هوا، کاهش ترافیک و ده‌ها و صدها مزیت اقتصادی و اجتماعی دیگر می‌شود. .
سلیمانی با اشاره به برخی مخالفت‌ها با رشد شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها می‌گوید: برخی این انتقاد‌ها را مطرح می‌کنند که استانداردهای بین‌المللی با نیروهای داخلی منطبق نیست اما واقعیت این‌گونه نیست. ایران ظرفیت‌های بالایی به ویژه در حوزه نیروی انسانی دارد.
این کارآفرین توضیح داد: بدون تردید؛ استان‌های مختلف کشورمان حتی شهرهای دور افتاده و مناطق روستایی ظرفیت فراوانی برای شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها دارند و حتی می‌توانند تکنولوژی را صادر کند. می‌توان گفت ایران حتی می‌تواند صادر‌کننده استارت آپ‌های موفق به سراسر جهان باشد.سلیمانی به اعتماد عمومی مردم به عنوان یک برگ برنده برای شرکت‌های دانش‌بنیان اشاره کرد و گفت: در بسیاری از کشورها برندها تلاش می‌کنند تا نگاه مردم را نسبت به خدمات آنلاین و... تغییر دهند؛ اما خوشبختانه ما در ایران این اعتماد عمومی را برای رشد شرکت‌های دانش‌بنیان داریم؛ فقط باید این اعتماد را در مسیر بهبود شاخص‌ها به کار گرفت.
تجاری‌سازی اولویت اصلی شرکت‌های فناور
در همین خصوص معاون برنامه‌ریزی و سیاستگذاری امور فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان متولی دولتی این بخش در گفت‌وگو با مهر می‌گوید: شرکت‌های دانش‌بنیان و حتی واحدهای فناور استارتاپی می‌توانند زیرساخت‌ها و نقاط امن رونق تولید کشور را تأمین کنند. بهنام طالبی گفت: متأسفانه کسب و کارهای فناورانه درگیر سیاست‌های ناهماهنگ و ناهمگون موجود کشور است.وی با اذعان به اینکه بروکراسی اداری و قوانین نانوشته شرکت‌های فناور را دچار مشکل کرده است، ادامه داد: در شرایط کنونی فعالیت در عرصه فناوری پر مخاطره و سخت است. معاون وزارت علوم، با بیان اینکه شرکت‌های فناور باید روحیه مطالبه‌گری و سوال از متولیان را حفظ کنند، گفت: واقعیت این است که برخی از درخواست‌های شرکت‌ها از عهده دولت هم خارج است.
وی با بیان اینکه شرکت‌های فناور باید بتوانند خودجوش باشند و روی پای خود بایستند، گفت: حضور و حمایت دستگاه‌های متولی دولتی فقط شرط لازم برای فعالیت شرکت‌های فناور است و آنها باید مستقل و قدرتمند عمل کنند.طالبی از افزایش ۷۰ درصدی بودجه پارک‌ها و مراکز رشد کشور خبر داد و گفت: این بودجه در سال ۹۶ چیزی حدود ۲۵۰ میلیارد تومان بود که با تلاش‌ها و پیگیری‌های دفتر برنامه‌ریزی و سیاستگذاری امور فناوری وزارت علوم به ۴۰۰ میلیارد تومان در سال ۹۷ رسیده است.
وی با بیان اینکه رویکرد سال جدید توسعه تجاری‌سازی و بازار شرکت‌های فناور مستقر در پارک‌ها و مراکز رشد است، گفت: توجه به صادرات محصولات فناورانه، اولویت حل مساله مسائل مهم و حیاتی کشور، حمایت از هسته‌ها و واحدهای فناور نوپا و... از جمله برنامه‌های مهم ما خواهد بود.
استفاده از ظرفیت‌های دانش‌بنیان
رییس پارک علم و فناوری استان قم هم در پاسخ به این پرسش که از چه طریقی می‌توان از ظریفت بنگاه‌های دانش‌بنیان برای بهبود شاخص‌های اقتصادی استفاده کرد می‌گوید: رشد و اعتلای اقتصادی و دستیابی به مولفه‌های استاندارد رونق تولید، تنها با حمایت از شرکت‌های فناور و توجه به کسب و کارهای نو انجام پذیر است.سید‌حسین اخوان علوی از افزایش توان بودجه‌ای پارک قم در سال ۹۸ خبر داد و گفت: با توجه به پیگیری‌های صورت گرفته و حمایت مسوولان استان و نمایندگان محترم قم در مجلس شورای اسلامی ردیف بودجه‌های خوبی برای پارک تعریف شده که امیدواریم این بودجه‌ها به موقع و به اندازه تخصیص یابد.
