واقعیت آن است که یکی از مهم‌ترین اقدام‌ها برای کاهش نرخ بیکاری و افزایش خوداشتغالی در منازل توسعه مشاغل خانگی است که با توجه به اقبال روزافزون جوانان به آن می‌تواند چشم‌انداز روشنی از رشد را برای جویندگان کار ارایه کند.
بر اساس اطلاعات سامانه ارتباطی وزارت تعاون در حال حاضر بیش از 100 شرکت تعاونی تامین نیاز مشاغل خانگی با عضویت بیش از 6هزار نفر نفر و با ایجاد فرصت شغلی بیش از 300هزار نفر در سراسر کشور در سامانه ثبتی وزارت تعاون مشغول فعال هستند.
اما با وجود این اعداد و ارقام جالب توجه، سقف تسهیلات مشاغل پشتیبان در کسب و کارهای خانگی طی دو سال گذشته با بخشنامه‌های بانک مرکزی کاهش یافته است؛ این در حالی است که فعالیت‌های پشتیبان مشاغل خانگی رشد ۱۸ برابری داشته است.
طی سال‌های ۹۶ و ۹۷ سقف تسهیلات مشاغل خانگی به متقاضیان «پشتیبان» این مشاغل با ابلاغ بخشنامه‌هایی در مقاطع مختلف کاهش یافت. در مشاغل خانگی متقاضیان به سه شیوه مستقل، تحت پوشش و پشتیبان می‌توانند فعالیت کنند.متقاضیان مشاغل پشتیبان، افرادی هستند که توان و قدرت مدیریت و اجرای فرایند تولید و راه‌اندازی مشاغل خانگی را دارند و می‌توانند در شغل مورد نظر چند نفر را تحت حمایت و مدیریت مشغول به کار کنند. در واقع این افراد توانایی راه‌اندازی کسب و کارهای خانگی به عنوان کارفرما را دارند. این گروه از افراد تحت عنوان «پشتیبان» باید تقاضای خود را در سامانه مشاغل خانگی ثبت کنند.
اما در دو سال گذشته بانک مرکزی در دو مقطع سقف تسهیلات قابل پرداخت به متقاضیان مشاغل خانگی را کاهش داده است.
به این ترتیب بانک مرکزی، حداکثر تسهیلات قابل پرداخت به متقاضیان پشتیبان مشاغل خانگی به ازای اشتغال ۱۵ نفر را ۱۵۰ میلیون تومان (به ازای هر نفر ۱۰ میلیون تومان) تعیین کرد.
کمتر از دو ماه از این بخشنامه، بانک مرکزی در ابلاغیه جدید سقف این تسهیلات را به ۱۰۰ میلیون تومان کاهش داد تا به ازای اشتغال ۵ نفر در هر شغل توسط یک فرد پشتیبان ۲۰ میلیون تومان پرداخت شود.
اما بانک مرکزی ۶ ماه پس از ابلاغیه کاهش تسهیلات در خرداد ماه سال ۹۷ نیز سقف این تسهیلات را تغییر داد به این ترتیب که بر اساس نامه شماره ۷۶۱۰۷ /۹۷ مورخ ۹۷.۳.۷ تسهیلات ۱۰۰ میلیونی به ازای اشتغال ۱۵ نفر و به ازای هر نفر ۶ میلیون و ۶۶۰ هزار تومان تعیین شد.
رشد فعالیت‌های پشتیبانی در حوزه مشاغل خانگی
در حالی سقف تسهیلات مشاغل خانگی پشتیبان کاهش یافته که انگیزه افراد برای ایجاد کسب و کارهای خانگی با اشتغالزایی برای چند نفر به عنوان پشتیبان افزایش یافته است.تعداد فعالیت‌های پشتیبان در مشاغل خانگی طی سال‌های گذشته رشد کرده است بطوری که در سال ۹۵ فقط ۱۷۴ نفر به عنوان پشتیبان برای تعدادی در مشاغل خانوادگی اشتغالزایی کردند، در سال ۹۶ این میزان به ۲ هزار و ۱۵۸ نفر و در سال ۹۷ نیز به ۳ هزار و ۱۶۴ نفر افزایش یافت که نسبت به سال ۹۵ گویای رشدی حدود ۱۸ درصدی است.هر چند در سیاست جدید حمایت از مشاغل خانگی منوط به پرداخت تسهیلات نیست بلکه توانایی و ایده متقاضی در سنجش تأیید تقاضا و صدور مجوز موثر است، اما تسهیلات نیز به عنوان ابزار تقویت توان مالی متقاضیان واجد شرایط باید در دستور کار باشد.
