جعفر قادری
در پاسخ به این سوال که آیا دولت از بانک مرکزی استقراض می‌کند یا خیر، باید گفت که در طول چند سال گذشته شیوه تامین کسری بودجه توسط دولت تغییر کرده و دولت از طریق استقراض از مردم منابع خود را تامین می‌کند. دولت گذشته نیز از همین طریق در حدود ۵۰۰ هزار میلیارد تومان بدهی برای دولت سیزدهم گذاشت و اکنون دولت سیزدهم در حال جبران همین استقراض است. فکر می‌کنم ماهیانه حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان از این بدهی‌ها جبران می‌شود.بنابراین تاکید می‌کنم که مثل گذشته شاهد استقراض مستقیم از بانک مرکزی نیستیم؛ البته ممکن است در مقاطعی، دولت ناچار شود موقتا استقراض بگیرد. با این حال، گزارشی که دولت سیزدهم ارایه کرد نشان می‌داد که از تنخواه نیز استفاده نکرده است. امسال بودجه ما حدود ۱۳۹۲ هزار میلیارد تومان است که مقرر شده است نزدیک به ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار میلیارد تومان آن از طریق فروش و صادرات نفت تامین شود. همچنین مقرر شده است که به همین اندازه از طریق مالیات تامین شود و بخشی دیگر نیز از سایر درآمدها خواهد بود. باید دید چه میزان از درآمدهای نفتی محقق می‌شود و چه میزان از طریق فروش اوراق اسلامی خواهد بود تا بتوانیم بگوییم کسری بودجه داریم یا خیر. گزارش‌ها حاکی از آن است که از زمان استقرار دولت سیزدهم هم فروش نفت بیشتر شده، هم وصول مطالبات حاصل از فروش نفت و گاز بالاتر رفته و هم وصول درآمدهای مالیاتی افزایش پیدا کرده است. البته واگذاری سهام به مردم هم داریم. در مدتی که دولت سیزدهم مستقر شده است، با فعال کردن دیپماسی اقتصادی و ارتباط با کشورهای همسایه توانسته علاوه بر افزایش درآمدهای نفتی خود، فروش میعانات گازی را نیز بالاتر ببرد. تلاش دولت بر این است که از طریق فعال کردن ظرفیت‌های ترانزیتی با کشورهای همسایه و تعریف کریدورهای جدید، صادرات غیرنفتی را نیز بالا ببرد.البته باید بگویم که درآمد حاصل از صادرات غیرنفتی به دولت نمی‌رسد و مربوط به بخش غیردولتی است اما حتما بر ثبات قیمت ارز اثرگذار خواهد بود. دقت داشته باشید که هر مالیات، یک نرخ دارد و یک پایه مالیاتی؛ نرخ مالیاتی به هیچ‌وجه تغییر نمی‌کند اما پایه‌های مالیاتی توسعه پیدا می‌کند. برای مثال تا سال‌های گذشته یکسری فرارهای مالیاتی داشتیم که شناسایی نشده‌اند. اکنون از طریق سامانه‌های اطلاعاتی که در اختیار دولت قرار دارد، می‌توان مودیان مالیاتی را دقیق‌تر شناسایی کرد. سامانه‌ای که وضعیت مالکیت اتومبیل، املاک و ساختمان‌ها را نشان دهد در اختیار دولت است و از طریق کنار هم قرار دادن آنها می‌توان به ثروت و وضعیت درآمدی افراد پی برد. با این حال، برای اصلاح نظام مالیاتی باید چند کار دیگر انجام شود؛ یکی مالیات بر عایدی سرمایه است تا سرمایه‌ها به بخش تولید کشانده شود.
