تاثیر کسری بودجه بر تورم

هادی حق‌شناس 

افزایش حجم پول، رشد نقدینگی و نرخ تورم شاه‌ بیت کسری بودجه به حساب می‌آید.اولین خطر کسری بودجه تاثیر آن برتورم است. به عبارتی؛ وقتی صحبت از کسری بودجه به میان می‌آید دو عنوان مصارف و منابع را باید برای آن در نظر گرفت.  زمانی که خرج بیشتر از دخل باشد، باید این کسری در جایی به جبران درآید و دراین حالت دولت‌ها معمولا به سراغ استقراض از بانک مرکزی یا همان پول پرقدرت می‌روند که با عوارض همراه می‎‌شود. افزایش حجم پول، رشد نقدینگی و نرخ تورم شاه‌ بیت این مساله به حساب می‌آید. یکی از دلایل کسری بودجه رشد هزینه‌های جاری دولت است. زمانی که به هر دلیل خرج دولت زیاد می‌شود، ولی منابع متناسب با این مساله رشد پیدا نمی‌کند، موضوع کسری بودجه به وجود می‌آید که بر شاخص‌های اقتصادی اثرگذار خواهد بود. مهم‌تر از تمام این موارد تاثیر کسری بودجه در شرایط رکود و تورم است زیرا می‌تواند تورم را تعمیق بخشد. دو ابزار مهم برای مدیریت کسری بودجه وجود دارد، اول اینکه دولت به سراغ انضباط مالی رود، یعنی کارهایی که می‌تواند انجام ندهد را زیربار نرود یا اینکه در واقع انضباط اداری و مالی ایجاد کند. مساله دیگر ایجاد درآمد توسط دولت است که به مساله مالیات برمی‌گردد. بخش‌های زیادی در اقتصاد ایران مالیات پرداخت نمی‌کنند و دولت باید در دریافت مالیات جدی باشد. موارد مورد اشاره عناوین مهمی به حساب می‌آید، اما به دلیل آنکه شرایط کشور محصول تحریم‌های ظالمانه است که براساس آن در چند سال گذشته روابط تجاری کشورو فروش نفت به حداقل ممکن رسیده، لذا احیای برجام و برگشت اقتصاد ایران بر روی ریل می‌تواند به شکل ساختاری برای به حداقل رساندن کسری بودجه یاری‌رسان باشد.  موضوع جبران کسری بودجه به سادگی با یک بله یا خیر یا کارهای کوتاه‌مدت به نتیجه نخواهد رسید. اقتصاد ایران با چالش‌های مختلفی دست به گریبان است که حل هریک از آنها به تصمیمات سخت و دردناکی نیاز دارد زیرا این امکان وجود ندارد با وجود یک بیماری زندگی عادی پیش رود و بهبود هم حاصل‌آید، برای بهبود نیاز به بستری، عمل جراحی، طی کردن دوران نقاهت است و برای انجام این موارد باید کارهای عادی به تعطیلی درآید. اقتصاد ایران به همین شکل است، ممکن نیست تمام کارها طبق روال عادی باشد و ادعای اصلاح ساختاری را هم داشته باشیم.