حکمرانی حوزه پولی و بانکی باید تغییر کند
کامران ندری ،کارشناس اقتصادی گفت: نظام حکمرانی که بر حوزه پولی بانکی کشور حاکم است و آن را مدیریت می‌کند، وضعیت رشد نقدینگی در اقتصاد را به وجود آورده است. رشد اقتصادی در بخش واقعی بسیار کم است، اما رشد نقدینگی در قسمت نقدینگی و اسمی اقتصاد بسیار بالا است و اینها با یکدیگر همخوانی ندارد و نتیجه آن تورم بالا می‌شود. وی در گفت‌وگو با ایبِنا درباره نقش نظام بانکی در بروز تورم‌های بالا گفت: تورم بالا، مستمر و مداوم نتیجه رشد نقدینگی زیاد است و این نقدینگی در نظام بانکی خلق می‌شود. وی درباره خلق پول و رابطه آن با نرخ بالا تورم نیز ابراز کرد: خلق پول یا درونزا است، یعنی در واکنش به تکانه‌ها، شوک‌ها یا معضلات و مشکلاتی مانند کسری بودجه دولت به وجود می‌آید که در کشور با آن مواجه هستیم که جبران آن به خلق نقدینگی توسط نظام بانکی می‌انجامد یا گرفتاری بنگاه‌های تولیدی محسوب می‌شود که دانسته یا ندانسته، خواسته یا ناخواسته درصدد حل آن با خلق پول برمی‌آیند.نظام حکمرانی که بر حوزه پولی بانکی کشور حاکم است و آن را مدیریت می‌کند، وضعیت رشد نقدینگی در اقتصاد را به وجود آورده است زیرا این مساله خارج از نظام بانکی روی نمی‌دهد، تورم هم محصول این رشد نقدینگی بالا در نظام بانکی محسوب می‌شود. ندری درباره راهکار این مساله اضافه کرد: حکمرانی درحوزه پول و بانک باید تغییر یابد. به این معنا؛ سیستمی اقتباس شده و از دیگر کشورها الگوبرداری کردیم، اما نه تنها حکمرانی آن را خوب بلد نیستیم، بلکه راهبردها و خط مشی‌هایی که دراین حوزه وجود دارد را هم به شکل صحیحی اجرا نمی‌کنیم. این کارشناس مسائل اقتصادی دراین رابطه ضمن بیان نمونه‌ای ابراز کرد: برخی بر این تصور هستند که با تسهیلات بانکی می‌توان تولید را در اقتصاد راه انداخت، این نگرش پرداخت تسهیلات کلان دایم به تولیدکننده‌ها با بهره پایین به نسبت نرخ تورم جهت کمک بوده است، درحالی که مشاهده شده که چنین حرکاتی نه تنها کمکی به تولید نکرده، بلکه مانع از اعمال حکمرانی صحیح و درست هم شده است.اتومیبل از دنیا گرفته شده و به کشور آمده، کارخانه مربوط به آن را هم بنا نهادند، اما نهادهایی که باید در این زمینه وجود داشته باشد تا از این امکان در جهت منافع و رفاه عمومی استفاده کند، موجود نیست، بنابراین مشاهده می‌شود که هر ۲۴ ثانیه یک نفر در تصادفات رانندگی کشته می‌شود. مساله مورد اشاره به دلیل نبود نظام حکمرانی است و صرفا تاسیس بانک و الگوبرداری از برخی کشورها کمک رسان نخواهد بود و تا زمانی که نهادهای تنظیم‌کننده در این حوزه ایجاد نشود، تکنولوژی هم به غلط مورد استفاده قرار می‌گیرد. اکنون بانکی وارد کشور شده که خلق پول می‌کند و قابل تنظیم و مدیریت هم نیست. این استاد دانشگاه در رابطه با نهاد ناظر در این خصوص تاکید کرد: بانک مرکزی نهاد ناظر براین مساله به حساب می‌آید، منتها بانک مرکزی کشور ایران با دیگر کشورها بسیار تفاوت دارد. اولویت اول بانک مرکزی ایران کمک به تولیدکننده است، مکانیزمی که سبب خلق پول می‌شود. نهادهای مقرراتی و نظام‌بخشی که هم ایجاد شده است، توان کنترل فرآیند خلق پول در نظام بانکی را ندارد.
مصباحی مقدم:
شورای پول و اعتبار به نفع شرکت‌های دولتی کار می‌کند
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به طرح تغییر ساختار بانک مرکزی گفت: در حال حاضر شورای پول و اعتبار از بدنه دولت تشکیل شده و به نفع شرکت‌های دولتی کار می‌کند. غلامرضا مصباحی مقدم گفت: تشکیل هیات عالی مدیریت و شورای نظارت، دو تغییر ساختار در بانک مرکزی بر اساس طرح اخیر مجلس است. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: در طرح اخیر مجلس که در راستای تغییر ساختار بانک مرکزی است، شورای پول و اعتبار به هیات عالی مدیریت بانک مرکزی تبدیل می‌شود و ترکیبی متفاوتی خواهد داشت.استقراض خودروساز‌ها از بانک‌ها به دلیل حضور وزیر صمت در شورای پول و اعتبار است و با تغییرات ذکر شده، این شورا مستقل از دولت عمل می‌کند.وی در خصوص تغییر دیگری که در ساختار بانک مرکزی رخ خواهد داد گفت: تقویت نظارت بانک مرکزی بر بانک‌ها، یکی دیگر از این تغییر ساختار‌ها به شمار می‌رود، زیرا در حال حاضر نظارت بانک مرکزی، مدیریت کوچکی است و قرار است شورای نظارت شکل بگیرد.با تشکیل این نهاد، تغییرات دیگر هم اعمال خواهد شد.وی در خصوص استقلال بانک مرکزی گفت: استقلال بانک مرکزی به این معناست که بانک مرکزی مجری سیاست‌های پولی باشد بدون اینکه دولت به منابع بانک مرکزی اتکا کند.منابع بانک مرکزی جیب ملت بوده و پول نشانه قدرت خرید است.این نماینده اسبق مجلس گفت: کسی که بانک مرکزی را مدیریت می‌کند نباید به راحتی توسط رییس‌جمهور عزل و نصب شود و همچنین اعضای شورای پول و اعتبار را نباید رییس‌جمهور تعیین کند.وی با اشاره به اینکه بانک مرکزی باید دو کار عمده را انجام دهد گفت: نخست اینکه بانک مرکزی نباید به دولت قرض بدهد، زیرا قرضی که دولت از بانک مرکزی می‌کند هرگز پس داده نمی‌شود همچنین بانک مرکزی نباید قرض ریالی به دولت بدهد و ارز از دولت بخرد.دولت باید ارز خود را در بازار آزاد بفروشد و بانک مرکزی فقط قیمت ارز را مدیریت کند.بین دو عامل ذکر شده تفاوت زیادی وجود دارد و بانک مرکزی فقط باید عرضه و تقاضا را مدیریت کند. دولت نباید بانک مرکزی را جیب خودش تلقی کند و بانک مرکزی باید مستقل از دولت عمل کند.این نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه منشأ بسیاری از مشکلات، استقلال نداشتن بانک مرکزی است گفت: رشد نقدینگی به دلیل همین قرض دادن بانک مرکزی به دولت است و بانک مرکزی نباید پول بدون پشتوانه منتشر کند و این دومین اقدامی است که باید بانک مرکزی انجام دهد.استقلال بانک مرکزی به معنای حفظ قدرت خرید پول است که باید توسط بانک مرکزی مدیریت شود.
