گروه بانک و بیمه |محسن شمشیری | در بازار ارز قیمت دلار 22 هزار و 900 تومان، قیمت یورو 27 هزار و 800 تومان و درهم امارات 6 هزار و 250 تومان اعلام شده است.قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید روز (شنبه) در بازار تهران با کاهش ۶۰ هزار تومانی نسبت به روز کاری گذشته به رقم ۱۰ میلیون و ۲۰ هزار تومان رسید.سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم نیز ۹ میلیون و ۹۵۰ هزار تومان معامله شد. نیم‌سکه بهار آزادی پنج میلیون و ۸۰۰ هزار تومان، ربع سکه سه میلیون و ۸۰۰ تومان و سکه یک گرمی هم ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان قیمت خورد. علاوه بر این، در بازار طلا نیز نرخ هر گرم طلای ۱۸ عیار به یک میلیون و ۱۸ هزار تومان رسید. قیمت مثقال طلا نیز چهار میلیون و ۴۲۵ هزار تومان شد.همچنین هر اونس جهانی طلا نیز یک‌هزار و ۸۸۱ دلار و ۶۰ سنت فروخته شد.
رشد اندک دلار در کانال ۲۲ هزار تومان
نرخ دلار در صرافی‌های بانکی شنبه، یکم خردادماه با ۴۵ تومان افزایش نسبت به روز کاری گذشته به رقم ۲۲ هزار و ۳۴۵ تومان رسید.قیمت فروش یورو نیز با ۲۰۹ تومان افزایش نسبت به روز کاری گذشته به رقم ۲۷ هزار و ۳۸۱ تومان رسید. قیمت خرید هر دلار ۲۱ هزار و ۹۰۳ تومان و نرخ خرید هر یورو نیز ۲۶ هزار و ۸۳۸ تومان بود.علاوه بر این، نرخ خرید دلار در بازار متشکل ارزی ۲۲ هزار و ۳۴۵ تومان و نرخ فروش آن ۲۲ هزار و ۱۲۴ تومان اعلام شد. همچنین نرخ خرید یورو در این بازار ۲۷ هزار و ۳۸۱ تومان و نرخ فروش آن نیز ۲۷ هزار و ۱۱۰ تومان اعلام شد.در سامانه سنا نیز دلار ۲۲ هزار و ۲۱۵ تومان و یورو ۲۷ هزار و ۵۲ تومان قیمت خورده است.همچنین در سامانه نیما در معاملات، حواله یورو به قیمت ۲۵ هزار و ۱۶۸ تومان فروخته و حواله دلار به قیمت ۲۰ هزار و ۶۶۸ تومان معامله شد.بررسی نرخ دلار در دومین ماه سال بیانگر این است که میانگین نرخ فروش این نوع ارز در بازار تقریبی معادل ۲۲ هزار و ۸۴۵ تومان بوده و برای مدتی با کاهش ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ تومانی مواجه شده است اما در روزهای پایانی ماه افزایش نسبی یافت. بازار ارز متاثر از سیگنال‌های مذاکرات وین روزهای پایانی فروردین ماه را با کاهش قیمت سپری کرد به‌طوری که نرخ دلار به کانال ۲۳ هزار تومان هم نزدیک شد.اما با ورود به دومین ماه سال جاری دلار وارد کانال ۲۴ هزار تومان شد و تا ۱۰ روز بعد در محدوده ۲۳ هزار تومان قرار گرفت. با رسیدن اخبار مثبت از مذاکرات وین، روند کاهش قیمت‌ها در بازار ارز شروع شد و نرخ دلار در کمتر از یکی دو روز معادل ۲۰۰۰ تومان کاهش یافت به گونه‌ای که وارد کانال ۲۱ هزار تومان شد حتی در روزهایی به ۲۰ هزار تومان هم نزدیک شد. اما روند کاهشی در بازار ارز عمر کوتاهی داشت و روند افزایشی در بازار دوباره جان گرفت و در روزهای پایانی اردیبهشت ماه دلار به ۲۳ هزار تومان هم رسید.بررسی‌ها نشان می‌دهد که میانگین نرخ دلار در اردیبهشت در بازار آزاد و صرافی‌ها به ترتیب تقریبا معادل ۲۲ هزار و ۸۴۵ تومان و ۲۲ هزار و ۲۸۷ تومان بوده است.در کل، بازار ارز در اردیبهشت ماه بیش از پیش تحت تاثیر جو روانی و سیاسی قرار گرفت و طبق گفته تحلیلگران این بازار و فعالان آن در انتظار نتیجه مذاکرات ایران و امریکا درباره احیای برجام بودند.در این بین، گفته‌هایی مطرح می‌شد که بانک مرکزی اقدام به ارزپاشی کرده است تا روند بازار کاهشی شود که رییس کل بانک مرکزی در پاسخ گفت: روند کاهشی در بازار ارز ناشی از ارز صادرکنندگان است و روش ما ارزپاشی نیست زیرا، در این راستا بازار متشکل ارزی ایجاد شده است.درحالی که کارشناسان اقتصادی تنها عامل موثر در کاهش نرخ دلار در این ماه را اخبار مذاکرات وین می‌دانند، همتی معتقد است که نرخ دلار را به ۲۰ هزار تومان رسانده است و بیش از این هم کاهش می‌یابد. همچنین، وی احتمال رفع تحریم‌ها و آزادی منابع بانک مرکزی و ایجاد انتظارات مثبت را از عوامل موثر در کاهش نرخ ارز اعلام کرده است. از سوی دیگر، کارشناسان ثبات نرخ ارز را مهم‌تر از کاهش نرخ ارز می‌دانند زیرا، تولید کشور به دلیل بالا بودن هزینه‌های تولید متاثر از این امر متضرر می‌شود و واردکنندگان از این موضوع نفع می‌برند. بنابراین، در صورت رفع تحریم‌ها در روزهای آینده مهم‌ترین اقدام برای مدیریت بازار ارز، ثبات نرخ دلار است که کارشناسان می‌گویند، محدود ۲۰ هزار تومان مناسب‌ترین گزینه برای تثبیت نرخ دلار است تا تولیدکنندگان ضرر نکنند و قیمت کالاها هم با روند کاهشی مواجه شوند.
۴.۵ درصد کل بیت کوین دنیا در ایران استخراج می‌شود
حدود ۴.۵ درصد از کل استخراج بیت کوین دنیا در ایران انجام می‌شود و سالانه یک میلیارد دلار برای کشور درآمد دارد.مطالعات جدید نشان می‌دهند حدود 4.5 درصد از کل استخراج بیت کوین دنیا در ایران انجام می‌شود. بنابراین ایران می‌تواند صدها میلیون دلار از ارزهای مجازی درآمد داشته باشد و از آن برای کاهش تاثیر تحریم‌ها استفاده کند. گزارش شرکت تحقیقات بلاکچین الیپتیک نشان می‌دهد تولید بیت کوین ایران با سطح فعلی استخراج آن، سالانه یک میلیارد دلار برای این کشور درآمد دارد. امریکا یک تحریم همه‌جانبه اقتصادی علیه ایران وضع کرده است که شامل صنعت نفت، بانکداری و کشتیرانی این کشور می‌شود. شرکت الیپتیک بر اساس اطلاعات به دست آمده از استخراج‌کنندگان بیت کوین توسط مرکز آلترنیتیو فایننس تا آوریل 2020 و همچنین ارقام منتشر شده توسط نیروگاه برق وابسته به وزارت نیروی ایران تخمین می‌زند حدود 600 مگاوات برق در ایران توسط استخراج‌کنندگان بیت کوین مصرف شده است. بیت‌کوین و سایر ارزهای مجازی طی فرآیندی با عنوان استخراج یا ماینینگ ایجاد می‌شوند که طی آن کامپیوترهای پرقدرت با یکدیگر جهت حل مسائل ریاضی پیچیده رقابت می‌کنند. این فرآیند مصرف انرژی بالایی دارد و به برق تولید شده توسط سوخت‌های فسیلی که ایران منابع بالایی از آن را دارد وابسته است. بانک مرکزی ایران تجارت بیت کوین و سایر ارزهای مجازی را که در خارج از کشور استخراج شده باشند ممنوع کرده است. در گزارش شرکت الیپتیک آمده است: « ایران به این نتیجه رسیده که استخراج
بیت کوین فرصتی جذاب برای اقتصاد تحریم شده این کشور است که با مشکل کمبود پول نقد مواجه است ولی ذخایر بالای نفت و گاز طبیعی در اختیار دارد». برق مورد استفاده استخراج‌کنندگان ارز مجازی در ایران برابر با سوختن سالانه 10 میلیون بشکه نفت است یعنی حدود 4 درصد از کل صادرات نفت ایران در 2020. استخراج‌کنندگان مستقر در ایران مستقیماً بیت کوین دریافت می‌کنند و می‌توانند از آن برای واردات استفاده کنند، به این ترتیب تحریم‌های وضع شده علیه موسسات مالی ایران دور زده می‌شود.
احتمال کاهش نقش دلار در مبادلات جهانی
یک کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه ممکن است تا چند سال آینده نقش دلار در اقتصاد جهانی به پُررنگی اکنون نباشد، افزود: نقش دلار در شکل‌گیری تورم داخلی به صورت غیرمستقیم است.میثم رادپور، کارشناس امور اقتصادی درباره نقش دلار در اقتصاد کشور و تاثیر آن بر بالا و پایین شدن نرخ تورم به خبرنگار ایبِنا گفت: بعضی اوقات تورم‌های بالا با جهش‌های دلار مقارن می‌شوند که تا حدی طبیعی به نظر می‌رسد زیرا دلار تورم خارجی را به‌طور مستقیم و تورم داخلی را به صورت غیر مستقیم افزایش می‌دهد.وی دلیل این مساله را چنین توضیح داد: تاریخچه بازار ارز و تورم نشان از این دارد که تورم بالای کشور از محل دلار نیست زیرا زمانی که قیمت دلار را دولت ثابت نگه می‌دارد، مساله‌ای که باعث جابه‌جایی قیمت آن می‌شود، تورم است که آن هم به نقدینگی که به هر دلیل در کشور رشد پیدا می‌کند، ارتباط دارد. این کارشناس مسائل ارزی در ادامه بیان کرد: دولت در زمانی که از تورم نسبتا بالایی برخوردار هستیم، تلاش در ثابت نگه داشتن قیمت دلار دارد و این در حالی است که به هر حال در جایی این انرژی ذخیره شده قیمت دلار آزاد می‌شود و تورمی هم که پیش از این به دلیل اضافه نشدن قیمت دلار مشاهده نکرده بودیم را هم می‌بینیم.وی در ادامه تاکید کرد: مساله مشخص دیگری که در این زمینه باید مورد اشاره قرار گیرد، مساله تحریم‌ها است زیرا غیر از بحث نقش دلار هزینه نقل و انتقال و معاملات هم بر تورم اضافه می‌کند و این موضوع ایران را با سایر کشورها به حیث بحث مورد اشاره مجزا می‌سازد زیرا در آن کشورها به دلیل عدم تورم مردم کمتر تقاضای خروج سرمایه خواهند داشت و حساب سرمایه (حسابی که مردم دلار برای پس‌انداز تهیه می‌کنند) بسیار کم محدود می‌شود، اما در ایران همین حساب سرمایه به دلیل تورم همیشه بر بازار ارز فشار وارد می‌کند و تقاضای غیرتجاری به خصوص در دوره‌های تشنجات سیاسی به وجود می‌آورد که منجر به جابه‌جایی دلار می‌شود. این کارشناس مسائل ارزی در این رابطه اظهار داشت: بدون شک هر کشوری که تورم بالایی دارد، با مشکلات اشاره شده دست به گریبان است، چنانچه تورم بالا وجود نداشته باشد شاهد آشفتگی در بازار ارز هم نخواهیم بود. رادپور درباره نقش سبد ارزی بر کمرنگ شدن تاثیر دلار بر اقتصاد ابراز کرد: تصمیم درباره استفاده از سبد ارزی تنها به ایران مربوط نمی‌شود، باید طرف یا طرف‌های مقابل هم به چنین جمع‌بندی دست پیدا کنند. کشور ما به عنوان سرزمینی که نقش کوچکی در اقتصاد بین‌الملل دارد، در این زمینه گام خیلی موثری نمی‌تواند بردارد. البته پیمان‌های پولی با کشور ترکیه منعقد شده، اما باید این نکته را مورد توجه قرار داد که نزدیک به ۶۰ یا ۷۰ درصد تجارت بین‌المللی با دلار انجام می‌شود و دنیا پذیرفته که اقتصاد امریکا، قدرتمند است. علاوه بر این عادت تجار و کسب و کارها براساس دلار شکل گرفته، بنابراین در این زمینه گام خیلی موثری نمی‌توان برداشت.وی در ادامه افزود: مشکل این است که نظام پولی دنیا، واحد پول ایالات متحده به حساب می‌آید و برای ورود به این نظام باید با قواعد آنها پیش رفت.
