گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری |
برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند که برای بهبود ارزش ریال و تقویت ارزش پول ملی، نباید تنها نگاه به بیرون داشت و انتظار داشت که با افزایش درآمد ارزی و فروش نفت، ارزش دلار کاهش یافته و ریال تقویت شود. بلکه باید اقدامات مختلف مانند کنترل عرضه و تقاضا و نرخ ارز، کنترل واردات، افزایش عرضه ارز، نرخ گذاری و سیاست ارزی مناسب را به کار گرفت و با تقویت تولید داخلی، زمینه ایجاد تعادل و تنظیم بازار در داخل را فراهم کرد تا از این طریق بتوان وابستگی به اقتصاد خارجی را کاهش داد و تعادل نرخ ارز از طریق رشد تولید، افزایش عرضه، کنترل واردات، نرخ گذاری ارزی مناسب انجام شود. در این زمینه، سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی نماینده مجلس با اشاره به لزوم تقویت ارزش پول ملی، گفت: تک نرخی شدن ارز باعث تثبیت ارزش پول ملی خواهد شد.محمدرضا میرتاج الدینی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایبِنا درباره چگونگی افزایش ارزش پول ملی و تثبیت آن، گفت: برای تثبیت شدن ارزش پول ملی و افزایش قدرت خرید، دولت در اولین قدم مبنای محاسباتی ارز را که ۴۲۰۰ تومان بود را به ۱۱۵۰۰ تومان تغییر داده که این اتفاق تا حدودی کمک به ثبیت ارزش پول ملی می‌کند.با توجه به فاصله قیمت آزاد ارز که قیمت آن غیر واقع بینانه بود، اکنون با چنین حرکتی قیمت واقع بینانه خواهد شد و ارزش به پول ملی بازگردد.عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: تک نرخی شدن ارز کمک می‌کند ارز نیمایی و آزاد هم پایین بیاید و همچنین دیگر شاهد نخواهیم بود قیمت ارز در کشور حرکات نوسانی داشته باشد.اگر هم بتوانیم تحریم‌ها را خنثی سازی و ارز را هم تک نرخی کنیم قطعاً ارزش پول ملی افزایش پیدا خواهد کرد و تقویت قدرت پول ملی جزو راهبردهای مجلس یازدهم هست و این راهبرد را عملیاتی خواهد کرد.
وی با بیان اینکه باید اتفاقی در سال آینده رخ دهد تا دیگر شاهد کاهش پول ملی نباشیم، بیان کرد: همچنین تلاشی صورت گیرد که قیمت ارز از ابتدای سال آینده تا انتهای سال یک نرخ باشد و قیمت آنچنان فراز و نشیبی نداشته باشد که این امر بسیار مهم و ارزشمند است زیرا با تثبیت قیمت ارز در کشور، ارزش پول ملی هم افرایش پیدا خواهد کرد.
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در پایان گفت: نکته دوم برای بالا بردن ارزش پول ملی این است که تولید در کشور رونق بگیرد که این امر هم باعث می‌شود ارز از کشور کمتر خارج و بیش از اندازه ارز وارد کشور شود که این برای قدرت گرفتن پول ملی یک نوع پشتوانه به حساب خواهد آمد.
نگاه به درون؛ راهکار تقویت ارزش ریال
همچنین رمضانعلی سنگدوینی نماینده مجلس گفت: برای آنکه پول ملی ارزش پیدا کند باید ابتدا از ظرفیت داخل کشور استفاده کنیم و موضوع اقتصاد مقاومتی را عملی کنیم.وی درباره چگونگی تقویت و تثبیت ارزش پول ملی در سال آینده و حفظ آن، گفت: مهم‌ترین اقدام برای تثبیت ارزش پول ملی و جلوگیری از کاهش آن توجه به داخل به عبارتی همان اقتصاد مقاومتی است.نماینده مردم گرگان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: برای آنکه پول ملی ارزش پیدا کند باید ابتدا از ظرفیت داخل استفاده کنیم، اما متاسفانه هنوز نتوانسته ایم در این زمینه گام‌های مثبتی‌برداریم.اگر از ظرفیت داخل استفاده نکنیم مجبور می‌شویم برای تامین کالای اساسی پول ملی را تبدیل به ارز کنیم تا بتوانیم کالاها را خریداری کنیم که این به‌شدت برای پول ملی مضر است و باعث افت ارزش پول ملی می‌شود.سنگدوینی با تاکید بر اینکه کشورهای پیشرفته با استفاده از توان داخلی و تکیه بر تولید مانع از خروج ارز از کشور خود شده‌اند، تصریح کرد: توجه به فرمایشات مقام معظم در بحث توجه به تولید ملی مهم‌ترین عامل برای بالا بردن ارزش پول داخلی است، از اینرو مسوولان باید بر این امر متمرکز شوند.
وی با اشاره به ضعیف بودن دیپلماسی اقتصادی کشور گفت: اکنون دیپلماسی اقتصادی ما فعال نیست و متاسفانه نتوانستیم از ظرفیت‌های کشورهای دیگر به ویژه همسایگان استفاده کنیم. نکته جالب آنجاست که ما به کشورهای دیگر کمک رسانی می‌کنیم، اما بعد از آن نمی‌توانیم از آن بازاری که برای ما شکل گرفته استفاده کنیم و زمین بازی را به کشورهای دیگر می‌سپاریم که این نشان می‌دهد سفارتخانه‌های ما به ویژه در حوزه رایزنی اقتصاد ضعیف هستند.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم تصریح کرد: پیشنهاد بنده درباره تقویت پول ملی این است که ابتدا همان موردی که بارها مقام معظم رهبری بر آن تاکید داشتند باید فعال شود که همان اقتصاد مقاومتی است و باید توجه به داخل را اولویت خود قرار دهیم، یعنی اگر تولید داخل فعال شود پول در کشور جریان پیدا خواهد کرد در اینصورت به خارج از کشور انتقال پیدا نمی‌کند.
نرخ دلار کاهش یافت
در بازار ارز آزاد قیمت دلار 25 هزار و 800 تومان، قیمت یورو 31 هزار تومان و درهم امارات 7 هزار و 100 تومان اعلام شده است.هر دلار روز (شنبه) در صرافی‌های بانکی ۲۵ هزار و ۷۶۰ تومان معامله شد که قیمت آن نسبت به روز پنجشنبه گذشته کاهش ۱۰۰ تومانی داشت.قیمت فروش یورو نیز با کاهش ۲۱۰ تومانی نسبت به قیمت‌های پایانی روز کاری پنجشنبه گذشته به ۳۱ هزار و ۳۵۰ تومان رسید.قیمت خرید هر دلار ۲۴ هزار و ۷۶۰ تومان و قیمت خرید هر یورو نیز ۳۰ هزار و ۳۵۰ تومان اعلام شد.قیمت دلار دربازار متشکله ارزی ۲۵ هزار و ۳۰۰ تومان و قیمت فروش آن ۲۵ هزار و ۵۵۳ تومان بود.همچنین نرخ خرید یورو در این بازار۳۰ هزار و ۷۵۴ تومان و نرخ فروش آن ۳۱ هزار و ۶۱ تومان بود.علاوه بر این در سامانه سنا در روز معاملاتی گذشته (پنجشنبه)، هر یورو با قیمت میانگین ۳۱ هزار و ۳۰ تومان به فروش رسید و هر دلار نیز به قیمت ۲۵ هزار و ۶۷۲ تومان معامله شد.ضمن اینکه در سامانه نیما نیز در روز پنجشنبه گذشته حواله یورو با میانگین قیمت ۳۱ هزار و ۳۴۹ تومان فروخته و حواله دلار نیز به قیمت ۲۵ هزار و ۵۳۷ تومان ثبت شد.روزهای گذشته روند حرکت قیمت دلار، کاهشی بود. اوایل آبان‌ماه نرخ دلار روند صعودی داشت و به بیش از ۳۰ هزار تومان رسید، اما از اواسط آبان‌ماه سیر نزولی به خود گرفت.در بازار طلا نیز با اعلام قیمت دلار ۲۵ هزار و ۸۰۰ تومان و اونس جهانی طلا به قیمت 1866 دلار، قیمت طلا و سکه کاهش داشته است. قیمت طلای ۱۸عیار هرگرم یک‌میلیون و ۱۴۲ هزار تومان، مظنه هر مثقال طلا 4 میلیون و 950 هزار تومان، قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید ۱۱ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان، قیمت سکه طرح قدیم 11 میلیون و 500 هزار تومان، قیمت نیم‌سکه بهار آزادی 6 میلیون و 200 هزار تومان، ربع‌سکه بهار آزادی 4 میلیون و 150 هزار تومان و سکه گرمی 2 میلیون و 350 هزار تومان معامله شد.
قیمت طلا و سکه طرح جدید نسبت به روزکاری قبل با افزایش جرئی همراه شده است؛ سکه تمام بهار آزادی که پنجشنبه 11 میلیون و 900 هزار تومان قیمت خورده بود امروز به مرز 12 میلیون هم نزدیک شد ولی هم اکنون در قیمت 11 میلیون و 850 هزار تومان بفروش می‌رسد.فعالان بازار طلا و سکه می‌گویند: دیگر تقاضا و انگیزه‌ای برای خرید طلا و سکه در بین مردم وجود ندارد و بازار در رکود به سر می‌برد. بازاری‌ها می‌گویند: بعد از کاهش چند میلیونی قیمت سکه دیگر تقاضایی برای خرید سکه نداریم. افزایش قیمت ارز در بازار همواره یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت طلا و سکه بوده است و این سناریو در روزهای اخیر بازهم تکرار شد ولی خیلی دوام نداشت؛ دلار فعلا توان عبور از کانال 26 هزار تومان را ندارد و در محدوده 25 هزار و 800 تا 25 هزار و 950 تومان درجا می‌زند. بانک مرکزی تلاش می‌کند با تقویت عرضه در بازار به تقاضاهای ارزی پاسخ دهد و برهمین اساس نیز تداوم عرضه‌های روزانه ارز در سامانه نیما و بازار متشکل ارزی موجب شده تا نیاز ارزی بازار پاسخ داده شود و دیگر به مانند قبل شاهد نوسانات لحظه‌ای در بازار نباشیم. با این حال اما در مقاطعی انتشار برخی اخبار سیاسی موجب می‌شود تا جو روانی بازار تغییر کند و قیمت ارز افزایشی شود.در صرافی‌های بانکی نیز قیمت‌ها نسبت به روز کاری قبل تغییر نکرده است؛ برهمین اساس، قیمت فروش دلار 25 هزار و 860 تومان و قیمت خرید دلار نیز با اختلاف 1000تومانی نسبت به قیمت فروش، 24 هزار و 860 تومان تعیین شده است. قیمت فروش یورو نیز معادل 31 هزار و 450 تومان و قیمت خرید یورو نیز 30 هزار و 450 تومان اعلام شده است.نرخ خرید و فروش دلار و یورو در صرافی‌های بانکی و بازار متشکل ارزی متغیر است و متناسب با نوسانات بازار آزاد در طول روز چند بار تغییر می‌کند.برقراری آرامش در سطح کلان اقتصاد کشور، باعث برقراری ثبات در بازار ارز در هفته گذشته شد. بازاری که به نظر می‌رسد در این روزها از نظر روانی قیمت متعادل برای دلار را در کانال ۲۵ هزار تومان و برای یورو در کانال ۳۱ هزار تومان پذیرفته است. قیمت ارز در هفته‌ای که گذشت برای سومین هفته پیاپی سکون نسبی را تجربه کرد. به این ترتیب بازار ارز در حالی وارد دهمین ماه سال ۱۳۹۹ شد که دلار در کانال ۲۵ هزار تومان و یورو در کانال ۳۱ هزار تومان نوسان داشت.معاملات این هفته بازار ارز در حالی آغاز شد که دلار در محدوده قیمت ۲۵ هزار و ۷۰۰ تومان خرید و فروش شد. قیمتی که مشابه رقم ثبت شده صرافی‌های بانکی نیز برای فروش دلار بود. اما سیر معاملات در روز شنبه شیب نزولی داشت، به نحوی که در پایان روز، بهای دلار در بازار آزاد ۲۵۰ تومان کاهش یافت. این کاهش قیمت اما طی سه روز بعدی هفته به تدریج جبران شد و در پایان روز سه‌شنبه مجددا قیمت دلار در بازار آزاد به رقم ۲۵ هزار و ۷۰۰ تومان رسید. البته در این سه روز قیمت فروش دلار در صرافی‌های بانکی حدود ۱۰۰ تا ۳۰۰ تومان ارزان‌تر از بازار آزاد انجام شد. روند معاملات حواله دلار در سامانه نیما هم در چهار روز ابتدایی هفته از منحنی مشابه با بازار آزاد تبعیت کرد و قیمت دلار در این سامانه از حداکثر قیمت ۲۵ هزار و ۸۰۰ تومان روز شنبه به حداقل قیمت ۲۵ هزار و ۲۹۰ تومان روز دوشنبه رسید و در روز سه شنبه با گرفتن شیبی صعودی به قیمت میانگین ۲۵ هزار و ۵۰۰ رسید. بنابراین می‌توان گفت فعالان بازار ارز شاهد بودند که از روز سه‌شنبه تمامی شاخه‌های بازار ارز شیبی صعودی به خود گرفتند و طی روندی آرام این شیب را تا پایان هفته حفظ کردند. به‌طوری که روز پنجشنبه قیمت هر دلار در بازار آزاد از کانال ۲۵ هزار تومان گذر کرد و در آخرین معاملات در محدوده ۲۶ هزار و ۵۰ تومان معامله شد. این در حالی است که در این روز در صرافی‌های بانکی قیمت فروش هر دلار ۲۵ هزار و ۸۶۰ تومان ثبت شد.قیمت یورو نیز در هفته‌ای که گذشت نوسان اندکی داشت و پس از آنکه در چهار روز ابتدایی هفته در محدوده ۳۱ هزار و ۱۰۰ تومان به‌طور عمده خرید و فروش شد، از روز سه‌شنبه با گرفتن شیب صعودی به خود به حداکثر قیمت ۳۱ هزار و ۴۰۰ تومان در آخرین روز هفته رسید. گفتنی است در این هفته نیز به مانند هفته پیشین، قیمت یورو در صرافی‌های بانکی بیشتر از قیمت بازار آزاد به فروش رسید و در آخرین روز هفته قیمت یورو در این صرافی‌ها ۳۱ هزار ۵۶۰ تومان بود. در این روز قیمت میانگین هر حواله یورو در سامانه نیما هم ۳۱ هزار و ۳۲۰ تومان بود.
بازار در انتظار
اتفاقات امیدوارکننده آینده
در هفته‌ای که گذشت آرامش نیز در فضای سیاسی و اقتصادی کشور حاکم بود که نتیجه آن را می‌توان در واکنش بازار آزاد درک کرد. به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، فعالان بازار ارز در شرایط فعلی در فضای توامان بیم و امید نسبت به آینده به سر می‌برند و متناسب با تحولات کلان اقتصادی در کشور و سطح بین الملل واکنش مثبت یا منفی از خود نشان می‌دهند. اخباری که حاکی از کاهش تنش‌های بین‌المللی باشد به صورت روانی با واکنش مثبت بازار و کاهش قیمت‌ها همراه می‌شود و بالعکس اخباری که نگرانی از افزایش تنش‌ها را در اذهان ایجاد کند، با واکنش منفی بازار مواجه می‌شود.بنابراین به نظر می‌رسد، در شرایط فعلی وضعیت روانی جامعه نقطه تعادل قیمت دلار و یورو را در این کانال‌ها تشخیص داده است و در نتیجه طی سه هفته گذشته شاهد مقاومت بازار ارز در همین محدوده قیمتی هستیم و تلاش‌های انجام شده برای افزایش یا کاهش قیمت‌ها، همواره با شکست همراه بوده‌اند.البته با توجه به تجربه مقاومت بازار در هفته‌های گذشته، دور از انتظار نیست که در روزهای آغازین هفته آینده مجددا شاهد بازگشت قیمت دلار به کانال ۲۵ هزار تومانی باشیم. مخصوصا آنکه چهارشنبه شب، عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی، خبر امیدوارکننده فراهم شدن امکان خرید واکنش کرونا به ارزش ۲۰۰ میلیون دلار را داد. انتشار این خبر می‌تواند این امیدواری را برای فعالان اقتصادی و صادرکنندگان و واردکنندگان ایجاد کند که امکان آزادسازی سایر منابع بلوکه شده ایران در بانک‌های جهانی وجود دارد. اتفاقی که در صورت رخ دادن و فعال شدن این منابع در چرخه داخلی اقتصاد، می‌تواند اتفاقات مثبتی را رقم زند.
