گروه بانک و بیمه |
طی یک ماه اخیر با شیوع ویروس کرونا شاهد رشد حدود ۶ درصدی قیمت سکه تمام بهارآزادی و افزایش قیمت اونس جهانی و طلای داخلی بودیم. با شیوع ویروس کرونا معادلات بازارهای پولی و سرمایه در اقتصاد جهانی برهم خورد. به‌طوری که علی رغم تقویت شاخص‌ها در بازارهای بورس و افزایش ارزش دلار، جایگاه طلا به عنوان محل امن سرمایه‌گذاری مجددا تقویت شد و قیمت فلز زرد روز به روز افزایش یافت.
شیوع ویروس کرونا و تعطیلی کسب و کارها از یک سو و آغاز جدال تجاری امریکا و چین هم از سوی دیگر موجب شد تا اقتصاد در دنیا تحت تاثیر قرار گیرد و از آنجایی که هر اتفاق خرد و کلانی بر نوسانات اونس جهانی تاثیرگذار است، این بازار دستخوش تغییر شد و طی روزهای اخیر شاهد شیب صعودی نرخ اونس جهانی هستیم.
این در حالی است که بازار طلا در ایران نیز مضاف بر اینکه از اتفاقات و تنش‌های خارجی تاثیر می‌گیرد، اخبار و اتفاق‌های داخلی نیز این بازار را دستخوش تغییر می‌کند همانطور که این چند روز شاهد بودیم بازار طلا و جواهر در کشور با نوسان اندکی همراه بود و اخبار و تنش‌های خارجی و همچنین نوسان نرخ ارز و اخبار اقتصادی طی روزهای اخیر و مهم‌تر از همه رکود حاصل از شیوع ویروس کرونا، آرامش ماه‌های اخیر این بازار را برهم زد. به گزارش ایبِنا، بررسی نرخ طلا (۱۸ عیار)، سکه و همچنین حباب سکه (تفاوت ارزش ذاتی سکه با قیمت بازار سکه) در یک ماه اخیر (از ۲۱ فروردین ماه تا ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۹) نشان می‌دهد که هر گرم طلای ۱۸ عیار در ۲۱ فروردین ماه سال جاری ۶۴۳ هزار و ۷۰۰ بوده که با افزایش بیش از ۴ درصدی، به ۶۶۶ هزار و ۵۰۰ تومان در 21 اردیبهشت 99 افزایش یافته و رشدی معادل ۲۷ هزار و ۴۱۶ تومان را تجربه کرده است. همچنین قیمت هر سکه تمام بهار آزادی نیز در بازه زمانی ذکر شده با رشد ۵.۹۹ درصدی و ۳۸۸ هزار و ۵۲۰ تومانی از قیمت ۶ میلیون و ۵۳۳ هزار تومان در فروردین ماه، به ۶ میلیون و ۸۷۲ هزار تومان رسیده است. حباب سکه نیز در یک ماه گذشته از ۱۱۴ هزار تومان به ۱۸۰ هزار تومان افزایش یافته و در یک ماه اخیر رشد ۵۷ درصدی را تجربه کرده و میزان اختلاف این شاخص با میانگین ۱ ماهه، ۱۴۹ هزار تومان بوده است.
سکه بورسی گرانتر از سکه بازار
این روزها قیمت سکه در بورس کالا بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان بالاتر از قیمت سکه در بازار آزاد است. صرافی‌ها معتقدند حضور تعدادی از بانک‌ها در بورس و اقدام آنها به خرید سکه با حدود ۵۰۰ هزار تومان بالاتر از بازار آزاد سبب شده که مردم اقدام به خرید سکه از صرافی‌ها و عرضه آنها در بورس کنند که این کار سبب افزایش قیمت سکه شده است. حسن کاظم‌زاده، کارشناس بازار سرمایه و مدیر سابق یکی از صندوق‌های طلا در گفت‌وگو با ایسنا، درمورد روند شکل گرفته در بازار گواهی سپرده کالایی سکه طلا و مقصر دانستن بانک‌های خزانه گواهی سپرده سکه طلا در پیشی گرفتن قیمت‌ها در بورس نسبت به بازار آزاد توضیح داد: مقصر دانستن چهار بانک خزانه سکه طلا در بازار گواهی سپرده سکه یا بورس به هیچ عنوان منطقی و درست نیست؛ چراکه در این بازار، بانک‌ها صرفا نقش انباردار را ایفا و همانند یک گاو صندوق بزرگ فقط از دارایی سپرده گذاران سکه حفاظت و نگهداری و در قبال ارایه این خدمات کارمزد دریافت می‌کنند. بورس نیز فقط بستر معاملاتی لازم را فراهم کرده و نقشی در افزایش یا کاهش قیمت‌ها ندارد.
رشد تقاضا در پی انتظارات تورمی
وی در مورد علل سبقت قیمت سکه بورسی نسبت به بازار نقدی توضیح داد: یکی از مهم‌ترین دلایل بروز این شرایط، آن است که تمایل به سرمایه‌گذاری روی دارایی‌های مختلف همچون ملک، خودرو، سهام و نیز طلا افزایش یافته و انتظارات تورمی موجود در جامعه تقاضای سرمایه‌گذاران را تحت تاثیر قرار داده است؛ به‌طوری که قیمت‌ها در بورس با واقعیت‌ها و انتظارات تورمی حاکم بر اقتصاد کشور انطباق دارد. این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: افزون بر تمایل به سرمایه‌گذاری روی دارایی‌های تورمی، درصد قابل توجهی از نقدینگی سرگردان در جامعه طی ماه‌های اخیر به سمت بورس سوق پیدا کرده که بخشی از این منابع ورودی به بازار سرمایه به سرمایه‌گذاری در بازار طلا و گواهی سپرده سکه اختصاص پیدا کرد و موجب رشد تقاضا در این بازار شد.
اطمینان در معاملات و سهولت دسترسی
کاظم‌زاده یکی از مهم‌ترین دلایل اقبال از خرید سکه در بورس نسبت به بازار نقدی را سهولت در انجام معامله به صورت آنلاین و عدم نیاز به مراجعه حضوری اعلام کرد و افزود: معامله‌گران گواهی سپرده سکه ضمن راحتی انجام معامله به صورت آنلاین، از بابت خرید سکه واقعی و تقلبی نبودن آن اطمینان خاطر دارند؛ ضمن اینکه افراد پس از خرید سکه در بورس کالا نگران نحوه حمل و نگهداری آن نبوده و از طریق نگهداری سکه خود در قالب گواهی سپرده کالایی ریسک ناشی از سرقت آن را نیز پوشش می‌دهند.
کرونا تقاضای بازار آزاد سکه را
به بورس هدایت کرد
وی با تاکید بر اینکه قیمت سکه در بازار آزاد واقعی نیست، توضیح داد: در شرایط کنونی به دلیل شیوع ویروس کرونا در کشور و لزوم رعایت فاصله‌های اجتماعی و کاهش ترددهای غیرضروری در سطح شهر، خرید حضوری در بازار آزاد سکه به‌شدت کاهش یافته و در مقابل معاملات آنلاین گواهی سپرده سکه طلا در بورس با رونق همراه شده است؛ به‌طوری که افراد ترجیح می‌دهند بدون مراجعه حضوری به بازار روی کالای سکه سرمایه‌گذاری کنند.
افزایش ظرفیت خزانه‌های بانکی
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بورس کالا توان و ظرفیت تعادل بخشی به بازار سکه طلا را دارد، گفت: اگر برخی افراد معتقدند که قیمت‌ها در بورس کاذب است، می‌توانند اقدام به گواهی کردن سکه کنند و با قیمت بالاتر آن را بفروشند، اما نکته حائز اهمیت این است که اتهامات مطرح شده نسبت به چهار بانک خزانه گواهی سپرده سکه درست نیست و اگر ظرفیت این بانک‌ها افزایش یافته و بانک‌های دیگر نیز به عنوان خزانه بورسی اعلام آمادگی کنند، می‌توان به رونق هر چه بیشتر این معاملات و تعادل بخشی هر چه بهتر قیمت‌ها کمک کرد.
راه‌اندازی صندوق‌های جدید طلایی
کاظم‌زاده بر لزوم افزایش ظرفیت سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با پشتوانه طلا در بورس تاکید کرد و گفت: در حال حاضر دارایی‌های تحت مدیریت چهار صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر سکه طلا در بورس بیش از ۱۵۰۰ میلیارد تومان رشد کرده است که اگر با صدور مجوز از سوی سازمان بورس ظرفیت این صندوق‌ها افزایش یابد، می‌توان به بازار گواهی سپرده سکه طلا نیز عمق بیشتری بخشید. وی افزود: اگر سازمان بورس و اوراق بهادار ضمن ارایه مجوز جهت امکان افزایش ظرفیت صندوق‌های فعال در حوزه طلا، مجوز صندوق‌های جدید سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا را نیز صادر کند شاهد عمیق شدن بازار و توسعه معاملات گواهی سپرده سکه طلا خواهیم بود و حجم معاملات افزایش پیدا خواهد کرد. در این شرایط احتمال ایجاد تفاوت قابل ملاحظه بین قیمت‌ها در دو بازار آزاد و بورس نیز کاهش می‌یابد و نوسانات کاذب قیمت‌ها در بازار نیز مدیریت می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه در خاتمه سخنان خود اجرای طرح پیش فروش سکه در قالب گواهی سپرده سکه طلا از سوی بانک مرکزی را پیشنهاد داد و گفت: اگر بانک مرکزی اجرای طرح پیش‌فروش سکه را از طریق بورس و در قالب گواهی سپرده کالایی انجام دهد، پاسخ به تقاضای بازار نیز بهتر و راحت‌تر خواهد شد و این نهاد پولی کشور می‌تواند به کمک این ابزار مالی تعادل لازم بین عرضه و تقاضای بازار را به راحتی حفظ کند.
قیمت‌ها در بازار
در بازار قیمت سکه طرح قدیم ۶ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان، سکه طرح جدید ۶ میلیون و ۹۸۰ هزار تومان، نیم سکه ۳ میلیون و ۵۸۰ هزار تومان، ربع سکه یک میلیون و ۹۷۰ هزار تومان و سکه یک گرمی یک میلیون تومان است. این در حالی است که در بورس کالا قیمت سکه طرح قدیم ۶ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان، سکه طرح جدید ۶ میلیون و ۹۰۹ هزار تومان، نیم سکه ۳ میلیون و ۵۵۰ هزار تومان، ربع سکه یک میلیون و ۹۸۰ هزار تومان و سکه یک گرمی ۹۹۰ هزار تومان است. قیمت‌ها در بازار ارز کماکان به صعود ادامه می‌دهد و قیمت دلار نسبت به روز گذشته ۲۰۰ تومان افزایش یافته است. صرافی‌های مجاز بانک مرکزی روز دوشنبه قیمت خرید هر دلار امریکا را ۱۶ هزار و ۴۰۰ تومان و نرخ فروش آن را ۱۶ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کردند که ۲۰۰ تومان افزایش داشته است. همچنین این صرافی‌ها یورو را ۱۷ هزار و ۸۰۰ تومان خریدند و در مقابل با قیمت ۱۷ هزار و ۹۰۰ تومان فروختند که رشد ۲۰۰ تومانی داشته است. قیمت خرید ارز در بانک‌ها نیز اندکی کمتر از قیمت خرید در صرافی‌های مجاز بانک مرکزی است؛ هرچند که به دلیل شیوع ویروس کرونا در کشور، در حال حاضر تلاش می‌شود که کمترین مراجعه به شعب بانکی صورت گیرد. موج جدید رشد نرخ ارز که از هفته گذشته آغاز شده شتاب گرفت به‌طوری که نرخ دلار در صرافی‌های بانکی به ۱۶ هزار و ۵۰۰ تومان رسید و یورو نیز به مرز ۱۸ هزار تومان نزدیک شد. سامانه سنا میانگین بهای فروش ارز در 21 اردیبهشت را برای یورو ۱۷ هزار و ۳۴۴ تومان و هر دلار ۱۵ هزار و ۹۰۹ تومان اعلام کرد. سامانه نیما نیز فروش هر حواله یورو را ۱۶ هزار و ۳۴۰ تومان و حواله دلار را نیز ۱۳ هزار و ۷۲۷ تومان اعلام کرد.
عامل اصلی رشد قیمت طلا و سکه در معاملات روزهای اخیر، افزایش قیمت دلار در داخل و بهای اونس در بازارهای جهانی است. در بازار طلا با اعلام قیمت اونس طلا به نرخ یک هزار و ۷۰۴ دلار و افزایش قیمت دلار، نرخ سکه و طلا نیز افزایش یافت و پیش‌بینی‌ها حاکی از رشد بیشتر آن در هفته‌های آتی است.هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در بازار آزاد تهران با رشد ۵۰ هزار تومانی به رقم ۶ میلیون و ۹۵۰ هزار تومان رسید. هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم ۶ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شد.همچنین نیم سکه سه میلیون و ۵۵۰ هزار تومان، ربع سکه یک میلیون و ۹۷۰ هزار تومان و هر قطعه سکه گرمی یک میلیون تومان تعیین قیمت شد.هر گرم طلای خام ۱۸ عیار ۶۶۸ هزار تومان و هر مثقال طلا نیز ۲ میلیون و ۸۹۴ هزار تومان ارزش‌گذاری شد.
در بازار ارز رسمی نیز، بانک مرکزی نرخ رسمی ۴۷ ارز را اعلام کرد که بر اساس آن نرخ ۲۴ ارز از جمله پوند انگلیس افزایش و ۱۳ ارز از جمله یورو کاهش یافت همچنین دلار و ۹ ارز دیگر نیز ثابت ماند.هر دلار امریکا بدون تغییر نسبت به روز قبل ۴۲ هزار ریال قیمت خورد. همچنین هر پوند انگلیس با افزایش ۱۰۲ ریالی به قیمت ۵۲ هزار و ۲۱۰ ریال و هر یورو نیز با کاهش ۴۲۲ ریالی به قیمت ۴۵ هزار و ۵۷۱ ریال اعلام شد.
شوک۳۶ میلیارد دلاری کرونا در خلیج‌فارس
مطابق پیش‌بینی موسسه اعتبارسنجی امریکایی، بانک‌های رتبه‌بندی شده در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، پیش از اتمام سرمایه پایه خود، قادرند شوکی به بزرگی ۳۶ میلیارد دلار ناشی از پاندمی را مهار کنند. به گزارش بلومبرگ، موسسه اعتبارسنجی S&P Global Ratings اعلام کرد که سود نسبتا قابل توجه بانک‌های رتبه‌بندی شده در منطقه خلیج فارس در کنار ذخایر زیان وام
(loan-loss provisions) به این بانک‌ها کمک خواهد کرد تا مقابل دوبرابر شوک ناشی از پاندمی کرونا و ریزش بهای نفت مقاومت کنند. شوک ۳۶ میلیارد دلاری که بانک‌های کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برمبنای برآورد
S&P Global Ratings می‌توانند آن را مهار کنند تقریبا سه برابر میزان ضرر و زیان محاسبه شده توسط این موسسه بوده و به گفته این موسسه امریکایی «حاکی از سطح قابل توجهی از فشار وارد شده به آنها» است. مطابق پیش بینیS&P سودآوری بانک‌ها در سال ۲۰۲۰ به دلیل پاندمی و قیمت پایین نفت، ضربه خواهد خورد. این سازمان در گزارش خود آورده است: این اتفاق به این دلیل است که رشد سرمایه‌گذاری محدود مانده و بانک‌ها به جای تمرکز بر تولید تجارت‌های جدید بر شاخص‌های کیفیت دارایی (سرمایه) متمرکز خواهند شد. S&P در ادامه تاکید کرد که انتظار می‌رود کیفیت سرمایه کاهش یافته و ریسک هزینه‌ای افزایش یابد و همچنین پیش‌بینی کرد که در سه ماهه سوم سال کووید-۱۹ مهار شده و فعالیت غیرنفتی از سرگرفته شود. در غیر این‌صورت سودآوری بانک‌ها بیش از پیش تحت‌الشعاع قرار گرفته و حتی در برخی موارد تبدیل به ضرر خواهد شد. این موسسه اعتبارسنجی امریکایی در ادامه ضمن اشاره به اینکه کاهش هزینه پایه و تدابیر نوین صرفه جویی در سال آینده به سود بانک‌ها خواهد بود، اعلام کرد: از نگاه ما، اقدامات حمایتی صورت گرفته توسط کشورهای عضو سازمان همکاری خلیج فارس در خوشبینانه‌ترین حالت این مشکل (کاهش سودآوری بانک‌ها) را به تاخیر می‌اندازد. بنا بر اعلام S&P، در حالی که برخی از بانک‌ها اقداماتی را در راستای حفظ نیروی کار خود اتخاذ کرده‌اند، اگر شرایط بهبود پیدا نکند، سال آینده شاهد تعدیل نیرو خواهیم بود. بنابر اعلام این موسسه، بانک‌های عربستان سعودی سرسخت‌ترین‌ها هستند و کویت بیشترین ظرفیت را برای افزایش ریسک هزینه‌ای دارد و بانک‌های بحرین، عمان و امارات متحده عربی برابر چنین هزینه‌هایی، آسیب‌پذیرترین‌ها محسوب می‌شوند.
وزیر خزانه‌داری امریکا:
نرخ بیکاری وخیم‌تر خواهد شد
مطابق اظهارات وزیر خزانه‌داری ایالات متحده، نرخ بیکاری تکان‌دهنده‌ای که روز جمعه توسط دولت این کشور اعلام شده است، احتمالا تشدید خواهد شد. به گزارش فاکس نیوز، «استیون منوچین» در این باره گفت: اعداد و ارقام اعلام شده، احتمالا پیش از بهتر شدن، بدتر خواهند شد. براساس اعلام روز جمعه وزارت کار امریکا، نرخ بیکاری در این کشور در ماه آوریل به ۱۴.۷ درصد افزایش یافته است؛ رقمی که از رکورد ۱۰.۸ درصد برجای مانده در نوامبر ۱۹۸۲ که بالاترین نرخ بیکاری پس از جنگ جهانی دوم محسوب می‌شود، سبقت گرفت. منوچین در ادامه به مذاکرات در کاخ سفید در خصوص رونمایی از محرک‌های مالی بیشتر به منظور تعدیل آثار اقتصادی نامطلوب ناشی از پاندمی، اشاره کرد و در عین حال گفت که دولت فدرال نمی‌خواهد از ایالت‌هایی که با ضعف مدیریتی اداره شده‌اند، پشتیبانی کند. وی علاوه بر این افزود که کاخ سفید به‌دنبال کاهش مالیات بر حقوق و دستمزد است.
صعود دلار در معاملات خارجی
شاخص دلار مجددا به مدار صعودی بازگشت. به گزارش رویترز، هر چند که نرخ بیکاری عجیب و کم‌سابقه امریکا در ماه آوریل باعث شده است تا معامله‌گران با احتیاط بیشتری نسبت به خرید اسکناس بز اقدام کنند اما کاهش شمار قربانیان کرونا در امریکا به نصف روزهای اوج، خبر بسیار خوبی محسوب می‌شود. از سوی دیگر شمار دیگری از کشورها نظیر نیوزیلند و ژاپن اعلام کرده‌اند محدودیت‌های رفت و آمد را کاهش خواهند داد هر چند در انگلیس نخست وزیر این کشور گفته است هنوز برای عادی دانستن وضعیت خیلی زود است. مارک شاندلر، استراتژیست ارشد بازار در موسسه بنکبورن گلوبال فارکس گفت: واقعیت این است که اقتصاد در بد وضعیتی گرفتار شده و اینکه ۲۰.۵ میلیون نفر در امریکا بیکار شده‌اند یا ۲۲ میلیون نفر خیلی فرقی نمی‌کند. بانک مرکزی و دولت باید کارهای بیشتری بکنند و گرنه بازارها دوباره متلاطم خواهند شد. وقایع معاملات ارز همچنین تحت تاثیر اخبار مربوط به ویروس کرونا قرار دارد. در امریکا دونالد ترامپ، در اظهاراتی عجیب مدعی شده ویروس کرونا در آزمایشگاهی در شهر ووهان چین، جایی که پاندمی کرونا از آنجا آغاز شد، ساخته شده و تهدید کرد که در صورت اثبات این ادعا، چین را از طریق اعمال تعرفه‌های جدید تنبیه خواهد کرد. امریکا و چین از سال ۲۰۱۸ با یکدیگر وارد یک جنگ تجاری گسترده شدند و سرانجام اواخر سال گذشته دو طرف بر سر اجرای یک جدول زمانی برای متوازن شدن تجارت دوجانبه توافق کردند. اکنون تهدیدات ترامپ باعث افزایش هراس معامله گران از ایجاد یک جنگ تجاری جدید شده است؛ آن هم در زمانی که رشد اقتصادی بسیاری از کشورها تحت تاثیر شیوع کرونا و تعطیلی کسب و کارها به پایین‌ترین سطوح تاریخ معاصر رسیده است.
