پس از شیوع کرونا و اخلال در روند درآمدزایی خانوارها، اعلام شد که پرداخت اقساط وام‌های قرض‌الحسنه برای مدت سه ماه به تعویق می‌افتد، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که با وجود گذشت بیش از دو ماه هنوز برخی بانک‌ها همچنان در اجرای این تصمیم مقاومت می‌کنند.
به گزارش ایرنا، پس از شیوع کرونا و آسیب دیدن مشاغل و روند درآمدزایی خانوارها، بانک مرکزی با هدف حمایت از وام گیرندگان، اعلام کرد که پرداخت اقساط وام‌های قرض‌الحسنه برای مدت سه ماه به تعویق می‌افتد.بر این اساس، قرار شد اقساط وام‌های قرض‌الحسنه در ماه‌های اسفند ۹۸، فروردین ۹۹ و اردیبهشت ۹۹ دریافت نشود و بدون وضع هر گونه جریمه یا کارمزد به پایان دوره پرداخت اقساط منتقل شود.با وجود اینکه این طرح با هدف حمایت از مردم در دوران شیوع کرونا و با تصویب شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی به بانک‌ها ابلاغ شد، اما شماری از بانک‌ها به بهانه‌های مختلف تلاش کردند که از اجرای این طرح شانه خالی کنند.پیگیری‌ها نشان می‌دهد با وجود اینکه به اردیبهشت‌ماه یعنی آخرین ماه تعویق سه ماهه اقساط قرض‌الحسنه رسیده‌ایم، اما برخی بانک‌ها همچنان به برداشت از حساب مشتریان ادامه داده‌اند.البته برخی بانک‌ها از همان ابتدا با بانک مرکزی همراه شده و دریافت اقساط این وام‌ها را به‌طور کامل متوقف کردند، اما شماری دیگر از بانک‌ها به بهانه «عدم ارایه درخواست از سوی وام‌گیرنده»، «وجود موجودی در حساب وام‌گیرنده»، «توان مالی وام‌گیرنده» و «تایید فرم برداشت مستقیم از حساب در زمان سررسید قسط توسط وام‌گیرنده»، به بی‌توجهی خود به ابلاغ بانک مرکزی ادامه دادند.«میثاق» جوان ۲۷ سالهای که به تازگی ازدواج کرده در این باره به ایرنا گفت: «بانک، اقساط وام ازدواج اسفند و فروردین را از حساب ما کسر کرده، حتی در سامانه‌ای که اعلام شده هم اعتراض را ثبت کردیم، اما پولمان را به حساب‌مان برنگردانده‌اند.»«محمد سلمانی» نیز به ایرنا گفت: پول قسط اسفند را از حساب‌مان کم کردند که با وجود اعتراض آن را به حساب‌مان پس ندادند؛ اما قسط فروردین را برداشت نکردند. در اسفند و فروردین‌ماه، شمار زیادی از وام گیرندگان در تماس با ایرنا، نسبت به تخلف بانک‌ها در برداشت از حساب‌شان اعتراض داشتند که در روزهای اخیر از شمار آنها کاسته شده است که این موضوع نشان می‌دهد بانک‌ها ناچار شده‌اند که این دستور بانک مرکزی را رعایت کنند؛ البته برخی تخلفات همچنان ادامه دارد.
اخطارهای پی‌درپی به بانک‌های متخلف
افزایش شکایات مردم نسبت به برداشت اقساط از حساب‌های وام گیرندگان توسط بانک‌ها باعث شد بانک مرکزی چندین بار نسبت به این موضوع تذکر دهد و حتی رییس کل بانک مرکزی نیز بر لزوم توجه بانک‌ها به این موضوع تاکید کرد.بر این اساس، بانک مرکزی نیز در ۱۸ فروردین ماه در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: بانک‌ها و موسسه‌های غیربانکی که مبالغ اقساط قرض‌الحسنه سررسید شده در بازه زمانی مصوبه شورای پول و اعتبار را از حساب تسهیلات‌گیرندگان یا ضامن‌ها برداشت کرده‌اند، مسترد کنند.بانک مرکزی تاکید کرد بخشنامه ۱۵ اسفند ۹۸ درباره مصوبه شورای پول و اعتبار که جهت تعویق سه ماهه اقساط تسهیلات به دلیل شیوع ویروس کرونا صادر شده است، باید اجرا شود.
راه‌اندازی سامانه ثبت شکایات
در پی ادامه بی‌توجهی بانک‌ها به رعایت این بخشنامه، بانک مرکزی در نیمه نخست فروردین ماه، اقدام به راه‌اندازی سامانه ثبت شکایات احتمالی مشتریان بانکی دارای تسهیلات قرض‌الحسنه کرد.این سامانه در راستای حمایت این بانک از کسب و کارهای زیان دیده از شیوع ویروس کرونا و تعویق پرداخت تسهیلات آنها و نیز تعویق پرداخت تسهیلات وام‌های قرض‌الحسنه راه‌اندازی شد.
بر این اساس، اعلام شد چنانچه از حساب افرادی که اقساط قرض‌الحسنه دارند یا از حساب ضامنین آنها در شعب بانک‌ها و موسسات اعتباری، برداشتی بابت اقساط انجام شد، آنها می‌توانند موضوع را در سامانه مربوطه از طریق تارنمای بانک مرکزی یا مراجعه به این آدرس درج کنند.آمار کامل و جدیدی از میزان تخلفات بانک‌ها در برداشت از حساب‌های گیرندگان وام‌های قرض‌الحسنه تحت شمول این ابلاغ بانک مرکزی، اعلام نشده است.آخرین آمار اعلام شده مربوط به ۲۳ فروردین ماه است که طی آن اعلام شد تعداد ۳۵ هزار و ۴۹۴ فقره شکایت مشتریان در ارتباط با برداشت اقساط تسهیلات قرض‌الحسنه توسط بانک‌ها و موسسات اعتباری در سامانه ثبت شده است.در سالهای اخیر، برای تسهیل کارها، سامانه امکان برداشت خودکار و اتوماتیک از حساب بانکی وام گیرندگان در زمان سررسید اقساط فراهم شده بود؛ بر اساس این طرح، دیگر نیازی به مراجعه وام گیرندگان برای پرداخت اقساط به شعب با خودپردازها وجود ندارد.
