گروه بانک و بیمه|محسن شمشیری|
آمارهای بانک مرکزی از تعداد و مبلغ چک رمزدار نشان می دهد که به دنبال رشد نرخ تورم به 50 درصد در یکسال اخیر، اقدامات بانک مرکزی در کنترل بازار ارز، از جمله کاهش سقف تراکنش های بانکی به 50 میلیون و 100 میلیون تومان، جمع آوری بیش از 8 هزار میلیارد تومان چک های تضمینی در حال گردش و ضرورت مشخص شدن ذی نفع نهایی و جلوگیری از دست به دست نشدن و حواله کرد چک ها و سایر اقدامات بانک مرکزی، در نتیجه مبلغ چک های رمزدار در یک سال اخیر و منتهی به اردیبهشت 98 رشد 34 درصدی داشته و در برخی ماه های سال 97 و اوج اثر اقدامات بانک مرکزی در بازار ارز، از جمله در مهر 97 رشد بالای 84 درصدی داشته است.
تعدادچک رمزدار از 1 میلیون و 20 هزار و مبلغ 195 هزار میلیارد تومان در اردیبهشت 97 به 1 میلیون و 192 هزار به مبلغ 262 هزار میلیارد تومان در اردیبهشت 98 رسیده و در این مدت از نظر تعداد 17 درصد رشد داشته و از نظر مبلغ نیز 34.6 درصد رشد کرده است.
رشد تعدادی نشان دهنده افزایش سهم چک رمزدار از معاملات بانکی و گردش مالی در اقتصاد است. همچنین رشد 34 درصدی مبلغ چک ها تا حدودی می تواند نشان دهنده اثر تورم نقطه به نقطه 50 درصدی یکسال اخیر باشد و البته تاحدودی می تواند نشانه های رکود بازار و اثر آن برمعاملات را نشان دهد. زیرا با وجود تورم 50 درصدی، مبلغ چک های مورد علاقه مردم تنها 34 درصد رشد کرده است.
ارقام چک های رمزدار نشان می دهد که کسب وکارهای مختلف برای وصول مطالبات خود به این ابزار مالی توجه بیشتری نشان داده اند و به خصوص بعد از سیاست های جدید بانک مرکزی در زمان مدیریت عبدالناصر همتی و اقدمامات جدید بانک مرکزی، در کاهش سقف تراکنش های کارت به کارت، و
جمع‌آوری حدود 8 هزار میلیارد تومان چک تضمین شده در حال گردش در دست معامله گران بازار، در مرداد تا دی ماه 98 شاهد رشد قابل توجه مبلغ چک های رمزدار بوده ایم. به گونه ای که مبلغ چک های رمزدار از 195 هزار میلیارد تومان در اردیبهشت 97 به ترتیب در ماه های بعد به 189، 182، هزار میلیارد تومان در خرداد و تیر رسید. اما از مرداد با سیاست های جدید بانک مرکزی با جهش همراه شد و به 242 هزار میلیارد تومان در مرداد، 305 هزار میلیارد تومان در شهریور، 359 هزار میلیارد تومان در مهر، 299 هزار میلیارد تومان در آبان، 295 هزار میلیارد تومان در آذر، 306 هزار میلیارد تومان در دی ماه 97 رسیده است.
در ماه های بهمن تا اسفند نیزمبلغ چک رمزدار 241 و 310 هزار میلیارد تومان بوده است و در فروردین و اردیبهشت 98 به ارقام 145 و 262 هزار میلیارد تومان رسیده است.
این ارقام نشان می دهد که در سال 97 اثر اقدامات بانک مرکزی در کنترل بازار ارز، سقف تراکنش ها و جمع آوری چک های تضمینی، عملا روی معاملات چک رمزدار موثر بوده و افزایش قابل توجهی را به خصوص در ماه های مرداد تا دی ماه 97 داشته است
به خصوص در مهرماه 97 و اوج اثر اقدامات بانک مرکزی، رقم چک رمزدار در مهرماه نسبت به اردیبهشت 97 حدود 84 درصد رشد داشته و بیشترین جهش را نشان می دهد.
براساس تازه‌ترین آمار بانک مرکزی، حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار فقره چک رمزدار به ارزشی حدود ٢٦٢٦ هزار میلیارد ریال در اردیبهشت ماه ١٣٩٨، در کل کشور وصول شد که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ۱۰۵.۴ درصد و ٨١ درصد افزایش داشته است. در ماه مورد گزارش در استان تهران حدود ٣٨١ هزار فقره چک رمزدار به ارزشی بالغ بر ١٨٤٥ هزار میلیارد ریال وصول شد.
در ماه مذکور ۴۷.۸ درصد از تعداد چک‌های رمزدار وصولی در سه استان تهران (۳۱.۹ درصد)، خراسان رضوی (۸.۲ درصد) و اصفهان (٧.٧ درصد) وصول شده است که بیشترین سهم را در مقایسه با سایر استان‌ها دارا بوده‌اند.
همچنین ٩.٧٧ درصد از ارزش چک‌های فوق در استان‌های تهران (٣.٧٠ درصد) و اصفهان و خراسان رضوی (هر کدام ۳.۸ درصد) وصول شده است.
بالغ بر ۷ میلیون و ۷۰۰ هزارفقره چک در اردیبهشت ماه ١٣٩٨، در کل کشور وصول شد که از این تعداد بالغ بر ٦ میلیون و ۵۰۰ هزار فقره عادی و حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار فقره رمزدار بوده است. بر این اساس در کل کشور ۸۴.۶ درصد از کل تعداد چک‌های وصولی، عادی و ۱۵.۴ درصد رمزدار بوده است.حدود ٣٥٢٥ هزار میلیارد ریال چک در ماه مورد گزارش در کل کشور وصول شد که حدود ٨٩٩ هزار میلیارد ریال چک عادی و حدود ٢٦٢٦ هزار میلیارد ریال چک رمزدار است. به عبارتی در کل کشور ۲۵.۵ درصد از کل ارزش چـک‌های وصولی، عادی و ۷۴.۵ درصد رمزدار بوده است.
