گروه بانک و بیمه محسن شمشیری
در حالی که تابلوی تعدادی از صرافی‌ها خاموش و تعدادی دیگر با نرخ‌های متفاوت از هر دلار 10 هزار تومان، 13 هزار تومان و 14 هزار تومان، عمدتا به خرید دلار مشغول هستند و به خاطر متهم نشدن به بازارسازی عملا معامله چندانی انجام نمی‌دهند، اما بخش عمده معاملات به پیاده روها و دلالان خیابان و میدان فردوسی و منوچهری منتقل شده است که با نرخ 14700 تا 15300 دلار می‌فروشند و با نرخ‌هایی کمتر از 14700خریدار هستند. در ارتباط با سایر ارزها نیز قیمت هر یورو16484، پوند 18531، درهم 3885 تومان، لیر 2357و یوآن 2077 تومان اعلام شده است.
به گزارش «تعادل»، در بین انبوه دلالان و مردم خریدار و فروشنده در پیاده روهای خیابان فردوسی، منوچهری و میدان فردوسی، و جمعیت فشرده موجود در بازار ارز، نرخ‌های مختلف به گوش می‌رسد که عمدتا حول و حوش 15 هزار تومان گردش دارد و با اینکه در برخی ساعات گفته می‌شود که بازار شل کرده و نرخ‌ها کاهشی شده است اما همچنان نرخ دلار حول و حوش 14700 تا 15300 دور می‌زند. اسکناس‌های موجود در دست مشتریان و دلالان به رنگ‌های سبز و خاکستری، گفت‌وگوی بین آنها و صحبت از عابر بانک‌های مختلف به خاطر محدودیت انتقال 3 میلیون تومانی به سایر بانک‌ها، دغدغه‌هایی است که معامله گران در کنار دغدغه نرخ به آن توجه دارند و به نظر می‌رسد که بازار در حال حاضر با نرخ حدود 15 هزار تومان با یک ثبات نسبی همراه است اما همچنان تکلیف صرافی‌ها مشخص نیست که باید با چه نرخی معامله کنند زیرا به خاطر نگرانی از اتهام بازارسازی، برخی صرافی‌ها تعطیل هستند و برخی دیگر تمایلی به معامله ندارند.
از سوی دیگر فعالیت صرافی‌ها در محدوده میدان فردوسی تقریبا متوقف شده و صرافی‌های مجاز خرید و فروش چندانی انجام نمی‌دهند. بسیاری از صرافی‌ها تابلوی «خرید و فروش ارز نداریم» را نصب کرده‌اند و برخی دیگر کرکره صرافی را تا نیمه پایین کشیده‌اند. دبیرکل کانون صرافان ایران درباره علت خرید نکردن صرافان از فروشندگان گفته است که از آنجایی که هیچ دستورالعملی برای فروش ارز خریداری شده نداریم، خریدی صورت نمی‌گیرد. اما یکی از صرافان گفت: مردم اگر قصد فروش دارند به بانک‌ها مراجعه کنند چراکه با وضعیت فعلی و نوسان قیمت و از سوی دیگر با توجه به احتمال کاهش قیمت دلار با تصویب FATF خرید نخواهیم داشت. همچنین برخی صرافی‌ها نگران آن هستند که به بازارسازی و نرخ‌های بالا متهم شوند.
براین اساس در حالی که برخی مسوولان از جمله معاون اول رییس‌جمهور و رییس دفتر رییس‌جمهور، از کاهش بیشتر نرخ ارز خبر داده‌اند و حتی اعلام کرده‌اند که نرخ دلار زیر 10 هزار تومان و تا 7 هزار تومان ممکن است کاهش یابد، اما به نظر می‌رسد که بازار کنونی بیش از کاهش نرخ ارز، به ثبات نرخ و از بین رفتن نوسان‌ها و کاهش مراجعات و حجم انبوه خریدار و فروشنده و دلال‌ها در بازار نیازمند است. لذا اگر شبکه بانکی نیاز مردم را تامین کند و نرخ با ثبات و قابل تداوم و حمایت از سوی دولت و صادرکنندگان را اعلام کند، متاثر از آن صرافی‌ها و دلالان نیز به سمت نرخ تعادلی و با کاهش نوسان هدایت خواهند شد و مردم نیز حرکت به سمت نرخ‌های بالاتر یا پایین‌تر را با یک روند با ثبات درک خواهند کرد. از سوی دیگر، در پی تصویب طرح ممنوعیت خرید و فروش ارز خارج از صرافی‌ها در مجلس، شایعاتی مبنی بر ممنوع شدن معاملات در بازار آزاد شکل گرفت که همین موضوع احتمالا باعث هجوم بیشتر خریداران و فروشندگان به بازار شده است. این در حالی است که اولا این مصوبه باید توسط شورای نگهبان نیز تایید و اعلام شود و بعد از ابلاغ، باید بانک مرکزی و دولت، بخشنامه‌ها و ضوابط آن را اعلام و اجرا کنند. لذا تا آن هنگام خرید و فروش خارج از صرافی‌ها فعلا ادامه دارد و این موضوع نباید باعث هجوم خریدار و فروشنده به بازارآزاد شود و مبنای نگرانی کسانی شود که ارز نگهداری کرده‌اند.
همچنین نرخ سکه و طلا نیز متناسب با کاهش نرخ دلار در روزهای اخیر کاهش یافته و نرخ سکه امامی با 4 میلیون و 400 هزار تومان معامله می‌شود. قیمت سکه نسبت به سه ماهه قبل 48.17 درصد و نسبت به 6 ماهه قبل 153 درصد و نسبت به سال قبل 251 درصدی رشد داشته است.
قیمت سکه بهار آزادی طرح قدیم 4 میلیون و 151 هزار تومان بود که نسبت به روز قبل 0.24 درصد افزایش داشته است. قیمت نیم سکه با کاهش 17 هزار تومانی به 2 میلیون و 130 هزار تومان، ربع سکه با 38 هزار تومان کاهش به 1 میلیون و 180 هزار تومان رسید. سکه گرمی بانکی با 2 هزار تومان افزایش به 680 هزار تومان رسید.
دلایل افت نرخ ارز در بازار
دبیرکل کانون صرافان ایران با اشاره به دلایل افت نرخ ارز در چند روز گذشته گفت: تداوم اقدامات بانک مرکزی می‌تواند دلار را به نرخ واقعی نزدیک کند.
رضا ترکاشوند در گفت‌وگو با ایبِنا درباره دلایل کاهش قیمت ارز در بازار طی چند روز گذشته، اظهار داشت: مجموعه عواملی موجب کاهش نرخ ارز در بازار شد که اگر این اقدامات ادامه پیدا کند می‌تواند دلار را به نرخ واقعی نزدیک کند.
وی افزود: مجوزی که سران قوا به بانک مرکزی برای ورود به بازار دادند، اصلاح و تسهیل مقررات ورود ارز به کشور توسط بانک مرکزی و حل برخی مشکلات در بازار هرات جهت انتقال از سیستم‌های بانکی مجموعه عواملی بود که باعث شد نرخ‌ها در بازار روند کاهشی بگیرد.
ترکاشوند درباره خرید ارز توسط شعب بانک‌ها که روز گذشته از سوی بانک مرکزی اعلام شد، نیز گفت: بانک مرکزی برای تسهیل فروش ارز و ایجاد نظم و انضباط در بازار این اقدام را انجام داد اما از زمانی که بانک مرکزی اطلاعیه داد که بانک‌ها ارز خرید می‌کنند یک شوک به بازار وارد شد و مقاومت در برابر کاهش نرخ صورت گرفت.
وی درباره پیش‌بینی وضعیت بازار افزود: اگر بانک مرکزی از طریق سیستم‌های رسمی یعنی صرافی‌ها و بانک‌ها عمل کند و با تصویب قوانین مقدمات خرید خارجی را فراهم کند، می‌تواند روی نرخ تعادلی حرکت کند و بازار را به آرامش برساند.
سقف پنج هزار یورو در صرافی ها
از سوی دیگر، بانک مرکزی به صرافی‌های مجاز اجازه داد نسبت به فروش ارز به صورت اسکناس تا سقف پنج هزار یورو یا معادل آن به سایر ارزها بر مبنای نرخ بازار اقدام کنند.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، این بانک پیرو نامه موضوع « دستورالعمل خرید و فروش ارز در شبکه صرافی‌های مجاز» در اجرای تصویب‌نامه هیات محترم وزیران، به صرافی‌ها اعلام کرد:
فروش ارز به صورت اسکناس تا سقف پنج هزار یورو یا معادل آن به سایر ارزها توسط آن صرافی بر مبنای نرخ بازار صرفاً با ثبت در « سامانه نظارت ارز (سنا)»علاوه بر موارد ٢٣ گانه اعلامی در نامه عمومی مورد اشاره با رعایت مقررات ارزی بلامانع است. شایان ذکر است ثبت اطلاعات در «سنا » مورد تاکید است و بازرسان بانک مرکزی عملیات صرافی در این زمینه را بررسی و در صورت عدم ثبت، مطابق با مقررات برخورد خواهند کرد. در حالی که بسیاری از کارشناسان معتقدند روند افت قیمت دلار ادامه خواهد داشت اما برخی دلالان با خرید در قیمت‌های بالاتر در پی مقابله با این اتفاق هستند که این موضوع اعتراض سایر خریداران را در پی داشته اما در مجموع اکثر معاملات حول و حوش نرخ 15 هزار تومان و از 14700 تا 15300 تومان در حال انجام است. قبل از ظهر چهارشنبه، دلالان، دلار را با قیمت‌های متفاوت از ۹ تا ۱۳ هزار تومان از فروشندگان خریداری و در بازار غیر رسمی دلار امریکا را با قیمت ۱۵ تا ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان به فروش می‌رساندند. اما در ساعات عصر نرخ‌ها عمدتا حول و حوش 15 هزار تومان بود. یکی از دلالان در این باره گفت: پس از ریزش قیمت در دو روز گذشته معاملات شبانه دوباره جان گرفته و نرخ‌ها بعد از تعطیلی بازار اوج گرفت و احتمالا با این روند با توجه به تعطیلی بازار در روزهای آخر هفته و نرخ‌دهی توسط دلالان ادامه خواهد داشت. وی همچنین عنوان کرد که دلارهای تقلبی در بازار زیاد شده و خرید ارز از دلالان و فروشندگان بطور مستقیم ریسک بالایی دارد. بانک مرکزی نیز روز گذشته از تمام بانک‌های مجاز به عملیات ارزی خواست، نسبت به خرید ارز از مردم اقدام کنند. این بانک با اشاره به تمایل مردم به فروش ارزهای خود و نیز امتناع دلالان ارز و برخی صرافی‌ها از خرید ارز، از مردم خواست با مراجعه به شعب ارزی بانک‌های دارای مجوز عملیات ارزی، نسبت به فروش ارزهای خود به قیمت اعلامی اقدام کنند. پیگیری‌ها از نرخ خرید دلار توسط شعب بانک‌ها حاکی از آن است که در حال حاضر بانک‌ها دلار را با قیمت ۹ هزار و ۹۵۰ تومان از مردم می‌خرند.
خرید و فروش ارز خارج از صرافی‌ها ممنوع شد
از سوی دیگر، نمایندگان در جلسه علنی روز چهارشنبه مجلس ضمن مخالفت با حذف ماده ۲۳ لایحه اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، بانک مرکزی را موظف کردند برای پیشگیری و کنترل بازار مبادلات غیرمجاز ارز اقدامات مختلف از جمله تعیین و اعلام میزان ارز قابل نگهداری و مبادله در داخل کشور، همراه مسافر، همراه رانندگان عبوری و مواردی از این قبیل، ایجاد سامانه اطلاعات مالی صرافی‌ها و رصد و ارزیابی فعالیت آنها را انجام دهد. دولت مکلف است ارز مورد نیاز اشخاص را تامین و در صورت عدم کفایت آن، بازارهای مبادله آزاد ارز را به گونه‌ای ایجاد نماید که تقاضای اشخاص از قبیل ارز مسافری و عبوری از طرق قانونی تامین شود. عرضه و فروش ارز، خارج از واحدهای مجاز تعیین شده توسط دولت به وسیله اشخاص و واحدهای صنفی، ممنوع است و با مرتکبین مطابق قانون رفتار می‌شود.
