کارویژه هیات عالی اختلاف قوا چیست؟

۱۴۰۱/۰۶/۲۱ - ۰۳:۱۷:۲۷
کد خبر: ۱۹۲۵۳۱
کارویژه هیات عالی اختلاف قوا چیست؟

این روزها شایعه‌ای در شبکه‌های اجتماعی و برخی رسانه‌ها در حال دست به دست شدن است. شایعه‌ای که از انتصاب علی لاریجانی به عنوان رییس هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوا خبر می‌دهد.  (شنبه ۱۹ شهریور) دفتر علی لاریجانی به انتشار شایعه انتصاب وی به عنوان رییس هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوا واکنش نشان داد و نفیاً و اثباتاً این خبر را نه تایید کرد و نه تکذیب و انتشار آن را «شیطنت رسانه‌ای» دانست. «هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه» در اجرای بند ۷ اصل ۱۱۰ قانون اساسی تشکیل شده است. طبق بند هفت اصل ۱۱۰ قانون اساسی، «حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه» از وظایف و اختیارات رهبر جمهوری اسلامی به حساب می‌آید. در همین راستا در ۳ مرداد ۱۳۹۰، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در حکمی آیت‌الله سید محمود هاشمی‌شاهرودی را به ریاست هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه و سید محمد حسن ابوترابی‌فرد، سید مرتضی نبوی، عباسعلی کدخدایی و سید صمد موسوی‌خوشدل را به عنوان اعضای این هیات برای یک دوره‌ پنج‌ساله منصوب کردند. متن حکم رهبر انقلاب به این شرح بود: «بسم‌الله الرحمن الرحیم آیت‌الله جناب آقای سیدمحمود هاشمی شاهرودی دامت برکاته در اجرای بند ۷ اصل ۱۱۰ قانون اساسی، هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه به منظور بررسی و ارایه نظرات مشورتی در موارد حل اختلاف و تنظیم روابط سه قوه تشکیل می‌گردد و جنابعالی و آقایان حجت‌الاسلام سیدمحمد حسن ابوترابی، سیدمرتضی نبوی، عباسعلی کدخدایی و سیدصمد موسوی خوشدل به عنوان اعضای آن هیات عالی برای یک دوره‌ پنج‌ساله انتخاب می‌شوید. ریاست هیات مذکور به عهده جنابعالی خواهد بود. لازم است مسوولان عالی نظام خود در تعامل با یکدیگر، روابط قوا را به نحو مطلوب تنظیم و اختلافات احتمالی را رفع کنند و کمال همکاری را با هیات مذکور به عمل آورند. از خداوند متعال توفیق همگان را خواستارم.»

پس از این حکم، علی لاریجانی رییس وقت مجلس شورای اسلامی در نطق ۴ مرداد ۱۳۹۰ خود در صحن پارلمان تاکید کرد: مجلس شورای اسلامی از اقدام پسندیده، داهیانه و به موقع رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (دامه برکاته) که جهت سامان‌بخشی به این وظیفه مهم نهادسازی نموده و هیاتی را امامور تحقق این امر نمودند صمیمانه سپاسگزاری می‌نماید و قطعا در زمینه اجرای صحیح قانون و تنظیم روابط قوا در جهت تحقق سیاست‌های کلی کمال همکاری را با هیات مذکور به عمل خواهد آورد. همچنین محمود احمدی‌نژاد رییس دولت دهم ۵ مرداد ۱۳۹۰ با اشاره به تشکیل این هیات با تاکید بر اهتمام ویژه دولت بر رعایت قوانین و قواعد کشور با قدردانی از ابتکار عمل رهبری در تشکیل هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوا، اظهار کرد: دولت صمیمانه و با همه وجود با این هیات همکاری کرده و هر تصمیمی را که از سوی هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوا اتخاذ شود، اجرا خواهد کرد. صادق آملی‌لاریجانی رییس وقت قوه قضاییه هم تشکیل هیات عالی حل اختلاف را «اقدامی حکیمانه» از سوی رهبر انقلاب اسلامی دانست و گفت: گرچه وظیفه این هیات همانطوری که در نص کلام مقام معظم رهبری آمده مشورتی است؛ اما هر امری که به رفع اختلاف و رفع موانع وحدت بین قوا کمک کند پسندیده و مناسب است و امیدواریم که همه این امور به انسجام و استحکام بیشتر جمهوری اسلامی منجر شود.  در آن زمان اختلافات محمود احمدی‌نژاد به عنوان رییس قوه مجریه با قوه مقننه به ریاست علی لاریجانی و قوه قضاییه به ریاست صادق آملی‌لاریجانی باعث شد تا حل برخی اختلافات میان قوای سه‌گانه به این هیات واگذار شود. اختلافات بر سر برنامه پنجم توسعه، بودجه سال ۱۳۹۱، مکاتبات معاونت نظارت مجلس با دولت و نحوه هدفمندی یارانه‌ها از جمله مواردی بود که به هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه ارجاع شد.

در ۶ آذر ۱۳۹۰ دبیرخانه هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه خبر داد که آیین‌نامه داخلی این هیات پس از بحث و بررسی در جلسات، در ۱۱ ماده به تصویب نهایی رسیده است. در ماده ۱ این آیین‌نامه، وظایف اصلی هیات، ارایه نظرات مشورتی در موارد حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه، اهتمام به منتفی ساختن اختلاف در مراحل رسیدگی با توافق طرفین، شناسایی آسیب‌ها و ارایه راه‌حل‌های کلی، جامع و قاعده‌مند، رصد رفتار قوا به منظور انجام اقدامات پیشگیرانه قبل از بروز اختلاف و هم‌افزایی توانایی‌های قوای سه‌گانه تعیین شده است. بر اساس ماده ۷ این آیین‌نامه، موارد حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه با درخواست هر یک از روسای قوا یا هیات عالی و ارجاع مقام معظم رهبری مدظله در دستور کار هیات قرار می‌گیرد. مطابق ماده ۹ هم نظرها و راه‌حل‌های مهم مطروحه در جلسات هیات در خصوص موضوعات مورد بررسی به همراه استدلال‌های ارایه شده، به استحضار رهبر انقلاب می‌رسد. در ۱۱ مرداد ۱۳۹۵ هم رهبر انقلاب با قدردانی از زحمات رییس و اعضای هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه در دوره‌ اول، مسوولیت هر پنج عضو این هیات را برای یک دوره‌ پنج ساله‌ دیگر تمدید کردند.

این هیات در دوران ریاست حسن روحانی بر قوه مجریه هم برخی موارد اختلافی میان دولت و قوای مقننه و قضاییه را حل و فصل کرد. به‌طور مثال پس از اختلاف میان شورای نگهبان و دولت بر سر حضور مینو خالقی کاندیدای منتخب مردم اصفهان در مجلس که پس از انتخابات ۱۳۹۴ بر سر حضورش مناقشاتی به وجود آمد، هیات، نظر شورای نگهبان را تایید کرد و خالقی نتوانست وارد مجلس شود. همچنین لایحه جامع وکالت و قانون حمایت ‌از آمران به معروف‌ و ناهیان از منکر از جمله دیگر مواردی بود که میان دولت و مجلس و قوه قضاییه باعث ایجاد اختلاف شد. درباره لایحه جامع وکالت، هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه، حق را به دولت داد و در موضوع قانون حمایت ‌از آمران به معروف‌ و ناهیان از منکر که دولت روحانی با آن مخالف بود، از طرف هیات حق به مجلس داده شد. با درگذشت آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی در دی ۱۳۹۷، هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه رییس خود را از دست داده اما گقته می‌شود که در مواردی از جمله اختلاف دولت دوازدهم با مجلس دهم شورای اسلامی بر سر لزوم گزارش سالانه رییس‌جمهور و وزرا به نمایندگان در مرداد ۱۳۹۸، این هیات جلسات خود را بدون رییس تشکیل داده است. در مرداد ۱۴۰۰ حکم پنج ساله اعضای هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوا به پایان رسیده اما هنوز حکم جدیدی برای اعضای این هیات و رییس جدید آن ابلاغ نشده و به نظر می‌رسد همین موضوع باعث شده تا شایعات مبنی بر ریاست علی لاریجانی بر این هیات قوت بگیرد.

 

ارسال نظر